Ανάπλαση ΔΕΘ: Αντιδράσεις για τις κατεδαφίσεις ιστορικών κτιρίων, ανάμεσά τους το Βελλίδειο – «Σχέδιο εκτός εποχής»

Την εναντίωσή τους στις κατεδαφίσεις ιστορικών κτιρίων της ΔΕΘ, τις οποίες προβλέπει το σχέδιο της ανάπλασης του εκθεσιακού κέντρου, εκφράζουν τα μέλη της Κίνησης Πολιτών «ΔΕΘ – Μητροπολιτικό Πάρκο για μια Βιώσιμη Θεσσαλονίκη», κάνοντας λόγο για ένα έργο «εκτός εποχής».

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ με εξειδίκευση στον Αστικό και Πολεοδομικό Σχεδιασμό, Χάρις Χριστοδούλου επισημαίνει στην Karfitsa ότι εκτός από τα βιομηχανικά περίπτερα, δέκα ιστορικά κτίρια και πέντε αξιόλογα νεότερα αναμένεται να κατεδαφιστούν με βάση αυτό το σχέδιο.

«Ήταν πολύ μεγάλο λάθος που η έκταση της ΔΕΘ μπήκε στον φάκελο ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ, γιατί είναι μια έκταση μοναδικού χαρακτήρα, αναντικατάστατη ως προς το έδαφος και τη θέση της. Αντιμετωπίζεται σαν ένα οποιοδήποτε οικόπεδο σε αυτό το project. Έχουμε την περίπτωση μιας έκτασης με αρχαιολογικό υπόβαθρο. Ήταν η πρώτη ζώνη εκτός των τειχών του ιστορικού κέντρου με μεγάλη σημασία. Από την αρχαιότητα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα διατρέχονταν από σημαντικά ρέματα που σταδιακά άλλαξε η ροή τους. Τώρα ακόμη βλέπουμε να πλημμυρίζει η έκθεση και το Πολυτεχνείο γιατί ακριβώς κανένα τεχνητό έργο δεν μπορεί να παραλάβει αυτά τα υδάτινα φορτία», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως το έδαφος είναι αναντικατάστατος πόρος.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια, η συγκεκριμένη έκταση της ΔΕΘ κρύβει θησαυρούς πολιτιστικής, αρχαιολογικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. «Ο ίδιος ο Ερνέστ Εμπράρ έλεγε ότι ήταν κακή λύση να εγκατασταθεί εκεί η έκθεση για να λειτουργήσει για μερικές εβδομάδες το χρόνο», σημείωσε.

Τα περίπτερα κατά μήκος της Εγνατίας και γύρω από τον Πύργο του ΟΤΕ αποτελούν στοιχεία αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της νεότερης ιστορίας της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την κα. Χριστοδούλου. Όπως εξηγεί, η επιστημονική κοινότητα εκπέμπει σήμα κινδύνου για την κατεδάφισή τους, όπως προτείνεται από το σχέδιο, ενώ ανάμεσα στα κτίρια που προτείνεται να κατεδαφιστούν βρίσκεται και το Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο.

«Ήταν πολύ μεγάλο λάθος που η έκταση της ΔΕΘ μπήκε στον φάκελο ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ, γιατί είναι μια έκταση μοναδικού χαρακτήρα, αναντικατάστατη ως προς το έδαφος και τη θέση της. Αντιμετωπίζεται σαν ένα οποιοδήποτε οικόπεδο σε αυτό το project. Έχουμε την περίπτωση μιας έκτασης με αρχαιολογικό υπόβαθρο. Ήταν η πρώτη ζώνη εκτός των τειχών του ιστορικού κέντρου με μεγάλη σημασία. Από την αρχαιότητα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα διατρέχονταν από σημαντικά ρέματα που σταδιακά άλλαξε η ροή τους. Τώρα ακόμη βλέπουμε να πλημμυρίζει η έκθεση και το Πολυτεχνείο γιατί ακριβώς κανένα τεχνητό έργο δεν μπορεί να παραλάβει αυτά τα υδάτινα φορτία», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως το έδαφος είναι αναντικατάστατος πόρος.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια, η συγκεκριμένη έκταση της ΔΕΘ κρύβει θησαυρούς πολιτιστικής, αρχαιολογικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. «Ο ίδιος ο Ερνέστ Εμπράρ έλεγε ότι ήταν κακή λύση να εγκατασταθεί εκεί η έκθεση για να λειτουργήσει για μερικές εβδομάδες το χρόνο», σημείωσε.

Τα περίπτερα κατά μήκος της Εγνατίας και γύρω από τον Πύργο του ΟΤΕ αποτελούν στοιχεία αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της νεότερης ιστορίας της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την κα. Χριστοδούλου. Όπως εξηγεί, η επιστημονική κοινότητα εκπέμπει σήμα κινδύνου για την κατεδάφισή τους, όπως προτείνεται από το σχέδιο, ενώ ανάμεσα στα κτίρια που προτείνεται να κατεδαφιστούν βρίσκεται και το Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο.

«Οι αρμόδιες υπηρεσίες είχαν συντάξει αρχικά θετικές εισηγήσεις για τη διάσωση των περισσότερων από αυτά αλλά στο τέλος υπήρξε δεύτερη έκφραση, σύμφωνα με την οποία κρίθηκαν πολύ αλλοιωμένα και δε θα γίνουν ενέργειες διάσωσης», συμπλήρωσε.

«Αυτές οι κατεδαφίσεις είναι από τους σοβαρούς λόγους για τους οποίους το έργο αυτό καθίσταται έξω από την εποχή του. Αυτή τη στιγμή στην κεντρική Ευρώπη κανένας δεν νοείται να προβεί σε τόσο εκτενείς κατεδαφίσεις. Η επανάχρηση των υπαρχόντων κτιρίων είναι ο κανόνας. Αντίθετα, στο προωθούμενο σχέδιο ανάπλασης το μόνο κτίριο που διατηρείται είναι το περίπτερο της Αγροτικής Τράπεζας/ Esso Pappas, με αρχιτέκτονα τον Θύμιο Παπαγιάννη, ένα εντυπωσιακό κτίριο απέναντι από τον πύργο του ΟΤΕ. Αυτό και το τόξο της εισόδου, αλλά όχι το περιστύλιο της εισόδου. Όλα τα άλλα κατεδαφίζονται. Στη θέση τους κατασκευάζονται οικοδομήματα που δεν είναι κτίρια, ούτε καν οικοδομικά τετράγωνα. Είναι υπερμεγέθη οικοδομήματα που μόνο με στάδια μπορεί να τα συγκρίνει κανείς», τονίζει στην Karfitsa η κα. Χριστοδούλου.

Πρόταση των μελών της Κίνησης Πολιτών είναι να διασωθεί η ιστορική ταυτότητα της ΔΕΘ, αποκαθιστώντας τα ιστορικά κτίρια της δεκαετίας 1950 – 1970, να αξιολογηθούν τα νεότερα κτίρια που δεν έχουν ολοκληρώσει τον λεγόμενο «κύκλο ζωής» τους και να επαναχρησιμοποιηθούν για ήπιες δραστηριότητες αναψυχής, πολιτισμού και εκθέσεων. Τα μέλη της Κίνησης Πολιτών τάσσονται υπέρ της μεταφοράς του κυρίου όγκου των εργασιών της έκθεσης εκτός του κέντρου της Θεσσαλονίκης, σε μια προσπάθεια να αποσυμφορηθεί η πόλη από το κυκλοφοριακό και να πρασινίσει, θέτοντας παράλληλα θέματα ρύπανσης και επιβάρυνσης της υγείας των πολιτών. Ζητούν τη δημιουργία ενός εκτενούς πραγματικού μητροπολιτικού πάρκου πράσινου στο χώρο της ΔΕΘ.

ρεπορτάζ: Ελίνα Τουκουσμπαλίδου - karfitsa