Λάζαρος Κενανίδης: Εσένα Γιαννιτσώτη δεν σου ταιριάζει το σκυμμένο κεφάλι. Είστε απόγονοι ηρώων και αγίων"

ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

"Όμως σήμερα είναι μέρα χαράς και υπερηφάνειας Συμπολίτες και συμπολίτισσες ψηλά το κεφάλι…Πάνω τις σημαίες!

Εσένα Γιαννιτσώτη και Γιαννιτσώτισσα άγνωστε και φίλε συμπατριώτη δεν σου πρέπει θρήνος και απογοήτευση, εσένα συντοπίτη δεν σου ταιριάζει το σκυμμένο κεφάλι…. Είστε απόγονοι ηρώων και αγίων….

Εσένα σου πρέπει περηφάνεια και λεβεντιά. Όλους και όλες μας πρέπει αισιοδοξία για το μέλλον της πατρίδας μας.

Γιατί και ο Θεός μας με το δίκιο είναι!"

Συγκλονιστικός στον πανηγυρικό λόγο της ημέρας, στο πλαίσιο των 110ων Ελευθέριων της πόλης των Γιαννιτσών, ο Διευθυντής του 2ου Γυμνασίου Γιαννιτσών Λάζαρος Κενανίδης.

Μετά το ιστορικό ταξίδι στον λόγο του, κατέληξε με τα ως άνω λόγια ανάτασης, λόγια υπερηφάνειας και εναύσματος να επαναπροσδιορίσουμε ποιοι είμαστε και από ποιους είμαστε! 

Ο κ. Κενανίδης ανέφερε αναλυτικά:

Είναι στ΄ αλήθεια συγκινητικό και συνάμα ενθαρρυντικό που συγκεντρωθήκαμε σε τούτο τον ιστορικό ναό που Μακεδόνες Γιαννιτσώτες, υπόδουλοι και κατατρεγμένοι έχτισαν με φόβο, υπομονή και μεράκι με κρασί και λάσπη. Σεβασμιότατοι, τίμιο πρεσβυτέριο, κε Δήμαρχε και πρώτε πολίτη του Δήμου μας, δημοτικοί σύμβουλοι, εκλεκτοί εκπρόσωποι του λαού της Πέλλας στην Βουλή των Ελλήνων, κε αντιπεριφερειάρχη, γενναίοι άνδρες και γυναίκες στα σώματα ασφάλειας και στον ελληνικό στρατό, πρόεδροι και μέλη συλλόγων, εταιρειών, ενώσεων, συνάδελφοι εκπαιδευτικοί, μαθήτριες και μαθητές των σχολείων μας πολίτες του Δήμου και του νομού μας σήμερα θα κάνουμε ένα νοερό ταξίδι στα περασμένα όχι διηγώντας τα να κλαις, αλλά διηγώντας τα να νοιώθουμε υπερήφανοι.

Ο Μακεδονικός Αγώνας ενάντια στην Οθωμανοτουρκική σκλαβιά και τον Βουλγαρικό επεκτατισμό κράτησε τον Ελληνισμό αδούλωτο Οι θυσίες του Παύλου Μελά, του Γκόνου Γιώτα, του Αντ.Κασάπη, της Βελίκα Ρώμα, του Τσακμάκη, του Κακάση, του Οικονόμου, του Οργαντζή, του Διδασκάλου, του Καραμπατάκη, του Χατζηδημητρίου κ.ά. όχι δεν πήγαν χαμένες. Καμιά θυσία δεν πάει χαμένη!! Με την εμπνευσμένη ηγεσία του Ελευθέριου Βενιζέλου η Ελλάδα συνάπτει συμμαχία με την Σερβία την Βουλγαρία και το Μαυροβούνιο. Κοινό σημείο η Ορθοδοξία και η δίψα για απελευθέρωση των υπόδουλων αδελφών τους οι οποίοι στενάζουν κάτω από τον Οθωμανοτουρκικό ζυγό.

Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες στις 4/10/12 ο σουλτάνος απορρίπτει τους όρους που έχουν βάλλει Σερβία και Βουλγαρία και τους κηρύσσει τον πόλεμο. Την επόμενη ημέρα η Ελλάδα βγαίνει στον πόλεμο ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Ο πρώτος Βαλκανικός πόλεμος του 1912 είναι γεγονός! Τέτοιος ήταν ο ενθουσιασμός του λαού μας που έσπευσαν ακόμη και ανήλικοι να καταταγούν σχηματίζοντας τάγμα εθελοντών! Ο γιος του Ελευθέριου ο Σοφοκλής Βενιζέλος σπουδαστής στην Σχολή Ευελπίδων, αντί να παραμείνει στο γραφείο του, στέλνεται στην πρώτη γραμμή, ο Αντώνης γιος του Εμμανουήλ Μπενάκη είναι ο πλουσιότερος νέος της Αθήνας, όμως δεν φεύγει από την πατρίδα του.

Ο ολυμπιονίκης της Στοκχόλμης ο Κωνσταντίνος Τσικλητήρας αρνείται να κρυφτεί, ή να μετατεθεί στο φρουραρχείο Αθηνών αλλά παρουσιάζεται στο στρατολογικό γραφείο Καλαμάτας και αποστέλλεται στο μέτωπο μαζί με τον 17χρονο αδελφό του Σταύρο. Δεκάδες εθελοντές έρχονται από την Βρετανοκρατούμενη Κύπρο. Ανάμεσά τους ο δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος έφυγε κρυφά από το νησί και την οικογένειά του. ‘’έφυγα κρυφά γιατί φοβήθηκα ότι τα δάκρυά σας θα μπορούσαν να με μεταπείσουν!! Μετά από ένα μήνα πέφτει νεκρός στο μέτωπο της Ηπείρου. Ξενιτεμένοι Έλληνες μετανάστες στην Αμερική καταφθάνουν για τον απελευθερωτικό αγώνα. Ήταν δε τόσοι πολλοί οι εθελοντές που το υπουργείο στρατιωτικών δεν έχει πλέον όπλα για να τους εξοπλίσει.

Μόλις 13 ημέρες μετά την έναρξη του πόλεμου δημοσιεύεται διάγγελμα που όμοιο του δεν υπάρχει στην ελληνική ιστορία. ’’Η ελληνική κυβέρνηση δεν επιθυμεί πλέον άλλους εθελοντές’’! Η μάχη του Σαραντάπορου ανοίγει τον δρόμο για την Δυτική Μακεδονία. Η κεντρική Μακεδονία και τα Γιαννιτσά αγωνιούν και καρτερούν. Οι Οθωμανοί καταπιεστές αφού φυλάκισαν πρόκριτους, ιερείς και δάσκαλους, τρομοκρατώντας τους σκλαβωμένους Έλληνες είχαν οχυρωθεί καλά στα δυτικά της πόλης από τον Πενταπλάτανο έως την περιοχή Ταλαμπά και την ιστορική Εγνατία οδό. Το πρωί της Παρασκευής 19-10-1912 οι στρατιώτες μας κουρασμένοι, ξάγρυπνοι και μουσκεμένοι έως το κόκκαλο νοιώθουν έντονα την πείνα τους.

Παρόλο αυτά ετοιμάζονται …’’δεν πειράζει λένε θα πολεμήσουμε αλαφρύτεροι και πιο άνετοι’’! Το στράτευμα καθηλώνεται μπροστά στο πλημμυρισμένο ποτάμι του Μελισσίου και ο φαντάρος ο Μιχάλης ο σκαπανέας από το Κερατσίνι σώζεται γιατί το εχθρικό βόλι έφτασε έως τα μισά του μικρού ευαγγέλιου που του έδωσε η χήρα μητέρα του για του προστατεύει την καρδιά. Κι όμως τα ελληνικά νειάτα εφορμούν… 4 μεραρχίες προχωρούν διαμέσου Δροσερού και Αχλαδοχωρίου προς Αμπελειές και Πενταπλάτανο. Το 9ο τάγμα Εύζωνων δραστηριοποιείται, όπως και η 4η από το χωριό άγιος Γεώργιος προς Μυλότοπο και Πενταπλάτανο.

Η 2Η μεραρχία θα προέλαυνε από Γαλατάδες προς Μελίσσι και η 3η από Κρύα Βρύση προς Γιαννιτσά. Άλλες στρατιωτικές μονάδες θα κινούνταν από Αλεξάνδρεια προς Γιαννιτσά. Στις 19 Οκτωβρίου άρχισε η ελληνική προέλαση με τις 1η, 2η, 3η, 4η και 6η Μεραρχίες στον άξονα βόρεια της λίμνης και την 7η Μεραρχία, την Ταξιαρχία Ιππικού και το απόσπασμα ευζώνων Κωνσταντινοπούλου, στον άξονα νότια της λίμνης. Μέχρι το μεσημέρι, η 6η Μεραρχία κατάφερε να προωθηθεί στις Αμπελιές, η 4η Μεραρχία στο Μυλότοπο, η 1η και η 2η στην Καρυώτισσα και η 3η Μεραρχία στο Μελίσσι. Από τις θέσεις αυτές, οι Μεραρχίες που δρούσαν βόρεια της λίμνης εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον της εχθρικής τοποθεσίας. Τις τελευταίες απογευματινές ώρες, τα ελληνικά τμήματα κατάφεραν να διασπάσουν την εχθρική γραμμή και να φτάσουν έξω από την πόλη των Γιαννιτσών. Οι δυνάμεις που δρούσαν νότια της λίμνης δεν μετακινήθηκαν από τις θέσεις τους. Κατά τη διάρκεια της νύχτας διακόπηκαν οι επιχειρήσεις και συνεχίστηκαν το πρωί της 20ης Οκτωβρίου. Ο τουρκικός στρατός βλέποντας την αρνητική έκβαση της μάχης, άρχισε να συμπτύσσεται.

Την ίδια στιγμή, τα ελληνικά τμήματα νότια της λίμνης δεν κατάφεραν να περάσουν εγκαίρως τον Λουδία ποταμό και ως αποτέλεσμα οι Τούρκοι υποχώρησαν ανενόχλητοι περνώντας από τον Αξιό ποταμό. Οι κακές καιρικές συνθήκες καθώς και η συγκέντρωση πολλών ελληνικών μονάδων στην περιοχή, δεν επέτρεψαν την επιτυχή καταδίωξη του αντιπάλου. Στο κοιμητήριο στο Ποντοχώρι (τότε Έσκιντζε) υπήρχαν μέχρι πρότινος θαμμένοι στρατιώτες μας. Οι ταγματάρχες Γεωργούλης και Ηλιόπουλος, ο ίλαρχος Καψαμπέλης, οι λοχαγοί Καλλιοντζής και Μήνης οι υπολοχαγοί Γιάνναρος, Κόντος, Χαμοδράκας, Δούκας οι ανθυπολοχαγοί Γαλανόπουλος, Δάλας, Κορδής, Μπαλής, Σγούρος, Σούμπασης περνάνε στην αιωνιότητα… λευτεριάς λίπασμα οι πρώτοι νεκροί.

Μαζί τους 198 νεκροί λοχίες και στρατιώτες ενώ οι τραυματίες μας έφτασαν τους 973. Μέσα σε ανεπανάληπτα συγκινητικές στιγμές ντόπιες Μακεδόνισσες γυναίκες προσφέρθηκαν οικειοθελώς καθάρισαν και νεκροστόλισαν τα πληγωμένα σώματα των αθάνατων ηρώων. Την επόμενη ημέρα η εξόδιος ακολουθία των γενναίων έγινε εδώ, ενώ έξω στον αυλόγυρο του ναού όταν σε μια συγκλονιστική στιγμή είχαν απλωθεί τα φέρετρα των παιδιών της Ελλάδας…και μυσρίνη εσύ δοξαστική. Ακολούθησε η πανηγυρική δοξολογία με παρουσία του απελευθερωτή στρατηλάτη Κωνσταντίνου και πλήθος πονεμένων Γιαννιτσωτών. Μάλιστα σε ανάμνηση της νίκης του στρατού μας είχε προταθεί να ονομαστεί η πόλη σε Στρατονίκεια. Οι Έλληνες νίκησαν γιατί πάλευαν για την ορθόδοξη πίστη μας, υπέρ βωμών και εστιών και νίκησαν, όμως, εκτός των άλλων, γιατί ανάμεσα στους λεγόμενους Τούρκους ντυμένους στρατιώτες υπήρχαν στρατευμένοι και πολλοί Έλληνες είτε Ελλαδίτες είτε Μικρασιάτες που είχαν επιταχθεί με τη βία.

Ο ομιλών συνάντησε πριν λίγα χρόνια έναν υπέργηρο κύριο στον Νέο Μυλότοπο που μου έλεγε πως είχε υποχρεωτικά στρατευτεί στον Οθωμανικό στρατό και πως όταν εγκατέλειψε την ιδιαίτερη πατρίδα του την Καππαδοκία κι εγκαταστάθηκε-στο Νέο Μυλότολο-ως πρόσφυγας πλέον το 1924, αναγνώρισε τις περιοχές και την τοποθεσία, όπου εδώ είχε πολεμήσει ντυμένος οθωμανός οπλίτης. Ελλάδα και Πέλλα 110 χρόνια μετά.

Η Ελλάδα δυστυχώς μικραίνει και η γειτονική Τουρκία μεγαλώνει. Με βάση την τελευταία απογραφή μείον 400.000 οι Ελλαδίτες συν 4.000.000 οι υπήκοοι Τουρκίας. Μας πιάνει θλίψη και παράπονο πικρό βλέποντας την αγαπημένη μας πατρίδα να υποφέρει από υπογεννητικότητα και μετανάστευση στο εξωτερικό. Έφυγαν οι νέοι μας στο εξωτερικό κι άδειασαν οι πόλεις, οι κωμοπόλεις και τα χωριά μας. Τριγύρω μας συναντάς πλέον μόνον ηλικιωμένους. Δεν γεννιούνται πια Έλληνες, λιγόστεψαν οι γάμοι, σώπασαν οι φωνές παιδιών, ερήμωσαν οι σχολικές τάξεις, άδειασαν τα στρατόπεδα από φαντάρους. Στέρεψαν από τα νερά τους τα ποτάμια της Ρωμηοσύνης…

Η Αδριανούπολη και η Ανατολική Θράκη σφύζουν από ζωή, εργοστάσια, κίνηση, πανεπιστήμια, ενεργειακοί κόμβοι. Στην αντίπερα όχθη η Δυτική Θράκη ερημώνει, μαραζώνει η ύπαιθρος, κλείνουν εργοστάσια και πανεπιστημιακές σχολές, χάνονται ακρίτες, αδειάζουν τα χωριά και οι κωμοπόλεις. Όχι δεν είναι ανάπτυξη μόνον τα δάνεια και τα εισαγόμενα προϊόντα!. … Γιαννιτσά 110 χρόνια μετά έγιναν αρκετά βήματα όπως το μνημείο πεσόντων στην διαδρομή για Πενταπλάτανο, οι προτομές του Βενιζέλου και του Κωνσταντίνου κλπ. στα πάρκα της πόλης μας αλλά υπολείπονται ακόμη περισσότερα. Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι ελεύθεροι ΄Μακεδόνες, οι αδούλωτοι Έλληνες; Πρώτα-πρώτα μια ελληνική σημαία στα μνημεία σκλαβιάς και καταπίεσης, τα λεγόμενα Οθωμανικά μνημεία. Ανήκουν ή όχι στην ελληνική επικράτεια; Δημιουργία στο στρατόπεδο Καψάλη ενός μεγάλου θεματικού ιστορικού πάρκου με αναπαράσταση της Λίμνης και της μάχης των Γιαννιτσών. Ανάδειξη και προβολή των χαρακτηριστικών στοιχείων της προσφυγικής γειτονιάς στους συνοικισμούς Καρυωτών, Στράντζας, Αρσιανών, Νέας Τραπεζούντας, Μάδυτου και Μπάφρας. Δημιουργία Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού στο στρατόπεδο Φιλιππάκου.

Μέσω προαστιακού σιδηρόδρομου Θεσσαλονίκης-Νέας Χαλκηδόνας-Γιαννιτσών-Σκύδρας στάση στην Πέλλα για περαιτέρω ανάδειξη και προβολή της αρχαίας πρωτεύουσας των Μακεδόνων. Και είτε έρθουν εδώ νύχτα είτε ημέρα όπως έκαναν στην Σμύρνη το ΄22 και την Τραπεζούντα αλλά και στην Κύπρο το ΄74 εμείς οφείλουμε να επαγρυπνούμε με δημογραφική, κοινωνική, στρατιωτική, εκπαιδευτική και οικονομική θωράκιση των ακριτικών και νησιωτικών περιοχών μας. Με υποχρεωτική 9μηνη θητεία αμέσως μετά το λύκειο για Ελληνίδες και Έλληνες,. Σε αυτή την έρμη-από ανθρώπους- πατρίδα δεν περισσεύει κανείς και καμμιά. Όχι δεν θέλουμε η χώρα μας να γίνει ''ένα πεδίο βολής φτηνό, όπου ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι'' … Αυτό το γένος των Ρωμηών είναι αδήριτη ανάγκη να συνεχίσει να υφίσταται, να παράγει πολιτισμό και να γράφει ιστορία…

Να σημειώσουμε πως ο κ. Κενανίδης είναι υπεύθυνος του Ανοικτού Πανεπιστημίου, που διοργανώνει η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία Γιαννιτσών "Ο Φίλιππος". Σε πρόσφατη εκδήλωση για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ανέγνωσε την εισήγηση του απόντα ομιλητή καθηγητή Αθανάσιου Καραθανάση.