«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου – Μέρος 4ο

«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου – Μέρος 4ο

του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος.

Όταν ξεσηκώνεται μέσα σου η πονηρή επιθυμία, αν δεν ανάψεις εσύ την φλόγα δεν καίγεται το καμίνι του πάθους, αν δεν εφοδιάζεις εσύ το καμίνι αυτό με καύσιμη ύλη (πόση προσοχή πρέπει να έχουμε σήμερα οι άντρες με τόση καύσιμη ύλη που υπάρχει στις οθόνες !).

Δεν ανάπτεται δε το καμίνι της επιθυμίας, αν δεν περιεργασθείς τα όμορφα πρόσωπα, αν δεν περιεργασθείς τα άλλα κάλλη, αν δεν πηγαίνεις σε θέατρα παρανομίας. Αν δεν παχαίνεις με τις απολαύσεις την σάρκα, αν δεν καταποντίσεις το μυαλό σου με το κρασί, δεν σηκώνεται η φλόγα, δεν ανάβει το καμίνι της επιθυμίας, δεν γίνεται φοβερότερο το θηρίο, δεν διασπάται η καθαρότητα της διάνοιας από άγριους ανέμους.

Αρκούν λοιπόν αυτά για ν’ αποφύγει κάποιος την φλόγα της αμαρτίας ; Δεν αρκούν μόνο αυτά, αλλά πρέπει να προστεθούν κι άλλα, συνεχείς προσευχές, συναναστροφή με αγίους, νηστεία πρέπουσα, φαγητό λιτό, και πάνω απ’ όλα τον φόβο του Θεού, την μέλλουσα κρίσι, τις αφόρητες κολάσεις, τις υποσχέσεις των αγαθών. Με όλα αυτά μπορείς να χαλιναγωγήσεις την λυσσασμένη επιθυμία, και να σταματήσεις την τρικυμισμένη θάλασσα (δυστυχώς σήμερα οι άντρες επειδή δεν εφαρμόζουμε αυτά τα λόγια του Χρυσοστόμου χάνουμε από την απόλαυση των γυναικών μας).

«Ελέησόν με Κύριε, ότι ασθενής ειμί». Όλοι χρειαζόμαστε αυτή την προσευχή, ακόμα κι αν έχουμε καταφέρει μύρια κατορθώματα στην αρετή, ακόμα κι αν φτάσαμε στα ύψη της δικαιοσύνης.

Όλοι έχουμε ανάγκη να ελεηθούμε, αλλά δεν είμαστε όλοι άξιοι για να ελεηθούμε. Γιατί αν και έλεος είναι, όμως ζητάει να πηγαίνει στον άξιο.

Ο Θεός δεν προσέχει μόνο πόσο σοβαρό είναι το αμάρτημα, αλλά και ποια ήταν η διάθεση του ανθρώπου, πότε έγινε, ποια ήταν η αιτία, τι έκανε μετά την αμαρτία. Αν συνέχισε την αμαρτία, αν μετανόησε, αν την έκανε τυχαία, αν ξεγελάστηκε και την έκανε, αν την προμελέτησε (πόσο απέχουν αυτά από τις συμβουλές του Ρωμαιοκαθολικού θεολόγου Τ. Toth που στο βιβλίο του «Τα αγνά Νιάτα» γράφει : «Αν πέσεις σε κάποια σαρκική αμαρτία δεν χρειάζεται να συνεχίσεις να αγωνίζεσαι. Γιατί ποια η ωφέλεια να φεύγεις από το φίδι όταν ήδη σε έχει δαγκώσει ;»).

Στην Παλαιά Διαθήκη αν μια κοπέλα του λαού έπεφτε στο αμάρτημα της πορνείας την σκότωναν, αν ήταν όμως κόρη Ιερέως, επιπλέον την κατέκαιαν (δηλαδή ενώ ήταν το ίδιο αμάρτημα, δεν ήταν ίδια η τιμωρία. Ας μη βιαστούν μερικοί να ορμήσουν, επειδή στην Καινή Διαθήκη ισχύει : «ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος βαλέτω λίθον ἐπ' αὐτήν»).

Ας ασχολούμαστε με τα σχετικά με τον Θεό. Είναι πολύ καλύτερο αυτά να αναζητάμε και να ψάχνουμε, παρά ν’ ασχολούμαστε με τις φλυαρίες του κόσμου. Και μόνο το να αναζητούμε αυτό που θέλει ο Θεός είναι κέρδος, κι ας μη καταφέρουμε να το βρούμε. Επειδή έτσι θ’ αναγκαστούμε μ’ αυτά να περνάμε τον καιρό μας (αχ, πόσα καλά χάνουμε και σε πόσα κακά μπαίνουμε, επειδή δεν υπομένουμε λίγη θλίψη στη ζωή μας : «τί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν!»).

Για ποιο λόγο αν και ο Αδάμ και η Εύα έπεσαν στην ίδια αμαρτία, η Εύα τιμωρήθηκε πιο αυστηρά από τον Θεό ; Επειδή δεν είναι το ίδιο να ξεγελαστείς από την γυναίκα σου με το να ξεγελαστείς από το φίδι. «Αδὰμ οὐκ ἠπατήθη, ἡ δὲ γυνὴ ἀπατηθεῖσα ἐν παραβάσει γέγονε».(Άρα οι άντρες να μη παραπονιόμαστε όταν μας ξεγελάνε οι γυναίκες μας, επειδή αυτό δεν θεωρείται καν ξεγέλασμα).

Και εμείς λοιπόν όταν αμαρτάνουμε να προσέχουμε αν είμαστε άξιοι να μας ελεήσει ο Θεός, αν μετανοήσαμε, αν γίναμε καλύτεροι, αν σταματήσαμε την αμαρτία (αυτή είναι Toth η Ορθοδοξία και καλά να πάθω που διάβαζα παθιασμένα τα βιβλία σου στα νεανικά μου χρόνια).

Ο προφήτης Δαβίδ λέει στον ψαλμό «ἴασαί με, Κύριε, ὅτι ἐταράχθη τὰ ὀστᾶ μου», επειδή ξέρει ότι δεν απευθύνεται σε άνθρωπο αδύναμο, αλλά στον Θεό για τον οποίο τίποτα δεν είναι αδύνατο.

Να μην είμαστε όπως οι περισσότεροι από τους ανθρώπους και μάλιστα οι αναίσθητοι, οι οποίοι ένα μόνο ζητάνε, πως να περνάνε καλά στη ζωή και τίποτα άλλο.

Ο προφήτης Δαβίδ δεν ήταν όπως εμάς οι οποίοι μια μέρα ή και καμία μετανοούμε, και όλες τις άλλες μέρες γελάμε, διασκεδάζουμε, απολαμβάνουμε, καλοπερνάμε. Όχι, δεν ήταν έτσι εκείνος. Αλλά κάθε μέρα έτρεχαν τα δάκρυά του από τα μάτια του.

Αν δεν θέλουμε να κλαίμε εδώ, αναγκαστικά θα κλαίμε και θα οδυρόμαστε εκεί (στην αιωνιότητα).

Εμείς ούτε και για τα δικά μας πάθη δεν κλαίμε (ο Δαβίδ έκλαιγε και για τους άλλους), αλλά παραδομένοι σε γέλια και απολαύσεις περνάμε τις νύχτες σαν αποβλακωμένοι (τελικά δεν νομίζω ότι χαϊδεύει ο Χρυσόστομος).

Καμία κακία και ασέλγεια δεν μπορεί να πλησιάσει το κρεβάτι του ανθρώπου που όπως ο Δαβίδ κάθε βράδυ το βρέχει με τα δάκρυά του. Αυτός ο άνθρωπος θεωρεί ασήμαντα όλα που υπάρχουν πάνω στην γη, σε τίποτα δεν σκλαβώνεται η ψυχή του, λαμπρότερος από τον ήλιο γίνεται ο νους του (μήπως απλά εμείς ζούμε όπως τον βάτραχο που έχει συνηθίσει το ζεματισμένο νερό και μας αρέσει κιόλας ; ).