Καθυστερήσεις «παίζει» το ΝΑΤΟ για την ένταξη της Ουκρανίας - Οργή Ζελένσκι

Λίγες ώρες απομένουν για την ένταξη της πολυαναμενόμενης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας και ένα από τα «καυτά» θέματα που θα απασχολήσουν τη συζήτηση των ηγετών των χωρών μελών είναι το ουκρανικό και ο ορίζοντας της ένταξης της Ουκρανίας στη στρατιωτική Συμμαχία.

Πολλά έχουν λεχθεί και γραφτεί από επίσημα χείλη και διεθνείς αναλυτές για την έκβαση του πολέμου, τη θέση της Ρωσίας στο διεθνές στερέωμα και την αναδιάταξη του γεωπολιτικού χάρτη της Ευρώπης μετά την έναρξη του πολέμου. Ο πόλεμος διανύει πλέον τον δεύτερο χρόνο του και η Ουκρανία πιέζει ήδη από τους πρώτους μήνες για την επίσπευση της ένταξής της, με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να έχει υπερθεματίσει τη θέση του Κιέβου ότι δεν αρκούν μόνο η οικονομική και στρατιωτική στήριξη της Δύσης. Όπως είναι φυσικό, το ευαίσθητο αυτό θέμα θα απασχολήσει έντονα τους συμμετέχοντες στη διήμερη σύνοδο, αν και η Ουκρανία έχει λάβει το μήνυμα ότι δεν μπορεί να περιμένει πολλά -και σίγουρα όχι αυτό που ζητά- σε αυτή τη φάση.

Χωρίς χρονοδιάγραμμα η ένταξη της Ουκρανίας

Σε αυτό το πλαίσιο, κατά την προετοιμασία της συνόδου, δεν κατέστη δυνατό να συμφωνηθεί το κείμενο για μια τελική διακήρυξη σχετικά με το μέλλον της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, παρά τις πυρετώδεις διαπραγματεύσεις των τελευταίων εβδομάδων. Ένα προσχέδιο του πολιτικού εγγράφου έχει διαρρεύσει στον Τύπο και το Spiegel έχει την κρίσιμη παράγραφο για την ένταξη της Ουκρανίας. Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο κείμενο αποτελεί βάση συζήτησης, η οποία θα κρίνει την τελική διαμόρφωσή του. Είναι πιθανό να γίνουν αλλαγές σε αυτό στις συνομιλίες των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στο Βίλνιους, σύμφωνα με την εκτίμηση του Politico.

Στο προσχέδιο πάντως, τίθεται ως δεδομένη η ένταξη του Κιέβου στη Βορειοατλαντική Συμμαχία κάποια στιγμή στο μέλλον -υπόσχεση που όπως σημειώνει το Politico δόθηκε αρχικά σε μια σύνοδο κορυφής στο Βουκουρέστι το 2008. Αλλά το κείμενο μένει εκεί και αποφεύγει ξεκάθαρα να παρουσιάσει μια ένα αναλυτικό σχέδιο με τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει την αγανάκτηση του Κιέβου το οποίο διατυπώνει μαξιμαλιστικά αιτήματα το τελευταίο εξάμηνο, και ασκεί κριτική περί υποθήκευσης της ένταξής του στη βάση διαπραγματεύσεων Δύσης-Ρωσίας.

Το κείμενο ξεκαθαρίζει επίσης, ότι πρέπει πρώτα να πληρωθούν ορισμένες προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς της δημοκρατίας και της διαλειτουργικότητας με το ΝΑΤΟ εξακολουθούν να είναι απαραίτητες στον δρόμο της Ουκρανίας προς την ένταξη. Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ θα πρέπει να εξετάζουν τακτικά την πρόοδο της χώρας έως ότου είναι «ώριμη» η επίσημη πρόσκληση στη Συμμαχία. «Είμαστε έτοιμοι να απευθύνουμε πρόσκληση στην Ουκρανία εάν όλοι οι Σύμμαχοι συμφωνήσουν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις», γράφει η τελευταία πρόταση της κρίσιμης παραγράφου, σύμφωνα με το Spiegel.

«Θερμή» αντίδραση Ζελένσκι και αιχμές για «σεβασμό στην Ουκρανία»

Εκτιμούμε τους συμμάχους μας», έγραψε ο Ζελένσκι στο Twitter. «Αλλά η Ουκρανία αξίζει κι αυτή σεβασμό».

«Είναι άνευ προηγουμένου και παράλογο όταν [ένα] χρονικό πλαίσιο δεν ορίζεται ούτε για την πρόσκληση ούτε για την ένταξη της Ουκρανίας. Ενώ την ίδια στιγμή προστίθεται ασαφής διατύπωση για "προϋποθέσεις" ακόμη και για την πρόσκληση της Ουκρανίας», πρόσθεσε.

Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ επιδιώκουν να πετύχουν τη χρυσή τομή που θα έστελνε στην Ουκρανία ένα δημόσιο μήνυμα ότι πλησιάζει βρίσκεται ένα βήμα πιο κοντά στη στρατιωτική Συμμαχία και θα καθησυχάσει ταυτόχρονα τους συμμάχους -ιδίως την Ουάσιγκτον και το Βερολίνο- που διστάζουν να δώσουν υποσχέσεις αυτή τη στιγμή, οι οποίες θα καθιστούσαν αυτόματη την ένταξη του Κιέβου στη μεταπολεμική περίοδο.

Όμως ο Ουκρανός ηγέτης, ο οποίος κατέφθασε νωρίς το απόγευμα στο Βιλνιούς και αναμένεται να παραστεί στη σύνοδο κορυφής, πιέζει για περισσότερα.

«Φαίνεται ότι δεν υπάρχει καμία ετοιμότητα ούτε να προσκληθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ ούτε να γίνει μέλος της Συμμαχίας», έγραψε. «Αυτό σημαίνει ότι αφήνεται ένα παράθυρο ευκαιρίας για να διαπραγματευτεί (σ.σ. το ΝΑΤΟ) την ένταξη της Ουκρανίας στις συνομιλίες με τη Ρωσία. Και για τη Ρωσία, αυτό σημαίνει κίνητρο να συνεχίσει την εκστρατεία τρόμου της».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ την Τρίτη ότι συμφωνεί «με τη φρασεολογία που εντάχθηκε στο κείμενο σε σχέση με το μέλλον της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ».

Το tweet του Ουκρανού ηγέτη, πάντως, τάραξε τα νερά στο Βίλνιους.

«Είμαι επικριτικός για πολλές πτυχές και ιδιαίτερα για τη στάση ορισμένων συμμάχων, αλλά νομίζω ότι αυτή δεν είναι μια στοχαστική και δίκαιη προσέγγιση», είπε ένας ανώτερος διπλωμάτης από την Κεντρική Ευρώπη, προσθέτοντας ότι ο Ζελένσκι «το τραβάει πολύ».

Ενώ οι χώρες του ΝΑΤΟ στην ανατολική πλευρά θέλουν να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στο Κίεβο σχετικά με την πορεία προς την ένταξη κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής, η Ουάσιγκτον και το Βερολίνο είναι πιο συγκρατημένοι, προτιμώντας, προς το παρόν, να φτάσουν μέχρι την παροχή βοήθειας στο στην Ουκρανία για να αποκρούσει τη ρωσική επίθεση. Η τακτική αυτή προωθείται στη βάση της διαφύλαξης των αυτοτελών συμφερόντων της εκάστοτε χώρας, τα οποία μπορούν να κινδυνέψουν αν υπάρξει κλιμάκωση του πολέμου. Άλλωστε, οι ΗΠΑ είναι ικανοποιημένες με τη διεθνή κατάσταση που έχει διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή, συνέπεια του πολέμου, αφού έχουν βγει κερδισμένες σε γεωπολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο από τη σύρραξη.

«Κοιτάξτε, έχουμε ήδη πει ότι η θέση της Ουκρανίας κάποια στιγμή στο μέλλον θα είναι στη συμμαχία», δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, στην Ουάσιγκτον. «Υπάρχουν βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να εξετασθούν. Κράτος δικαίου, χρηστή διακυβέρνηση, πολιτικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν, την ώρα που η Ουκρανία βρίσκεται σε πόλεμο», είπε και κατέληξε: «Τελικά, ναι, το ΝΑΤΟ θα είναι στην πρώτη γραμμή για αυτούς (σ.σ. τους Ουκρανούς), αλλά τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για αυτό (σ.σ. την ένταξη της Ουκρανίας)».

Από την πλευρά του, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε στο Βίλνιους: «Τώρα πρόκειται να υποστηρίξουμε ενεργά την Ουκρανία στην υπεράσπιση της κυριαρχίας και της ακεραιότητάς της -συμπεριλαμβανομένων των προμηθειών όπλων που στέλνουν όλες οι χώρες», προσθέτοντας: «Οι ΗΠΑ και η Γερμανία συμμετείχαν πολύ στενά στη συζήτηση για να γίνει ξεκάθαρο ότι πράττουμε σωστά και με ακρίβεια εδώ».

Παίρνει αυτό που θέλει η Σουηδία

Από την άλλη, η Στοκχόλμη βλέπει επιτέλους το θρίλερ για την ένταξή της να λαμβάνει αίσιο τέλος, μετά το μεγάλο «ναι» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Δεν έχει γίνει ακόμη ξεκάθαρο τι ανταλλάγματα πήρε η Τουρκία για την άρση του πολύμηνου βέτο, πάντως οι εκτιμήσεις μιλούν για «πλούσιες» παραχωρήσεις.

Ένα από τα ανταλλάγματα φαίνεται να είναι τα πολυπόθητα F-16 από τις ΗΠΑ, με τον Αμερικανό σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας να επιβεβαιώνει τις εξελίξεις αυτές.

Εκείνο, πάντως, που συζητήθηκε έντονα από χθες ήταν η ξαφνική απαίτηση του Ταγίπ Ερντογάν να επιστρέψει η χώρα του σε τροχιά ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου εκείνος να άρει τις αντιστάσεις του.

Ο Τούρκος πρόεδρος εξέλαβε αρνητική απάντηση από την Κομισιόν και τη Γερμανία, όμως οι κινήσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος παραμένει σε ανοιχτή κόντρα με την Κομισιόν, ήταν μάλλον αντίθετες. Ο Σαρλ Μισέλ είχε συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν και αμέσως μετά σχολίασε μέσω Twitter «καλή η συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Εξερευνήσαμε τις ευκαιρίες ώστε η συνεργασία μας να ξαναγίνει σημαντική και να ενεργοποιήσουμε εκ νέου τις σχέσεις μας».

Φέρεται, ακόμη, να έλαβε διαβεβαιώσεις από τη Στοκχόλμη για στήριξη στις προσπάθειες για την αναζωογόνηση της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας και της απελευθέρωσης των θεωρήσεων (βίζα).

πηγή: efsyn.gr με πληροφορίες από Spiegel και Politico