«Δεν λύνονται τα προβλήματα στο ΕΣΥ με επί πληρωμή χειρουργεία ούτε με ιδιώτες»

Κορυφαίος επιστήμονας στον τομέα του, o χειρουργός, τ. διευθυντής Κλινικής Μαστού του μεγαλύτερου αντικαρκινικού νοσοκομείου της χώρας, «Ο Αγιος Σάββας», και πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, μιλάει στην «Εφ.Συν.» για την εμπειρία... τηλεμεταφοράς του από το «πεδίο μάχης» της εφημερίας του δικού μας Γενικού Νοσοκομείου Αθήνας – «Γ. Γεννηματάς» στο νοσοκομείο Αλ Σίφα της Γάζας.

Η εύγλωττη ανάρτηση για την πρόσφατη προσωπική εμπειρία του ήταν η αφορμή για να μιλήσουμε με τον Ευάγγελο Φιλόπουλο, που δηλώνει απερίφραστα ότι «μας αξίζει ένα ΕΣΥ που να περιθάλπει έγκαιρα και έγκυρα, με σεβασμό στην αξιοπρέπεια των συνανθρώπων μας που βρίσκονται σε ανάγκη για λόγους υγείας». Σε αυτή την κατεύθυνση, μας λέει, «δεν λύνονται τα προβλήματα με επί πληρωμή χειρουργεία, ούτε με ιδιώτες στο ΕΣΥ», «πρέπει να δοθούν κονδύλια για την υγεία», «φτάνει με τα μεγαλεπήβολα σχέδια και νομοσχέδια. Είναι ώρα για μικρά ουσιαστικά και αποτελεσματικά βήματα».

● Tι είδατε στην εφημερία του «Γ. Γεννηματάς»;

Το περασμένο Σάββατο νωρίς το μεσημέρι η αδελφή μου είχε έναν τραυματισμό δέρματος στον καρπό έπειτα από οδικό ατύχημα. Τη μετέφερε το ΕΚΑΒ στο Γενικό Νοσοκομείο Αθήνας - «Γ. Γεννηματάς», όπου προσέτρεξα αμέσως. Μετά από πεντέμισι ώρες αναμονή, με την αδελφή μου ξαπλωμένη σ’ ένα φορείο στον διάδρομο του νοσοκομείου, την πήρα και φύγαμε. Αναχωρήσαμε οικεία βουλήσει, χωρίς να έχει ραφτεί το τραύμα της.

Εξαντλήθηκα όρθιος να περιμένω και να τριγυρνώ τόσες ώρες και ταυτόχρονα έζησα μία υπερβατική εμπειρία. Αντίκρισα ένα νοσοκομείο στο οποίο κόσμος στριμωχνόταν, φώναζε, απειλούσε, φορεία πηγαινοέρχονταν ασταμάτητα, ασθενείς παρκαρισμένοι σε δεκάδες φορεία περίμεναν σε μοντέρνες αίθουσες, ασθενοφόρα έφερναν συνεχώς τραυματίες ή ασθενείς, ελάχιστοι γιατροί και νοσηλεύτριες σαν αλλοπαρμένοι έτρεχαν ακούραστα μια στον έναν, μια στον άλλον. Τέτοιο χάος δεν είχα ξαναδεί παρά μόνο από εικόνες που βλέπουμε στην τηλεόραση από τα νοσοκομεία της Γάζας. Τρόμαξα με αυτή την εμπειρία της «τηλεμεταφοράς» μου σε αυτό το μέρος της Μέσης Ανατολής.

● Αυτή είναι η εικόνα διάλυσης του ΕΣΥ που περιγράφουν καθημερινά υγειονομικοί και άρρωστοι;

Ναι, αυτή είναι η εικόνα παρακμής που δεν ταιριάζει στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Νοσοκομεία στα οποία ασταμάτητα προσέρχονται άρρωστοι στα εξωτερικά ιατρεία, κόσμος που περιμένει ώρες ατελείωτες με αποτέλεσμα να θυμίζουν πλημμυρισμένα νοσοκομεία της Γάζας. Δεν είναι μόνο δική μου εμπειρία, αλλά εκατομμυρίων Ελλήνων που έχουν βρεθεί σε γενική εφημερία· και πρωτίστως των υγειονομικών που αγωνίζονται καθημερινά για να μην καταρρεύσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας και είναι οι καλύτεροι γνώστες της κατάστασης που επικρατεί στο δημόσιο σύστημα υγείας. Για τους γιατρούς του ΕΣΥ αξίζει ο απόλυτος θαυμασμός για το έργο που επιτελούν κάτω από αντίξοες συνθήκες και με μισθούς εξευτελιστικούς κρατούν ακόμα ζωντανό ένα εκούσια ή ακούσια οδηγούμενο στην αποδιοργάνωση σύστημα δημόσιας υγείας.

Η αξιοπρέπεια των συμπολιτών μας και ο σεβασμός στο αγαθό της ζωής τους δεν εξυπηρετούνται από τη σημερινή κατάσταση στο σύστημα Υγείας. Η προσωπικότητα του καθενός μας που συνδέεται με την εικόνα της καθημερινότητάς μας υπόκειται σε μια αθέλητη και βίαιη αλλαγή όταν ασθενήσει ή τραυματιστεί, καθώς παραδίδεται σε άγνωστα χέρια, γυμνός, βλέπουν το εσωτερικό του σε κλειστούς θαλάμους σύγχρονων μηχανημάτων, ακούγοντας φωνές μέσα από ηχεία με προσταγές για το πώς θα αναπνεύσει, του τρυπάνε τις φλέβες, του δίνουν διαταγές, τον ξαπλώνουν και τον μεταφέρουν σε φορεία κ.ο.κ. Ολα αυτά απαιτούν σεβασμό που μόνο μια επαρκώς στελεχωμένη υγειονομική δομή, με τέλεια οργάνωση και με εκπαιδευμένο στην επικοινωνία προσωπικό, μπορεί να προσφέρει. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν η πολιτεία αντιληφθεί αυτές τις σημαντικές παραμέτρους που αφορούν τους πολίτες στην αναπόφευκτη για αυτούς συνάντηση με κάποια ασθένεια ή τραυματισμό. Αυτό είναι ένα από τα πιο σημαντικά κριτήρια που αξιολογούν πολιτικές και ικανότητες διακυβέρνησης.

● Μας αξίζει αυτό το σύστημα υγείας;

Οχι. Δεν έχουμε το ΕΣΥ που μας αξίζει. Μας αξίζει ένα ΕΣΥ που να περιθάλπει έγκαιρα και έγκυρα, με σεβασμό στην αξιοπρέπεια των συνανθρώπων μας που βρίσκονται σε ανάγκη για λόγους υγείας. Ιδεοληπτικές εμμονές για τη συρρίκνωση του ΕΣΥ δεν μπορούν να σταθούν με σοβαρότητα απέναντι στην πραγματικότητα. Το είδαν όλοι στην περίοδο του Covid. Αν δεν υπήρχε το δημόσιο σύστημα υγείας και δεν έδιναν οι γιατροί του με αυταπάρνηση τη μάχη στις δύσκολες συνθήκες, θα είχαμε πολύ πιο τραγικά αποτελέσματα.

Το ίδιο σημαντική είναι και η ύπαρξη ενός καλά λειτουργούντος συστήματος υγείας για τους ογκολογικούς ασθενείς. Ο καρκίνος, εκτός της έγκαιρης διάγνωσης, των διαγνωστικών διαδικασιών και των θεραπειών του, έχει σημαντικές επιπτώσεις ψυχοκοινωνικές και προκαλεί «οικονομική τοξικότητα» στους πάσχοντες και στις οικογένειές τους που πολλές φορές φτάνει στην πλήρη οικονομική κατάρρευση των αρρώστων και των συγγενών τους. Αυτό ισχύει ιδίως στην Ελλάδα, όπου οι ιδιωτικές πληρωμές (out of the pocket) είναι πολύ υψηλές. Χωρίς δημόσιο σύστημα υγείας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ο καρκίνος. Τελεία και παύλα.

Υπάρχει μεγάλη ανάγκη να κλείσει το χάσμα στην περίθαλψη, σύνθημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που το διαδίδουμε κι εμείς ως Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία. Χάσμα ανάμεσα σε κοινωνικά - οικονομικά εύπορους σε σχέση με τους υστερούντες. Χάσμα από τις ανισότητες λόγω γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της χώρας μας – ύπαιθρος σε σχέση με τις μεγάλες πόλεις. Ανισότητες ακόμα και στις ίδιες τις πόλεις. Οταν σχεδόν η πλειονότητα των νοσοκομείων της Αθήνας βρίσκεται στον οδικό άξονα Βασ. Σοφίας - Λεωφόρος Κηφισίας, ενώ στις άλλες περιοχές υπάρχει υγιεινομικό κενό, οι κάτοικοι δεν έχουν τις ίδιες πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης και περίθαλψης. Δεν είναι μόνο ζήτημα υγείας αλλά και αξιοπρέπειας.

● Τι πρέπει να γίνει;

Δεν αρκούν οι ανακαινίσεις, οι μοντέρνες εγκαταστάσεις, όταν τόσοι πολλοί προσέρχονται με τα προβλήματά τους, ξεπερνώντας κατά πολύ τις όποιες δυνατότητες των ελάχιστων υγειονομικών και των σύγχρονων μηχανημάτων. Οταν δεν εφημερεύουν κάθε μέρα όλα τα Γενικά Νοσοκομεία, είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί σωστά ένας πληθυσμός 5 εκατομμυρίων της Αττικής; Μπορούν ένα-δύο νοσοκομεία να δουλέψουν σωστά με το προσωπικό που τους έχει απομείνει για να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν έγκυρα και έγκαιρα όλη αυτή την πλημμυρίδα των πασχόντων που τα κατακλύζει σε μέρες εφημερίας τους;

Χρειάζεται να οργανωθεί γεωγραφικά ένας σωστά κατανεμημένος ιστός παροχής φροντίδας στα επείγοντα. Αυτό αφορά και την επαρχία, που βιώνει τρομερή ανισότητα απέναντι στα αστικά κέντρα και πρέπει να καταπολεμηθεί. Υπάρχουν νοσοκομεία που έχουν μηχανήματα και δεν έχουν γιατρούς, άλλα που δεν έχουν ούτε το ένα ούτε το άλλο. Το θέμα της υποστελέχωσης είναι το πλέον φλέγον.

Χρειάζεται να αναπτυχθούν κέντρα υγείας αστικού τύπου που να αναλαμβάνουν τα ελαφρύτερα περιστατικά και αυτά να κρίνουν αν χρειάζεται περαιτέρω περίθαλψη σε ειδικό κέντρο. Η συνεχής εκπαίδευση των πληρωμάτων των ασθενοφόρων, η καθιέρωση του συστήματος ραντεβού για τους γιατρούς επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας επίσης είναι απλά μέτρα και με μικρό κόστος, που μπορούν να συμβάλουν στη σωστή κατανομή των ασθενών και θα απομειώσουν τον ανυπέρβλητο φόρτο εργασίας των μεγάλων νοσοκομείων.

Σε κάθε περίπτωση: Χρειαζόμαστε προσλήψεις. Χωρίς επαρκή στελέχωση, τι σχέδια μπορείς να υλοποιήσεις; Επείγει μία καθαρή τοποθέτηση από τους πολιτικούς μας: Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν χρήματα για το σύστημα υγείας; Ας διοχετευτούν χρήματα σε τέτοιες παρεμβάσεις και όχι καμπάνιες ενημέρωσης. Αυτές τις κάνουν επαρκώς και οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών. Ολες οι γυναίκες ξέρουν ότι πρέπει να κάνουν μαστογραφία· αυτό που χρειάζονται είναι να έχουν εύκολη πρόσβαση στην εξέταση. Χρειάζεται να μπορούμε να πάμε να κάνουμε μαστογραφίες στα χωριά και στις απομακρυσμένες περιοχές – να αποκεντρωθεί η υγεία.

● Είναι επικίνδυνη η κατάσταση έτσι όπως έχει αφεθεί διαχρονικά από τις κυβερνήσεις;

Ναι, είναι στα όρια όπου σαφώς μπορεί να προκαλέσει προβλήματα κακής διάγνωσης ή αντιμετώπισης. Δεν λύνονται τα προβλήματα με επί πληρωμή χειρουργεία, ούτε με ιδιώτες στο ΕΣΥ. Πρέπει να δοθούν κονδύλια για την υγεία. Ακούμε –από την εποχή ΣΥΡΙΖΑ– για 4-6.000 προσλήψεις, αλλά οι προϋπολογισμοί παραμένουν στάσιμοι, ίδιοι. Οταν προσλαμβάνουν 1.000 άτομα και αποχωρούν 1.500, πώς να ορθοποδήσει το σύστημα; Δεν είναι δυνατό να παραμένουν σε αυτό γιατροί 70 χρόνων. Πέραν των άλλων, αποτελεί ύβρη στη νέα γενιά. Σπουδαγμένα παιδιά και δεν βρίσκουν δουλειά στον τόπο τους.

Φτάνει με τα μεγαλεπήβολα σχέδια και νομοσχέδια. Είναι ώρα για μικρά, ουσιαστικά και αποτελεσματικά βήματα. Και οι γιατροί να συνεχίσουν το λειτούργημά τους διεκδικώντας πιο δυναμικά, με τη συμπαράσταση του κόσμου, καλύτερες αμοιβές και συνθήκες δουλειάς.

πηγή: efsyn.gr - από την έντυπη "Εφημερίδα των Συντακτών" - Ντάνι Βέργου