Κυπριακό: Προς άτυπο ραντεβού με Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία

Γιάννης Παπαδάτος

Σε φάση κινητικότητας για πρώτη φορά ύστερα από το ναυάγιο του Κραν Μοντανά το 2017, μέσα από έναν μηχανισμό πενταμερούς «διευρυμένης διαδικασίας», που θα συμπεριλάβει, πέραν των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, και τις εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία, μπαίνει το Κυπριακό ύστερα από τη συνάντηση μιάμισης ώρας που είχαν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, και τον ηγέτη του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ.

Χωρίς να επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος στα βασικά ζητήματα, διαγράφηκε, ωστόσο, η προοπτική θετικών εξελίξεων επί του εδάφους. Οι Χριστοδουλίδης-Τατάρ συμφώνησαν, αφενός, να συναντηθούν άτυπα, υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα, για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα, και, αφετέρου, να βρεθούν τετ α τετ, χωρίς μεσολαβητές, στην Κύπρο, για το άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων μεταξύ ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών, ειδικότερα στη Μια Μηλιά. Για το τελευταίο έκανε μνεία ο Τατάρ σε τουρκοκυπριακό Μέσο προτού μεταβεί στη Νέα Υόρκη.

Το ξεκίνημα της νέας φάσης -η οποία κατά τον κ. Χριστοδουλίδη «δεν έχει ορόσημα και χρονοδιαγράμματα»- σηματοδοτείται και από την αλλαγή μεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών στη διαδικασία. Ο κ. Γκουτέρες ευχαρίστησε την προσωπική απεσταλμένη του για το Κυπριακό, Μαρία Ολγκίν- Κουεγιάρ, σημειώνοντας ότι, παρά τις εξάμηνες προσπάθειες, η αποστολή της δεν πέτυχε τη γεφύρωση των διαφορών για επανέναρξη των συνομιλιών.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο κ. Γκουτέρες προσανατολίζεται να αναθέσει τον ρόλο της προετοιμασίας των νέων άτυπων διευρυμένων συνομιλιών στη βοηθό γενική γραμματέα του ΟΗΕ, Ρόζμαρι ντι Κάρλο. Ωστόσο παραμένει άγνωστο πώς θα αντιμετωπίσει το νομικό της στάτους η τουρκική πλευρά, καθώς, προτού αναχωρήσει για τη Νέα Υόρκη, ο Τατάρ δήλωσε σε ΜΜΕ του τουρκοκυπριακού ομίλου Kibris ότι «η αποστολή της κ. Ολγκίν-Κουεγιάρ απέτυχε, δεν απαιτείται διορισμός νέου προσωπικού εκπροσώπου του γ.γ. του ΟΗΕ και αν έλθει μια τέτοια πρόταση, θα την απορρίψουμε».

Στην ίδια συνέντευξη, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης υποστήριξε ότι η συμμετοχή της Βρετανίας στις διαβουλεύσεις ήταν αίτημα της ελληνοκυπριακής πλευράς και η εμπλοκή του Λονδίνου «διαταράσσει τις ισορροπίες στο τραπέζι».

Κρατώντας ίσες αποστάσεις από τις δύο πλευρές, ο γ.γ. του ΟΗΕ εξέφρασε τη λύπη του που, παρά τις προσπάθειες της κ. Κουεγιάρ με τους δύο ηγέτες, πολιτικούς παράγοντες, την κοινωνία των πολιτών στο νησί, τις εγγυήτριες δυνάμεις και τη διεθνή κοινότητα, δεν βρέθηκε κοινό έδαφος μεταξύ των ηγετών για να γεφυρώσουν το χάσμα στις θέσεις τους και να επανοικοδομήσουν την εμπιστοσύνη για διεργασίες προς επίλυση του Κυπριακού.

Σε δηλώσεις του μετά το δείπνο, ο Νίκος Χριστοδουλίδης τόνισε πως στη διευρυμένη άτυπη διαδικασία θα λάβουν μέρος και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις των Συνθηκών ανεξαρτησίας της Κύπρου (Ζυρίχης/Λονδίνου 1959-60), επιμένοντας στον άτυπο χαρακτήρα των συναντήσεων και στο ότι απέχει ακόμη πολύ η επανέναρξη των συνομιλιών. Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, στόχος της κυπριακής ηγεσίας είναι να βγει το Κυπριακό από το επταετές τέλμα ύστερα από το Κραν Μοντανά το 2017 και να εμπλακούν ενεργότερα σε αυτό ΗΠΑ και Ε.Ε. Ο Κύπριος Πρόεδρος αποσαφήνισε ότι δεν υπήρξε καμία πρόοδος επί θεμάτων ουσίας και ιδίως στο ζήτημα της κυριαρχικής ισότητας, όπου επιμένουν οι Τουρκοκύπριοι και η Αγκυρα. Υπογράμμισε, εξάλλου, ότι η Λευκωσία θα επιθυμούσε τη συνέχιση της προσπάθειας της κ. Ολγκίν, απαντώντας εμμέσως στον Τατάρ, που δεν θέλει άλλους προσωπικούς μεσολαβητές του ΟΗΕ, ότι «σε κάθε περίπτωση κάποιος (σ.σ.: από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών) θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια».

ΘΕΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Στην Κύπρο, η πρόεδρος του ΔΗΣΥ και της Κυπριακής Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, επικροτώντας τη διεύρυνση των άτυπων συναντήσεων, έκανε λόγο για «θετικό βήμα στην προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού στη βάση αποφάσεων και ψηφισμάτων του ΟΗΕ». Τους χειρισμούς Χριστοδουλίδη στήριξαν επίσης ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, όπως και το ΔΗΚΟ, με γνώμονα ότι η διαδικασία του Κυπριακού ουσιαστικά επανεκκινεί ύστερα από 7 χρόνια στασιμότητας.

Τα αποτελέσματα της τριμερούς στη Νέα Υόρκη χαιρέτισε και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Πίτερ Στάνο, τονίζοντας πως η Ε.Ε. θα συνεχίσει να στηρίζει τις προσπάθειες του κ. Γκουτέρες. Στην Τουρκία, ο Τύπος στέκεται κυρίως στο γεγονός της συμμετοχής της Άγκυρας στις διευρυμένες διαβουλεύσεις.

eleftherostypos.gr