Δασαρχείο Έδεσσας- Ανακοίνωση για την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις δυτικές υπώρειες του όρους Πάικου

Μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στις 18/07/2024 και ώρα 21:00 στις δυτικές υπώρειες του όρους Πάικου εντός περιοχής ευθύνης του Δασαρχείου Έδεσσας και για λόγους πληρέστερης ενημέρωσης, το Δασαρχείο Έδεσσας επιθυμεί να θέσει υπόψη των ενδιαφερομένων τα εξής:

1) Η πυρκαγιά προκλήθηκε κατά την από πτώση κεραυνού εντός και περίπου στο μέσον του ανενεργού πεδίου βολής Κρανέας. Ο χώρος χρησιμοποιούνταν επί δεκαετίες μέχρι το 2016 για την εκτέλεση βολών πυροβολικού (και αεροπορίας παλαιότερα), και παραμένει χαρακτηρισμένος ως «ύποπτος» αναφορικά με την ύπαρξη μη εκραγέντων βλημάτων πυροβολικού.

2) Η περιοχή έχει έκθεση δυτική, καλύπτεται από αραιή στις πλαγιές και πυκνή στις χαράδρες, χαμηλή θαμνώδη βλάστηση πουρναριού (πρίνος). Η παρεδαφιαία βλάστηση είναι πυκνή χαμηλή-ποώδης, αποξηραμένη κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο, συνιστώντας, άριστο καύσιμο για την ταχεία μετάδοση της πυρκαγιάς στους παρακείμενους θάμνους (Λεπτά δασικά καύσιμα). Το έδαφος είναι πετρώδες, δυστυχώς εκπλυμένο πλέον από τον επαναλαμβανόμενο κύκλο των πυρκαγιών. Το ανάγλυφο είναι έντονο με την μέση κλίση να εκτιμάται σε 60%.

3) Η περιοχή αποτελεί γνωστή εστία εμφάνισης δασικών πυρκαγιών στο παρελθόν από διάφορα αίτια, και για τον λόγο αυτό συγκεντρώνει την προσοχή της Δασικής Υπηρεσίας στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων και δυνατοτήτων της αναφορικά με την εκτέλεση εργασιών πρόληψης και συντήρησης υποδομών. Το 2019 το δασικό οδικό δίκτυο συντηρήθηκε με δαπάνες του Δήμου Πέλλας ύστερα από αίτημα του Δασαρχείου ενώ το 2022, και το 2024 το υφιστάμενο δασικό οδικό δίκτυο που διασχίζει το πρώην πεδίο βολής συντηρήθηκε εκ νέου στα πλαίσια των εργασιών του προγράμματος ANTINERO. Η κατασκευή νέων δρόμων και αντιπυρικών λωρίδων είναι εξαιρετικά δυσχερής γιατί προϋποθέτει την εκκαθάριση μη εκραγέντων βλημάτων τουλάχιστον στην ζώνη επέμβασης του έργου.

4) Στο συγκεκριμένο περιστατικό η (εκτεταμένη) κινητοποίηση των δυνάμεων πυρόσβεσης υπήρξε άμεση, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα αφίχθηκε ομάδα στελεχών του Δασαρχείου για την υποβοήθηση του έργου της Π.Υ. Ύστερα από αίτημα του επικεφαλής της Π.Υ., ενεργοποιήθηκε η ομάδα Υποστήριξης αποτελούμενη από τον Δ/τη Δασών Πέλλας και τους δύο Δασάρχες Έδεσσας και Αριδαίας που προσήλθαν στον χώρο.

5) Στο αρχικό στάδιο επέμβασης το βράδυ της 18ηςΙουλίου ήταν αδύνατη η χρήση εναερίων μέσων, ενώ η αντιμετώπιση της πυρκαγιάς με εργασία πεζοπόρων τμημάτων επί του μετώπου κρίθηκε από τον επικεφαλής της πυρκαγιάς Αξ/κό Π.Υ με την σύμφωνη γνώμη των στελεχών της Δασικής Υπηρεσίας, ως εξαιρετικά επικίνδυνη για την ασφάλεια του προσωπικού λόγω κινδύνου εκρήξεως βλημάτων. Η εκτίμηση επιβεβαιώθηκε από έκρηξη βλήματος στο πρώτο ημίωρο. Οι εκρήξεις συνεχίστηκαν σποραδικά καθόλη την διάρκεια της κατάσβεσης. Αποφασίσθηκε εξαρχής η αντιμετώπιση της πυρκαγιάς με στόχο την επιβράδυνση και συγκράτηση της εντός περιοχής που οριοθετούνταν από φυσικά εμπόδια (βραχώδεις συγκεντρώσεις, εξάρσεις και βυθίσεις του αναγλύφου, μονοπάτια και θέσεις με αραιή βλάστηση) γνωστά και από προηγούμενες πυρκαγιές. Για λόγους ασφαλείας ο περιορισμός της φωτιάς ήταν απαραίτητο να γίνει με την χρήση εναερίων μέσων και επικουρική εργασία των πεζοπόρων τμημάτων μακριά από «θερμά» σημεία του μετώπου, ή και εκτός του πεδίου βολής για την αποτροπή κυρίως αναζωπυρώσεων.

6) Επιπλέον και παρά τις δυσκολίες του εδάφους, αποφασίσθηκε για προληπτικούς κυρίως λόγους, η αξιοποίηση μηχανημάτων έργου που διατέθηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις (δύο προωθητές γαιών D7) και από την πολιτική προστασία της Περιφέρειας (δύο ερπυστριοφόροι φορτωτές) για την περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών πρόσβασης περιμετρικά της πυρκαγιάς και του πεδίου βολής,μετά από αίτηση και υπόδειξη θέσεων εργασίας από την Δασική Υπηρεσία. Συνολικά διανοίχθηκαν ή συντηρήθηκαν περίπου 4,5 χλμ. οδών πρόσβασης και αντιπυρικών λωρίδων κατά την διάρκεια της πυρκαγιάς, που θα βελτιώσουν μόνιμα τις συνθήκες αντιμετώπισης πυρκαγιών στην περιοχή.

7) Η ορθότητα των επιλογών επιβεβαιώθηκε από την συγκράτηση της πυρκαγιάς τελικά εντός των προ-αποφασισθέντων ορίων, παρά τις μεταβολές της διεύθυνσης και της έντασης του ανέμου,(που γενικά ήταν ήπια), οι οποίες προκάλεσαν εκτεταμένες αλλά παροδικές αναζωπυρώσεις στα μεσοδιαστήματα μεταξύ των περιόδων δράσης των εναερίων μέσων. Η πυρκαγιά κατασβέστηκε (πλήρης έλεγχος) στις 23/07/2024 και ώρα 07:30, ενώ είχε εξαντλήσει το δυναμικό επέκτασης της (μερικός έλεγχος) από το βράδυ της 21ης, ύστερα από 72 περίπου ώρες. Η συνολικά καμένη έκταση ανέρχεται σύμφωνα με την πρώτη καταγραφή ζημιών της Δασικής Υπηρεσίας περίπου σε 2.750 στρ. Για την κατάσβεση της εργάσθηκαν συνολικά πενήντα έξι (56) πυροσβέστες και χρησιμοποιήθηκαν ένδεκα οχήματα (11), τέσσερα ελικόπτερα, δύο αεροσκάφη, ένα συντονιστικό ελικόπτερο, και ένα droneτης Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Από την πλευρά της Δασικής Υπηρεσίας εργάσθηκαν συνολικά ένδεκα (11) στελέχη και τρία(3) οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Επιπλέον συμμετείχε προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων, της πολιτικής προστασίας της Περιφέρειας,του Δήμου Πέλλας. Εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού και κάτοικοι παρείχαν υποστήριξη στους εργαζομένους.

8) Το Δασαρχείο Έδεσσας επιθυμεί να ευχαριστήσει όλους τους συμμετέχοντες για τις προσπάθειες τους. Εκτιμά συνολικά ότι η προσπάθεια ήταν επιτυχής, και οι τακτικές οι ενδεδειγμένες. Η καείσα έκταση (2.750 στρ.) είναι σχετικά περιορισμένη αναλογικά με το είδος της βλάστησης (λεπτά καύσιμα-πρίνος), τις συνθήκες του αναγλύφου (δύσβατο-ορεινό), την θέση εκδήλωσης (πεδίο βολής) τον χρόνο εκδήλωσης (νυκτερινές ώρες) και τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες (παρατεταμένος καύσωνας).

Για το Δασαρχείο Έδεσσας

Ο Προϊστάμενος

Σ. Ντινόπουλος

Δασολόγος