Του Κων/νου Λυκοστράτη, Δρ. Μοριακής Βιολογίας & Ιατρικής Πληροφορικής

Κάθε σύστημα υγείας στη Ευρώπη και υπόλοιπες ηπείρους αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση και χαρακτηρίζεται από τις δικές του οργανωτικές και χρηματοδοτικές ιδιαιτερότητες.

Στην Ελλάδα η νεότερη γενεά μεταρρυθμίσεων στην υγεία αποφασίστηκε το 2012 με σκοπό να βελτιώσει συνολικά τη ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης, και μεταξύ άλλων στόχων να δημιουργήσει ένα βελτιωμένο μοντέλο Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Παραγόμενου Έργου Νοσοκομείων, εποπτευμένο από ένα καλά δομημένο μηχανισμό Διακυβέρνησης Κλινικής Πληροφορίας.

Η εξέλιξη και ολοκλήρωση της συνολικής μεταρρύθμισης στο πλαίσιο ψηφιακής επικοινωνίας της νοσοκομειακής πληροφορίας μπορεί να περιγραφεί σε 5 φάσεις.

Φάση 1, σύσταση των αρμόδιων φορέων διακυβέρνησης.

Το 2012 συστάθηκε ο γνωστός σε όλους μας φορέας ΕΟΠΥΥ (Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας ) ο οποίος συγκέντρωσε όλα τα ασφαλιστέα ταμεία Υγείας με τη δυνατότητα να αγοράζει νοσοκομειακές υπηρεσίες βάση κοστολόγησης ανά κατηγορία θεραπείας.

Το 2014 συστάθηκε η Εταιρεία Συστήματος Αμοιβών Νοσοκομείων που αργότερα μετατράπηκε σε ΚΕΤΕΚΝΥ: Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών με στόχο την ανάπτυξη, εφαρμογή και εποπτεία ενός σύγχρονου Συστήματος Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (ΣυΚΝΥ) με βάση την αξιολόγηση ιατρικών πράξεων (μοντέλο DRG).

Στη φάση αυτή οι φορείς οργανώθηκαν και εξελιχτήκαν ως προς την εκτέλεση της αποστολής τους, συμπεριλαμβανομένου της ανάπτυξης του Συστήματος Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών από το ΚΕΤΕΚΝΥ, ως αλγοριθμικό σύστημα και λογισμικό.

Φάση 2, η επίτευξη της απαραίτητης ψηφιακής υποδομής των νοσοκομείων.

Εκτός του ΣυΚΝΥ, προϋπόθεση για την επιτυχία της μεταρρύθμισης ήταν μία συγκεκριμένη ψηφιακή ωριμότητα των δημόσιων ιδρυμάτων υγείας. Συγκεκριμένα, τα νοσοκομεία έπρεπε να έχουν τη δυνατότητα να μεταβιβάζουν την απαραίτητη πληροφορία σε συνεργαζόμενους φορείς με ασφάλεια, και αυτό προϋποθέτει συγκεκριμένη ψηφιακή υποδομή (Σχεδιάγραμμα 1).

<img alt="" src="data:image/svg+xml;charset=utf-8,">

Τα τελευταία χρόνια εντατικοποιήθηκε σημαντικά η προσπάθεια στρατηγικού σχεδιασμού και στοχοθεσίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των νοσοκομείων, τόσο σε πολιτικό επίπεδο (Υπουργείο Υγείας) όσο και σε υπηρεσιακά εκτελεστικό επίπεδο (Νοσοκομεία).

Η ψηφιακή ωριμότητα επήλθε με την εγκατάσταση ολοκληρωμένων συστημάτων Ιατρικού Φακέλου Ασθενών στα νοσοκομεία και τις απαραίτητες υποδομές κυβερνοασφάλειας (e-health software + cybersecurity). Ο χρόνος υλοποίησης για κάθε ίδρυμα επηρεάζεται από το μέγεθος των οργανισμών και τις δυνατότητες των τμημάτων πληροφορικής τους.

Σε ένα μικρό νοσοκομείο της βόρειας Ελλάδας όπως αυτό της Νάουσας το στάδιο αυτό ολοκληρώθηκε από το μηδέν σε λιγότερο από 2 έτη.

Φάση 3, η διασύνδεση των νοσοκομειακών συστημάτων με το ΚΕΤΕΚΝΥ.

Το στάδιο αυτό εστιάζει στη ορθή αποστολή όλων των νοσοκομειακών δεδομένων που αφορούν ιατρικές πράξεις από τα νοσοκομεία προς το ΚΕΤΕΚΝΥ. Οι τεχνικές δυσκολίες που προέκυψαν λόγω της ανομοιογένειας πληροφοριακών συστημάτων αντιμετωπίστηκαν σταδιακά και διασύνδεση επετεύχθη για νοσοκομεία της Κρήτης και Κεντρικής Μακεδονίας από τον Απρίλιο 2021 και Δεκέμβριο 2022 αντίστοιχα.

Φάση 4, η διασύνδεση των νοσοκομειακών συστημάτων με τον ΕΟΠΥΥ.

Αυτή η φάση αφορά τη ψηφιακή ετοιμότητα και δυνατότητα ενός νοσοκομείου να αποστέλλει όλες τις ιατρικές πράξεις στον ΕΟΠΥΥ σε κωδικοποίηση νοσηλειών DRG μέσω εξειδικευμένου και ειδικά διαμορφωμένου πρωτοκόλλου HL7.

Το HL7 είναι ένα πρότυπο ηλεκτρονικής επικοινωνίας κλινικών πληροφοριών το οποίο χρησιμοποιεί ο ΕΟΠΥΥ με συγκεκριμένες προδιαγραφές συμβατότητας για να αποδέχεται και να επεξεργάζεται με ασφάλεια τις νοσοκομειακές πληροφορίες στη ψηφιακή του πλατφόρμα αναγγελίας νοσηλειών.

Η διασύνδεση αυτή είναι απαραίτητη έτσι ώστε να μπορεί ο ΕΟΠΥΥ να διεκπεραιώνει τον απαραίτητο ποιοτικό έλεγχο των κλινικών διαδικασιών και ιατρικών πρωτοκόλλων πριν τη τελική αποζημίωση του παραγόμενου έργου ενός Νοσοκομείου σύμφωνα με τη κοστολόγηση που έχει ήδη διεκπεραιωθεί από το ΚΕΤΕΚΝΥ.

Η φάση αυτή είναι από το Μάιο 2024 πλέον πραγματικότητα. Κάποια νοσοκομεία είναι ήδη πλήρως έτοιμα σε επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας αλλά και λειτουργίας των γραφείων νοσηλειών τους έχοντας ολοκληρώσει την απαραίτητη εκπαίδευση και κατάρτιση προσωπικού.

Φάση 5, η καθολική εφαρμογή αποστολής νοσηλειών DRG στην επικράτεια.

Η μετάβαση από ένα υπάρχων σύστημα σε ένα καινούργιο ειδικά όταν εμπλέκονται όλοι οι οργανισμοί υγείας της χώρας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν μπορούν να λειτουργούν ταυτόχρονα διαφορετικά συστήματα διαφορετικών ταχυτήτων για το ίδιο αντικείμενο.

Είναι εύλογο να χρειαστεί κάποιος χρόνος για την επέκταση και αφομοίωση της διασύνδεσης αυτής στην επικράτεια έτσι ώστε να γίνει με ασφάλεια και καθολικά η μετάβαση από τη προγενέστερη πλατφόρμα αναγγελιών ΚΕΝ του ΕΟΠΥΥ στη πλήρη παραγωγική εφαρμογή της νέας τεχνολογία των DRG.

Με το βλέμμα στο μέλλον

Με όλα τα βήματα ολοκληρωμένα όσον αφορά τη ψηφιακή υποδομή των Νοσοκομείων αλλά και το πλαίσιο επικοινωνίας της κλινικής τους πληροφορίας προς τους συνεργαζόμενους φορείς (Σχεδιάγραμμα 2), λαμβάνει σάρκα και οστά όχι κάποια επί μέρους πρόοδος και επιτυχία σε ένα μικρό εγχείρημα, άλλα το σύνολο των ενεργειών που αφορούν τη συμμετοχή και ρόλο των νοσοκομείων στη μεταρρύθμιση αυτή, μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις στο χώρο υγείας τα τελευταία 20 χρόνια.

<img alt="" src="data:image/svg+xml;charset=utf-8,">

Το σύνολο της Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κλινικής Πληροφορίας από και προς τα Νοσοκομεία, για την Αξιολόγηση και Αποζημίωση του Παραγόμενου Έργου τους, είναι μια σημαντική πρόοδος και νίκη για τη χώρα μας, όχι μόνο για τη βελτίωση της ποιότητας περίθαλψης όπως ήταν η αρχική αποστολή και στόχος, αλλά και επειδή περαιτέρω θέτει το απαραίτητο θεμελιώδες έδαφος για να ακολουθήσουν γοργότερες ψηφιακές και τεχνολογικές καινοτομίες με τεράστια προοπτική για το μέλλον της παροχής υπηρεσιών Υγείας στην Ελλάδα.

Τώρα πλέον μπορούμε να σκεφτόμαστε καλύτερα και πιο μεθοδικά για το πως θα οδηγηθούμε σε πλαίσιο διασύνδεσης όλων των νοσοκομείων της χώρας μεταξύ τους, είτε ασύγχρονα με ευδόκιμες εφαρμογές διαλειτουργικότητας, είτε ακόμη και σε πραγματικό χρόνο.