ΕΣΥ: Μηδενίζει ο χρόνος αναμονής στα Επείγοντα - Ο ρόλος του ΕΚΑΒ

ΓΡΑΦΕΙ Η ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΚΑΡΛΑΤΗΡΑ

Η έγκαιρη πρόσβαση στην προνοσοκομειακή φροντίδα αλλά και η παροχή ποιοτικής φροντίδας μέσα στα νοσοκομεία χωρίς να δίνεται μάχη με τον χρόνο τόσο από τους ασθενείς όσο και από τους επαγγελματίες υγείας, αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης, μετά την αναλυτική χαρτογράφηση των συγκεκριμένων πεδίων και των προβλημάτων που καταγράφονται από το υπουργείο Υγείας

Οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Υγείας θα αποτελέσουν τον βασικό πυλώνα των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, 9-10 Σεπτεμβρίου.

Βασικοί άξονες των μεταρρυθμίσεων για την ενδυνάμωση του ΕΣΥ, που θα ανακοινώσει ο κ. Μητσοτάκης, είναι η αναδιοργάνωση του ΕΚΑΒ και των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) στα δημόσια νοσοκομεία, δύο κρίσιμα πεδία για την περίθαλψη των πολιτών.

Σημαντικό ρόλο θα παίξει επίσης και η αλλαγή του μοντέλου διοίκησης των νοσοκομείων, την οποία έχει αναγγείλει ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, που θα εφαρμοστεί μέσα στον Σεπτέμβριο. Τα νέα κριτήρια και η διαδικασία επιλογής διοικήσεων νοσοκομείων αλλά και Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ) θα είναι αντικειμενικά και αξιοκρατικά, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υγείας.

Σε ό,τι αφορά την αναδιοργάνωση του ΕΚΑΒ, βασικός στόχος είναι η μείωση του χρόνου προσέγγισης του ασθενοφόρου σε επείγον περιστατικό στις αστικές περιοχές σε 7-10 λεπτά, από τα 15-25 λεπτά που διαρκεί σήμερα, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος που μπορεί να αποβεί μοιραίος για τον ασθενή.

Στο πεδίο των ΤΕΠ οι αλλαγές που δρομολογούνται είναι μεγάλες. Σε πρώτη φάση, θα γίνουν αλλαγές στις υποδομές με την ίδρυση αυτόνομων ΤΕΠ, ενώ δρομολογείται νέο μοντέλο εφημέρευσης στα νοσοκομεία της Αττικής. Στόχος είναι η πραγματική κάλυψη των επειγόντων περιστατικών κατά την εφημερία και η αντιμετώπιση «των ασθενών με τα βαλιτσάκια», που πηγαίνουν στα εφημερεύοντα νοσοκομεία κατόπιν…ραντεβού με τους γιατρούς τους.

Στα μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής και της Θεσσαλονίκης το σκηνικό παραπέμπει συχνά σε… πόλεμο από το πλήθος των ασθενών που συρρέουν για εξέταση ή επέμβαση, όχι απαραίτητα επείγοντος χαρακτήρα αλλά κατόπιν… ραντεβού με τους γιατρούς τους και κάνουν προγραμματισμένη εισαγωγή. Για τον λόγο αυτό όμως έχουν ήδη μαζί τους τα απαραίτητα για τη νοσηλεία τους σε βαλιτσάκια – κάτι που σπάνια προφανώς έχει ένας ασθενής με πραγματικό επείγον πρόβλημα υγείας. Η γκρίζα αυτή ζώνη των προγραμματισμένων περιστατικών που βαφτίζονται έκτακτα στις εφημερίες, αλλά με το αζημίωτο για τους γιατρούς που τους κατευθύνουν, βρίσκεται σταθερά στο μικροσκόπιο του υπουργείου Υγείας που αναζητά τρόπους να την ελαχιστοποιήσει. Οι νέοι κανόνες διοίκησης σε συνδυασμό με το νέο σύστημα εφημέρευσης και τις ψηφιακές λίστες των χειρουργείων θεωρείται ότι θα συμβάλλουν σημαντικά σε αυτό.

Στο πλαίσιο της εφαρμογής της νέας πολιτικής για την Υγεία έχουν προγραμματιστεί 10.000 νέες προσλήψεις μόνιμων υγειονομικών που θα στελεχώσουν τις υπηρεσίες της Υγείας.

Παράλληλα, θα συνεχιστεί η οικοδόμηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) ως πυλώνα στέρεου και αυτόνομου μέσα στο σύστημα υγείας, μέσα από τους Προσωπικούς Γιατρούς και το ενιαίο δίκτυο δομών, καθώς και το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου Νοσημάτων «Σπύρος Δοξιάδης».

Η αναδιαμόρφωση του ΕΚΑΒ

Η έγκαιρη πρόσβαση στην προνοσοκομειακή φροντίδα αλλά και η παροχή ποιοτικής φροντίδας μέσα στα νοσοκομεία χωρίς να δίνεται μάχη με τον χρόνο τόσο από τους ασθενείς όσο και από τους επαγγελματίες υγείας, αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης, μετά την αναλυτική χαρτογράφηση των συγκεκριμένων πεδίων και των προβλημάτων που καταγράφονται από το υπουργείο Υγείας.

Διατηρώντας τον κομβικό του ρόλο στην προνοσοκομειακή επείγουσα παροχή υπηρεσιών υγείας το ΕΚΑΒ αναδιαρθρώνεται ριζικά και σε όλα τα επίπεδα – οργανωτικά, επιχειρησιακά, ψηφιακά, εκπαιδευτικά. Ο στόχος του Κέντρου, της διοίκησης και των εργαζομένων του, παραμένει ίδιος: η αποτελεσματικότερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των επειγόντων περιστατικών. Ο χρόνος προσέγγισης των ασθενοφόρων στα επείγοντα περιστατικά βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των αλλαγών. Ζητούμενο είναι να συρρικνωθεί σε 7 με 10 λεπτά ο χρόνος προσέγγισης του άμεσα επείγοντος περιστατικού, από τα 15 με 25 λεπτά που είναι σήμερα, στις αστικές περιοχές. Σύμφωνα με στελέχη του ΕΚΑΒ, είναι ένας εφικτός στόχος για πολύ επείγοντα περιστατικά όπως πχ βαρύς τραυματισμός σε τροχαίο, έμφραγμα, πνιγμός κα. Στα περιστατικά που κατηγοριοποιούνται ως επείγοντα αλλά χωρίς να διατρέχει κίνδυνος για τη ζωή των ασθενών, όπως πχ τα ορθοπεδικά περιστατικά, εκτιμάται πως ο χρόνος προσέγγισης των ασθενοφόρων θα συρρικνωθεί κατά περίπου 10 λεπτά, φτάνοντας σε τελικό χρόνο τα 35 λεπτά.

Ήδη το ΕΚΑΒ βρίσκεται σε τροχιά επιχειρησιακής ανασυγκρότησης μετά τα αλλεπάλληλα τραγικά περιστατικά διακομιδών που είχαν καταγραφεί τον περασμένο Μάιο. Ολοκληρώθηκαν 111 προσλήψεις επικουρικών πληρωμάτων ασθενοφόρων (παρότι το ΕΚΑΒ είχε προκηρύξει 250 θέσεις, δεν υπήρξε ανταπόκριση) και θα προκηρυχθούν επίσης 800 μόνιμες θέσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως οι θέσεις του επικουρικού προσωπικού που δεν καλύφθηκαν στην Αττική, θα μεταφερθούν στους τομείς του ΕΚΑΒ στην περιφέρεια, και σύντομα αναμένεται να γίνει η σχετική προκήρυξη.

Το επόμενο βήμα είναι η διοικητική και οργανωτική αναδιάταξη του ΕΚΑΒ. Αντί για τους ατάκτως ερριμμένους και σχεδιασμένους με βάση τις ανάγκες του πληθυσμού πριν από δύο ή τρεις δεκαετίες, Τομείς, πλέον το ΕΚΑΒ θα απαρτίζεται από 13 Παραρτήματα σε πλήρη εναρμόνιση με τις αντίστοιχες Διοικητικές Περιφέρειες της χώρας. Εντός καθεμιάς εξ αυτών η οργανωτική δομή θα ακολουθεί το μοντέλο των Περιφερειακών ενοτήτων. Ο στόλος κάθε Παραρτήματος θα είναι ενιαίος, δηλαδή θα περιλαμβάνει όλα τα ασθενοφόρα των δομών υγείας, που σημαίνει ότι όλα τα ασθενοφόρα και τα πληρώματα των Κέντρων Υγείας θα ενταχθούν στο ΕΚΑΒ. Μέχρι τώρα τα ασθενοφόρα των Κέντρων Υγείας και των νοσοκομείων υπάγονται στις δομές αυτές και λειτουργούν υπό την δική τους ομπρέλα, γεγονός που προκαλεί αποδεδειγμένα πολλές δυσλειτουργίες, εις βάρος τελικά των πολιτών.

Κομβική – όσο και πρωτόγνωρη- για τη λειτουργία του ΕΚΑΒ αναμένεται να είναι η πλήρης μετάβασή του στην ψηφιακή εποχή. Σήμερα είναι ψηφιοποιημένο μόνο το τηλεφωνικό κέντρο στην Αττική. Η ψηφιακή αναβάθμιση του ΕΚΑΒ περιλαμβάνει την ενοποίηση όλων των τηλεφωνικών κέντρων και τη δημιουργία ενιαίου συστήματος διαχείρισης περιστατικών. Στο πλαίσιο αυτό θα διαμορφωθεί εκ νέου και η κατηγοριοποίηση της κρισιμότητας των περιστατικών (triage) και θα διασυνδεθούν τα νοσοκομεία με το ΕΚΑΒ. Αυτό θα επιτρέπει την επικοινωνία ΕΚΑΒ- Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), ανοίγοντας τη δυνατότητα ενημέρωσης του ΤΕΠ για την ώρα άφιξης του ασθενοφόρου αλλά και για την κατάσταση του ασθενή ώστε να προγραμματιστεί τι υπηρεσίες υγείας χρειάζεται να λάβει. Επίσης, τα ασθενοφόρα θα εξοπλιστούν με σύστημα γεωεντοπισμού (GPS) και θα ανανεωθεί το σύστημα δρομολόγησης τους (routing). Στην ψηφιακή εποχή του το ΕΚΑΒ δεν θα μπορούσε να μην έχει άμεση επικοινωνία με τον πολίτη που αναζητεί τις υπηρεσίες του. Έτσι δρομολογείται εφαρμογή (app) για την επικοινωνία με το ΕΚΑΒ, που στην πλήρη λειτουργία της θα γνωστοποιεί τον χρόνο αναμονής του ασθενοφόρου.

Η επανεκπαίδευση του προσωπικού και η αναβάθμιση του στόλου (ασθενοφόρων) αποτελούν τις τελικές παρεμβάσεις που θα υλοποιήσει το υπουργείο Υγείας στο ΕΚΑΒ. Μάλιστα, η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και βασίζεται σε δύο πυλώνες: το ένα πρόγραμμα κατάρτισης αφορά όλο το προσωπικό και υλοποιείται μέσω ΕΣΠΑ, το άλλο αφορά τα πληρώματα ασθενοφόρων και επικεντρώνεται στην (προνοσοκομειακή) αντιμετώπιση του τραύματος και χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Σε ό,τι αφορά τον στόλο, θα ανανεωθεί με 250 ασθενοφόρα μέχρι το 2025 με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης.

Mέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο εκτιμάται, βάσει του προγραμματισμού, πως θα ενεργοποιηθεί και ο Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Έρευνας και Διάσωσης «Θεοφάνης – Ερμής Θεοχαρόπουλος» (όπως είχε ονομαστεί στη μνήμη του νέου ορειβάτη που κατέληξε πέρυσι στην Ήπειρο), πυλώνας του οποίου θα είναι έξι νέες βάσεις για ορεινή διάσωση. Οι βάσεις αυτές θα είναι διαφορετικές από τις τέσσερις βάσεις αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ (Ελευσίνα, Άκτιο, Ρόδος και Σύρος) και θα επιχειρούν με απευθείας προσέγγιση στον τόπο του συμβάντος. Μέσα στους επόμενους τρεις μήνες θα γίνει ο διαγωνισμός για την εκμίσθωση των πτητικών μέσων και του εξειδικευμένου προσωπικού.

Τα νέα ΤΕΠ

Άμεσα συνδεδεμένα με τον ζωτικό ρόλο του ΕΚΑΒ στα επείγοντα περιστατικά, αλλά και με κάθε περιστατικό που χρήζει άμεσης διαχείρισης, είναι τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) των νοσοκομείων. Η εικόνα των ΤΕΠ στα νοσοκομεία που εφημερεύουν σήμερα, ιδίως στην Αττική, είναι αποκαρδιωτική. Γι αυτό άλλωστε περιλαμβανόταν στις κυβερνητικές δεσμεύσεις η μείωση του χρόνου αναμονής στα Επείγοντα κατά 70% έως το τέλος της τετραετίας.

Ο μακρύς χρόνος που απαιτείται σήμερα για την προσέγγιση των ΤΕΠ, οι πολύωρες αναμονές των ασθενών μέχρι την εξέταση από γιατρό, η παραπομπή από γιατρό σε γιατρό, η εισαγωγή και η νοσηλεία σε ράντζα για κάποιο διάστημα, έχουν μετατραπεί σε…κανόνες λειτουργίας των ΤΕΠ. Χάρη στα αντανακλαστικά της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Υγείας τα ράντζα, το αποτέλεσμα της ασφυκτικής κατάστασης που χαρακτηρίζει μεγάλα νοσοκομεία, όπως ο Ευαγγελισμός και το Αττικόν, ελαχιστοποιήθηκαν. Ενεργοποιήθηκαν συνέργειες με άλλα νοσοκομεία ή ιδιωτικές κλινικές και οι ασθενείς αντί να παραμένουν σε ράντζα, νοσηλεύονται σε άλλα νοσηλευτικά ιδρύματα, δωρεάν αν πρόκειται για ιδιωτικά.

Τα νέα ΤΕΠ βασίζονται αφενός μεν στις ανακαινισμένες υποδομές, αφετέρου στο νέο μοντέλο λειτουργίας τους. Σε ό,τι αφορά τις κτιριακές υποδομές και τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό προχωρούν οι ανακαινίσεις σε 58 ΤΕΠ δημόσιων νοσοκομείων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, με το χρονοδιάγραμμα παράδοσής τους να τοποθετείται στο τέλος του 2025. Ωστόσο, παράλληλα προχωρά η αναδιαμόρφωση της επείγουσας φροντίδας στο ΕΣΥ. Τα ΤΕΠ, στελεχωμένα με εξειδικευμένους γιατρούς, θα υποδέχονται τα περιστατικά άμεσα και ανάλογα με τη βαρύτητά τους. Στόχος είναι οι ασθενείς να λαμβάνουν εγκαίρως τη φροντίδα που χρειάζονται, παραμένοντας στα ΤΕΠ, χωρίς να μετακινούνται από ιατρείο σε ιατρείο, όπως συμβαίνει σήμερα.

Προς την κατεύθυνση αυτή δρομολογείται η πιστοποίηση όλων των γιατρών που εργάζονται στα ΤΕΠ, στη διαχείριση όλων των Επειγόντων, από την στήριξη τραυματία και τη διαχείριση ατόμου με αναφυλακτικό σοκ μέχρι τον εμφραγματία και εκείνον που υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο. Εκτός από την πιστοποίηση των γιατρών, εκπονείται μελέτη με αντικείμενο «Πρότυπο Ασφαλούς Εφημερίας» στα νοσοκομεία και καταρτίζεται ενιαίο πρωτόκολλο για τη λειτουργία των ΤΕΠ ώστε να θωρακιστούν οι επαγγελματίες υγείας με σύγχρονα γνωστικά εργαλεία.

Τη νομοθετική βάση για τα αυτόνομα ΤΕΠ έθεσε ο νόμος 4999/2022 όπου ορίζεται ότι νοσοκομεία δυναμικότητας 300 κλινών και άνω θα αναπτύσσουν ΤΕΠ. Στον ίδιο νόμο αναγνωρίστηκε η επείγουσα ιατρική ως ιατρική εξειδίκευση. Ειδικότερα, αναγνωρίστηκε ο χρόνος άσκησης για την απόκτηση εξειδίκευσης ως χρόνος προϋπηρεσίας που λαμβάνεται υπόψη στις κρίσεις ιατρών ΕΣΥ και για τη βαθμολογική τους εξέλιξη και δόθηκε προβάδισμα βαθμολογικό στους γιατρούς που υπηρετούν στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, εφόσον κατέχουν τον τίτλο εξειδίκευσης στην επείγουσα ιατρική. Τέλος, από τον περασμένο Ιούνιο οι γιατροί που υπηρετούν σε ΤΕΠ λαμβάνουν ποσό πλέον του μισθού τους, το ύψος του οποίου διαφοροποιείται ανάλογα με το αν είναι κάτοχοι ή όχι της εξειδίκευσης της επείγουσας ιατρικής και αν ασκούνται για την απόκτησή της.

Η λειτουργία των αυτόνομων ΤΕΠ θα αποτελέσει μεγάλη «ανάσα» για τη νοσοκομειακή καθημερινότητα. Με βάση τον σχεδιασμό η μεταρρύθμιση αυτή θα ξεκινήσει να υλοποιείται άμεσα και θα είναι σε πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2025.

Στο μεταξύ, θα υλοποιηθούν μικρότερης δυναμικής παρεμβάσεις στα Επείγοντα των νοσοκομείων της Αττικής όπου συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος όγκος των ασθενών και των… προβλημάτων. Εξετάζεται, για παράδειγμα, να εφαρμοστεί ενιαίο μοντέλο εφημέρευσης των νοσοκομείων στο λεκανοπέδιο από το ισχύον που διαχωρίζει τα νοσοκομεία που εφημερεύουν σε εκείνα της 1ης και της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας. Η δυσλειτουργία των ΤΕΠ στις εφημερίες των νοσοκομείων σήμερα αποδίδεται σε δύο χρόνιες παθήσεις: στην έλλειψη δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας όπου θα μπορούν να απευθύνονται οι πολίτες για διάφορα και μη επείγοντα προβλήματα υγείας τους, καθώς και στους «ασθενείς με τα βαλιτσάκια», δηλαδή τα προγραμματισμένα περιστατικά που οι γιατροί παρουσιάζουν ως έκτακτα ώστε να γίνει η εισαγωγή τους στην εφημερία του νοσοκομείου γρήγορα και με συνοπτικές διαδικασίες. Σε ό,τι αφορά τις δομές ΠΦΥ η προσπάθεια που καταβάλλεται είναι τεράστια για να καλυφθούν οι πολίτες. Οι αριθμοί βεβαίως μαρτυρούν και τον όγκο του προβλήματος: Σε μεγάλα νοσοκομεία όπως ο Ευαγγελισμός και το Αττικόν όταν εφημερεύουν οι ασθενείς που αναζητούν ιατρική βοήθεια ξεπερνούν τους 1.000 αλλά τελικά για νοσηλεία δεν εισάγονται περισσότεροι από 200, δηλαδή μόλις το 20% αποδεικνύονται πραγματικά έκτακτα περιστατικά. Σημαντικό ποσοστό αποτελούν όμως και οι «ασθενείς με τα βαλιτσάκια» σε όλα τα εφημερεύοντα νοσοκομεία, που μαρτυρούν τις πελατειακές σχέσεις που καλλιεργούν κάποιοι γιατροί εντός του δημόσιου νοσοκομείου, αλλά και την αγωνία των πολιτών για πρόσβαση σε νοσοκομείο. Από τον περασμένο Ιανουάριο τα νοσοκομεία υποχρεώθηκαν να ενημερώνουν την ψηφιακή βάση «Φιλόλαος» του ΕΚΑΒ – ΚΕΠΥ (Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας) κατά τη διάρκεια της εφημερίας τους και έως και δύο ώρες μετά το πέρας αυτής, για τη νοσηλευτική κίνηση (κενές κλίνες, εισαγωγές, ανάπτυξη ράντζων κ.ά.) ώστε να συλλέγονται επισήμως τα δεδομένα μετά την κάθε εφημερία. Το επόμενο βήμα που θα φωτίσει την γκρίζα ζώνη των εφημεριών είναι οι ψηφιακές λίστες χειρουργείων, καθώς οι χειρουργικές επεμβάσεις τροφοδοτούν κυρίως με «ασθενείς με βαλιτσάκια» τις εφημερίες. Στη νέα εποχή των νοσοκομείων κάθε εγγραφή στη λίστα χειρουργείου θα γίνεται με τέσσερις κωδικούς: κλινικής, χειρουργού, αναισθησιολόγου και ασθενούς.

Photo: Shutterstock

ygeiamou.gr