Λέκκας: Κώδωνας κινδύνου για τη στατικότητα της Αγίας Σοφίας -Τι θα γίνει σε σεισμό 7 Ρίχτερ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΟΥΛΑΣ

Ο σεισμός των 6,2 Ρίχτερ στην Τουρκία, εκτός από αναστάτωση, άνοιξε και πάλι τη συζήτηση στην επιστημονική κοινότητα για ακόμα πιο ισχυρή δόνηση και τη στατικότητα της Αγίας Σοφίας.

Στο ενδεχόμενο ενός τέτοιου σεισμού η Κωνσταντινούπολη θα πληγεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πόλη της γειτονικής χώρας, με την πλειονότητα των κτιρίων της να είναι ευάλωτα απέναντι στο φαινόμενο.

Προβληματισμός για τη στατικότητα της Αγίας Σοφίας

Ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί η στατικότητα της Αγίας Σοφίας. Κι αυτό γιατί ήδη από τον Νοέμβριο του 2023 είχε κυκλοφορήσει βίντεο που έδειχνε πτώση κομματιού σκυροδέματος από τον τρούλο, πολύ κοντά σε επισκέπτες του εμβληματικού ναού της Ορθοδοξίας, ο οποίος πλέον είναι τζαμί.

Ευάλωτη σε ισχυρό σεισμό η Αγία Σοφία

Ο Τούρκος ιστορικός Ιλμπέρ Ορταϊλί, σε άρθρο του τον Σεπτέμβριο του 2023, είχε εκφράσει την ανησυχία για τις φθορές που είχαν προκληθεί στο μνημείο από τη μετατροπή του σε τέμενος, κάτι που επηρεάζει τη στατικότητά του σε έναν μεγάλο σεισμό. Αυτή την ανησυχία για το μνημείο των 1.500 ετών εκφράζει και ο καθηγητής διαχείρισης φυσικών καταστροφών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας, ο οποίος μιλώντας στο iefimerida θέτει σοβαρό ζήτημα για την κατάσταση της Αγίας Σοφίας απέναντι σε έναν ισχυρό σεισμό.

Ο κ. Λέκκας εξήγησε: «Το κέλυφος του ιστορικού μνημείου έχει 1.500 χρόνια και τα στατικά του στοιχεία έχουν υποστεί φθορές. Έχουμε τους εξωτερικούς παράγοντες, που είναι κυρίως οι καιρικές συνθήκες, γιατί δεν είναι μάρμαρο όπως ο Παρθενώνας, αλλά δομικά υλικά, και έχουμε και τη φθορά την εσωτερική από την αποσάθρωση των υλικών, αλλά και από την αλλαγή του μικροκλίματος στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας με τα εκατομμύρια των επισκεπτών και προσκυνητών».

Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, η Αγία Σοφία χρήζει άμεσης μελέτης και συντήρησης, καθώς τα παραπάνω δεδομένα, σε συνδυασμό με τις αλλοιώσεις στο υπέδαφος, μειώνουν τη στατική επάρκεια του μνημείου, το οποίο φαίνεται ευάλωτο σε έναν μεγάλο σεισμό άνω των 7 Ρίχτερ που περιμένουν οι επιστήμονες να γίνει στην Κωνσταντινούπολη.

Πόσο πιθανός είναι ένας σεισμός άνω των 7 Ρίχτερ

Όπως τονίζει ο κ. Λέκκας στο iefimerida, «είναι γνωστό ότι νότια της Κωνσταντινούπολης περνάει ένα μέρος του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας. Αυτό το κομμάτι δεν έχει δώσει ακόμη τον μεγάλο σεισμό που περιμένουν ήδη από το 2020 Τούρκοι και άλλοι επιστήμονες. Ο χθεσινός σεισμός μπορεί να εκτόνωσε κάποια ενέργεια, αλλά ακόμη δεν ξέρουμε αν είναι ο κύριος σεισμός και κατά πόσον θα επηρεάσει το ρήγμα από το οποίο περιμένουν τον ισχυρό σεισμό άνω των 7 Ρίχτερ. Το ρήγμα της Ανατολίας έχει μήκος 1.500 χιλιομέτρων και βλέπουμε ότι κατά διαστήματα σπάει κατά τμήματα. Δηλαδή το ρήγμα χωρίζεται σε περίπου 15-17 τμήματα μικρά και μεγάλα. Το πρώτο αρχίζει από την Αρμενία και την Κασπία Θάλασσα και το τελευταίο φθάνει στο Αιγαίο. Αυτά τα τμήματα σπάνε το ένα μετά το άλλο. Αρχίζουν από την Ανατολή και πάνε προς τη Δύση».

Εξήγησε μάλιστα ότι «με τον σεισμό του 1999 έσπασε το τελευταίο κομμάτι που υπήρχε στο Ιζμίτ, το οποίο είχε μήκος 78-80 χιλιόμετρα περίπου και έδωσε τους μεγάλους σεισμούς του Αυγούστου και του Νοεμβρίου τότε. Το αμέσως επόμενο κομμάτι είναι το ρήγμα που περνάει νότια της Κωνσταντινούπολης και επηρεάζει άμεσα και την Αγία Σοφία. Αυτό το κομμάτι έχει δεχθεί τη φόρτιση από το 1999 και σύμφωνα με απόψεις Γάλλων, Ιαπώνων και Τούρκων σεισμολόγων που συγκλίνουν μεταξύ τους, έπρεπε μέχρι το 2020 να είχε γίνει ένας μεγάλος σεισμός. Τώρα, εξαρτάται αν θα σπάσει όλο το ρήγμα ή κάποιο κομμάτι του, με τη δυναμικότητα να είναι έως και 7,5 Ρίχτερ. Επομένως, όταν γίνει ένας τέτοιος σεισμός, θα έχουμε τεράστιες επιπτώσεις στην παλιά Κωνσταντινούπολη. Γιατί οι περιοχές προς το καινούργιο αεροδρόμιο είναι σύγχρονες κατασκευές και έχουν αντισεισμικό σχεδιασμό. Έτσι, η Αγία Σοφία έχει υψηλή τρωτότητα απέναντι σε έναν ισχυρό σεισμό εξαιτίας των αλλοιώσεων και της φθοράς που έχει υποστεί. Βέβαια, δεν ξέρουμε αν θα καταρρεύσει σε έναν τόσο μεγάλο σεισμό, και το απευχόμαστε, αλλά σίγουρα θα έχει σημαντικές ζημιές, κι αυτή είναι η ανησυχία μας».

Σκαλωσιές έξω από την Αγία Σοφία

Ήδη, πριν από περίπου δέκα ημέρες οι τουρκικές αρχές ξεκίνησαν ένα ευρύ φάσμα εργασιών στην Αγια-Σοφιά. Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, τα έργα επικεντρώνονται στην ενίσχυση του κεντρικού και των δευτερευόντων τρούλων, με τη χρήση ελαφρύτερων και πιο ανθεκτικών υλικών, αντικαθιστώντας τις μολύβδινες επιστρώσεις και αναβαθμίζοντας τον χαλύβδινο σκελετό. Οι εργασίες στην Αγία Σοφία υλοποιούνται υπό την εποπτεία ειδικής επιστημονικής επιτροπής. Ο διακεκριμένος πολιτικός μηχανικός και καθηγητής του Πανεπιστημίου Mimar Sinan, Μεχμέτ Σελίμ Οκτέν, δήλωσε ότι οι παρεμβάσεις κρίνονται απαραίτητες λόγω του σεισμικού κινδύνου που αντιμετωπίζει η περιοχή.

 iefimerida.gr

φωτο apimages