Πρωινός καφές με τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεο

Mας κέρασε νηστίσιμο γλυκό και έναν βαρύγλυκο. Ο ίδιος ήπιε ελληνικό σκέτο, όπως πάντα. Σε ένα φλυτζάνι που του είχε χαρίσει μια φίλη του και που επάνω του γράφει «Don’t forget and relax».

Από εκεί και πέρα η συζήτηση με το νέο Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.Φιλόθεο τα περιείχε όλα. Αναμνήσεις από τα παιδικά του χρόνια στη Χαλκίδα, τις φοιτητικές του επισκέψεις στη Θεσσαλονίκη, όπου ερχόταν με το τρένο και περπατούσε από το σταθμό μέχρι τη Θεολογική σχολή, την πορεία του επί 21 χρόνια εντός της ελλαδικής Εκκλησίας, αλλά και πολλές σκέψεις για τα σημερινά.

Για την κρίση, το σημαντικό ρόλο που έπαιξε η Εκκλησία («νομίζω ότι ο τρόπος με τον οποίο η Εκκλησία πολιτεύτηκε σε αυτή τη δεκαετία συνολικά, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ο Αρχιεπίσκοπος την διαχειρίστηκε συνετέλεσε καθοριστικά ώστε να διατηρηθεί η ενότητα και η κοινωνική συνοχή»), την ποίηση, αλλά και τις προκλήσεις του σήμερα: τη διακονία του στη Θεσσαλονίκη, τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και το πως η Εκκλησία επικοινωνεί.

Κρατάμε αυτό που μας είπε για την επικοινωνία του με τους νέους: «Εγώ προσπαθώ πάντοτε στη ζωή μου να είμαι ο εαυτός μου. Να μην φτιασιδώνομαι μπροστά στους ανθρώπους και ιδίως μπροστά στους νέους, γιατί οι νέοι ζητούν μια αυθεντικότητα».

Παναγιώτατε, ευχαριστούμε για τη πρωινή συνάντηση. Και ευχόμαστε καλή διακονία.

Ευχαριστώ πάρα πολύ και εγώ. Για την πρωτοβουλία σας και την ευκαιρία να συζητήσουμε και να πιούμε μαζί τον πρωινό καφέ (χαμογελάει).

Υπάρχει πρωινός καφές στη ζωή σας;

Υπάρχει, πάντοτε. Εγώ συνήθιζα και από παλιά και από τη Χαλκίδα, αλλά και από την Αθήνα που ήμουν να πηγαίνω νωρίς στο γραφείο. Οπότε πάντοτε τον πρώτο καφέ τον έπαιρνα στο γραφείο. Εκτός αν ήταν Κυριακή και μετά τη λειτουργία πηγαίναμε πάντοτε κάπου. Όταν ήμουν στη Χαλκίδα η κυριακάτικη συνήθεια ήταν στην παραλία για να πιούμε καφέ.

Τι καφέ πίνετε συνήθως;

Ότι να 'ναι σκέτο, μαύρο (γελάει). Ελληνικό ή διπλό εσπρέσο και λιγότερο γαλλικό.

Και μετά πως είναι το καθημερινό σας πρόγραμμα; Φαντάζομαι τώρα στην αρχή πολύ γεμάτο...

Το πρωί στο γραφείο. Τώρα είναι οι πρώτες ημέρες έχουν συνεχείς συναντήσεις με διάφορους ανθρώπους. Το απόγευμα κάποιες εκδηλώσεις και όταν βρίσκω ευκαιρία και έχω λίγο χρόνο περπατάω στην πόλη.

Θα σας πάω πολλά χρόνια πίσω. Γεννηθήκατε ως Θεοχάρης Θεοχάρης στις 9 Ιουλίου 1977. Σωστά;

Ναι, ακριβώς.

Στη Χαλκίδα;

Το μαιευτήριο ήταν στην Αθήνα, αλλά μεγάλωσα στη Χαλκίδα.

1982, στη Χαλκίδα με τον πατέρα του Δημήτρη και την βαφτισιμιά του

Η οικογένειά σας πως ήταν; Οι γονείς θεοσεβούμενοι;

Ναι, αλλά νορμάλ. Όχι υπερβολικά, δηλαδή. Άνθρωποι της Εκκλησίας. Ο πατέρας μου μάλιστα είχε μεγαλώσει σε κατηχητικά στη Χαλκίδα στην ενορία της Ευαγγελίστριας και σε μεγαλύτερη ηλικία μεταπήδησε στο ψαλτήρι. Ήταν δηλαδή, μέλος σε χορωδίες.

Και η μητέρα σας;

Το ίδιο. Στην ενορία της, δηλαδή.

Επαγγελματικά με τι ασχολούνταν;

Ο πατέρας μου ήταν μηχανολόγος και είχε αποφοιτήσει από το παλιό μικρό Πολυτεχνείο της Θεσσαλονίκης. Η μητέρα μου ήταν λογίστρια.

Εσείς ήσασταν θεοσεβούμενος;

Από παιδί πήγαινα στην Εκκλησία και μου άρεσε. Και στο ιερό ήμουν και στο ψαλτήρι και μεγαλώνοντας και σε άλλες δραστηριότητες.

Αδέλφια;

Όχι, μοναχοπαίδι.

Στη Χαλκίδα πήγατε και σχολείο;

Στη Χαλκίδα εκτός από κάποια χρόνια που μείναμε στην Αθήνα. Όταν έχασα τον μακαρίτη τον πατέρα μου -ήμουν 5,5 χρονών- και η μητέρα μου ως λογίστρια έπιασε δουλειά στην Αθήνα σε κάποια εταιρία ως υπεύθυνη του λογιστηρίου. Αλλά τα Σαββατοκύριακα επέστρεφα στη Χαλκίδα. Στον παππού και τη γιαγιά.

Οικογενειακή φωτογραφία: μαζί με τη μαμά Παρασκευή και τη γιαγιά Αργυρώ

Ήταν δύσκολη για εσάς η απώλεια του πατέρα σας;

Ήμουν μικρός και ευτυχώς που η μητέρα μου και οι υπόλοιποι συγγενείς -και ο παππούς μου ο μακαρίτης και η γιαγιά μου και η γιαγιά από την πλευρά του πατέρα μου αλλά και οι άλλοι- έδειξαν τόση αγάπη που μετρίασαν την απώλεια. Η απώλεια φάνηκε όταν άρχισα να μεγαλώνω. Λίγο μετά την εφηβεία, όπου έβλεπα φίλους μου με τους οποίους έκανα μερικές πολύ απλές δραστηριότητες να είναι με τους πατεράδες τους και εκεί συνειδητοποίησα κάποια πράγματα. Χωρίς όμως να είναι κάτι ιδιαίτερο. Η πίστη μου στο Θεό με βοήθησε σημαντικά σε αυτό.

Ενδιαφέροντα υπήρχαν εκείνα τα χρόνια; Μπάσκετ παίζατε; Είστε 1,97 μέτρα ύψος.

(Χαμογελάει). Με ενδιάφερε από μικρός η μουσική ίσως και λόγω του ψαλτηρίου.

Η εκκλησιαστική μουσική;

Και η εκκλησιαστική. Εκεί στη Χαλκίδα ήμουν ενταγμένος σε διάφορες χορωδίες, σε ωδεία και σε μουσικές συντροφιές παιδιών.

Ελληνική μουσική ή ξένη προτιμάτε;

Κυρίως ελληνική.

Παραδοσιακή;

Όχι μόνο. Και με τα σύγχρονα τα τραγούδια δεν έχω κανένα πρόβλημα.

Χριστούγεννα του 1996: Ψάλλοντας τα κάλαντα. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης διακρίνεται στην πίσω σειρά, πρώτος από δεξιά

Ήσασταν καλός μαθητής;

Γενικά καλός. Θα έλεγα μέτριος προς το καλός. Στη δευτέρα και την τρίτη Λυκείου ήμουν από τους καλούς.

Αγαπημένα μαθήματα;

Τα θεωρητικά. Και η ιστορία.

Εφηβικές αταξίες;

Πάντοτε υπάρχουν τέτοια πράγματα (χαμογελάει).

Μπροστά στο δένδρο των Χριστουγέννων το 2000

Είχατε πάντα την τάση να αφιερωθείτε στην Εκκλησία;

Νομίζω πως ναι. Μέχρι ενός σημείου όταν ήμουν στην πρώτη και τη δευτέρα Γυμνασίου θεωρούσα τον εαυτό μου λίγο ανάξιο. Με την έννοια ότι έβλεπα την ιεροσύνη ως κάτι πολύ υψηλό, στο οποίο εγώ δε θα μπορούσα να ανταποκριθώ. Από την άλλη υπήρχαν και άνθρωποι που μού το καλλιέργησαν με πολύ ευγενικό και ωραίο τρόπο. Κυρίως πρότυπα ιερέων που έβλεπα και άρχιζα να φαντάζομαι τον εαυτό μου πως θα ήμουν στη θέση τους.

Κάποιος συγκεκριμένος;

Εγώ μεγάλωσα στην ενορία του Αγίου Νικολάου της Χαλκίδος. Εκεί υπήρχε και υπάρχει ένας κληρικός, ο πατήρ Ηλίας, κοντά στον οποίο και εγώ μεγάλωσα. Υπήρξε ένα από τα πρότυπά μου. Πρότυπο υπήρξε ακόμη ο νυν Επίσκοπος Σκοπέλου Νικόδημος, ο οποίος είναι Πρωτοσύγκελος στη Χαλκίδα, ο οποίος ήταν πιο κοντά σε μένα από την άποψη της ηλικίας, καθώς έχουμε διαφορά 8 χρόνων. Τον έβλεπα και έλεγα ότι θέλω να του μοιάσω. Τον θαύμαζα. Και βεβαίως οι δύο Πατέρες: ο νυν Μητροπολίτης Χαλκίδος και ο νυν Μητροπολίτης Κορίνθου, οι οποίοι τότε ως κληρικοί της Μητροπόλεως Χαλκίδος με τράβηξαν και μου άρεσαν. Και ο Μακαριστός Σιατίστης Παύλος, ο οποίος ήταν και εκείνος κληρικός στη Χαλκίδα και επειδή ήταν φίλοι με τον πατέρα μου γνωριζόμασταν.

Κάποιο περιστατικό που σάς επηρέασε σε αυτήν την απόφαση ή ήταν μια σταδιακή πορεία;

Όχι, ήταν μια σταδιακή πορεία.

Στη συνέχεια σπουδάσατε Θεολογία στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Πόσα χρόνια; Και πως ήταν η ζωή στην πρωτεύουσα;

Ήταν καλά. Τρία χρόνια ήμουν στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών, δύο από αυτά τα χρόνια έμενα στην Αθήνα. Τον πρώτο χρόνο πηγαινοερχόμουν Αθήνα-Χαλκίδα, γιατί η σχολή ήταν στη Νέα Κηφισιά και ήταν πολύ κοντά με το λεωφορείο και πηγαινοερχόμασταν. Τα υπόλοιπα δύο χρόνια έμεινα στην Αθήνα, όπως και τα χρόνια των σπουδών μου.

Μετά ήρθατε στη Θεσσαλονίκη, έτσι;

Αργότερα ως κληρικός. Ήμουν κληρικός, οπότε σπάνια έμενα εδώ. Ένας ξάδελφός μου είχε εδώ σπίτι και με φιλοξενούσε αν χρειαζόταν κάποιο βράδυ.

Σε ποια περιοχή;

Χαριλάου, κοντά στην Αγία Κυριακή. Είχε τύχει μάλιστα να φύγω το πρωί και να γυρίσω το βράδυ στη Χαλκίδα.

Η Θεσσαλονίκη τι εικόνα σας δημιούργησε;

Είμαστε πια το 2005 μέχρι 2009. Η Θεσσαλονίκη είναι πάντοτε ωραία. Και επειδή ερχόμουν με το τρένο μού άρεζε πολύ η διαδρομή από τον σιδηροδρομικό σταθμό μέχρι τη Θεολογική σχολή που την έκανα με τα πόδια. Ουσιαστικά όλη η Εγνατία με τα πόδια.

Τώρα θα σας αρέσει και η παραλία σίγουρα.

Εννοείται. Και η νέα παραλία και η παραλία και τα πάντα

2002: ως νέος διάκονος (δεξιά στη φωτογραφία) μαζί με τον Μητροπολίτη Χαλκίδος

Έχετε μια πολύ μακρά πορεία εντός της Εκκλησίας. Από τον Φεβρουάριο του 2002 ως μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου, στη συνέχεια φτάσατε ως τιτουλάριος Επίσκοπος Ωρεών και Βοηθός Επίσκοπος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και τώρα Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Αν σας ζητούσα να βάλετε έναν τίτλο σε όλη αυτήν την πορεία τι θα διαλέγατε;

(Σκέφτεται). Δεν ξέρω αν μπορεί κανείς να περιγράψει μια ολόκληρη ζωή μέσα από έναν τίτλο ή να βάλει τίτλους σε μια ολόκληρη ζωή. Νομίζω ότι είναι αυτό που ήθελα να κάνω, να είμαι στην Εκκλησία

Ήταν δύσκολα; Ήταν ενδιαφέροντα; Ήταν επίπονα;΄Ηταν δημιουργικά;

Δημιουργικά ήταν σίγουρα. Δύσκολα και επίπονα δε θα το έλεγα με την έννοια της κακής δυσκολίας. Της δοκιμασίας ασφαλώς. Υπάρχουν και δυσκολίες και δοκιμασίες και πράγματα που θα ήθελες να είχες αποφύγει. Όμως ταυτόχρονα μέσα από τη δυσκολία και τη δοκιμασία αποκτάς εμπειρία, αποκτάς ωριμότητα. Οπότε οτιδήποτε και να έρχεται στη ζωή μας, είτε καλό είτε κακό, είναι καλό να το αξιοποιούμε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Ούτως ώστε να μπορούμε να ωριμάζουμε πνευματικά για να ανταποκρινόμαστε με μεγαλύτερη ευθύνη και συνέπεια στο έργο το οποίο μάς ανατίθεται.

Φιλόθεος γιατί;

Συνήθως δεν το επιλέγουμε εμείς το όνομα. Μάς το δίνει ή ο Ηγούμενος ή ο Επίσκοπος εν προκειμένω. Είναι αλήθεια πως είναι από τα ονόματα που μου άρεσαν και δύο τρεις ημέρες πριν χωρίς να το καταλάβω λίγο με…ψάρεψε σε εισαγωγικά (γελάει). Ήθελε να σηματοδοτήσει ποια είναι η πορεία, ότι θα πρέπει να είμαι φίλος του Θεού και να παραμένω διαρκώς προσηλωμένος στην αγάπη του.

Τι χρειάζεται για να ανέβει ένας Ιερέας όλα αυτά τα σκαλιά;

Δεν είχα σκοπό ή στόχο ποτέ όταν έγινα ιερέας το 2002 να γίνω Επίσκοπος. Το θεωρούσα σχεδόν αδιανόητο. Με την έννοια ότι ήμουν ένας κληρικός μέσα στους τόσους πολλούς που υπάρχουν στην Εκκλησία της Ελλάδος, από τους οποίους κάποιοι γίνονται Επίσκοποι. Δε φανταζόμουν ποτέ ότι εγώ θα ήμουν ένας από αυτούς. Και δεν έγινα γι’ αυτό κληρικός. Έχω την άποψη ότι αν κάποιος θέλει να γίνει κληρικός προκειμένου να λάβει αξιώματα δε θα είναι καλά μέσα του. Γιατί δεν είναι αυτός ο στόχος και ο σκοπός. Εγώ αυτό που πάντοτε έκανα ως άνθρωπος είναι να προσπαθώ να είμαι συνεπής στη δουλειά μου και να παραμένω με υπακοή στον Επίσκοπό μου και να κάνω ό,τι μου ανατίθεται χωρίς να κοιτάζω το προσωπικό μου όφελος ή την προσωπική μου καριέρα. Μεγάλωσα κοντά σε ένα άνθρωπο κατ’ εμέ ευλογημένο από τον Θεό, τον Μητροπολίτη Χαλκίδος Χρυσόστομο, ο οποίος προφανώς είδε κάποια πράγματα σε μένα που θεώρησε ότι μπορεί να αξιοποιηθούν περαιτέρω. Με αξιοποίησε ο ίδιος κατ΄ αρχάς στη Μητρόπολη Χαλκίδος, προσφέροντάς μου τομείς διακονίας και στη συνέχεια με πρότεινε στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο για να με πάρει στην Ιερά Σύνοδο. Και ο Αρχιεπίσκοπος, με τον οποίο γνωριζόμασταν από τα παλιά λόγω της εγγύτητος της Χαλκίδος με τη Θήβα και της Λειβαδιά, που είναι γειτονικές Μητροπόλεις, αποδέχθηκε πρόθυμα την πρόταση του Μητροπολίτη και με πήρε κοντά του στην Ιερά Σύνοδο. Εκεί εργάστηκα, μου ανέθεσε κάποια διακονήματα, προφανώς εκτίμησε κάποια πράγματα και στη συνέχεια ο ίδιος με προήγαγε σε περαιτέρω θέσεις με την ψήφο όλων των Ιεραρχών της Εκκλησίας.

2003: στη Σκιάθο, έχοντας στα δεξιά του τον μακαριστό Χριστόδουλο

Μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο στη Σκόπελο το 2012

Θα μου επιτρέψετε να πω ότι έχετε κάποια κοινά στοιχεία με τον Αρχιεπίσκοπο. Αυτό των χαμηλών τόνων για παράδειγμα.

(Χαμογελάει). Με τον κάθε άνθρωπο που συναναστρέφεσαι και αποκτάς μια ουσιαστική σχέση, δεν μπορείς παρά να μαθητεύεις και στο ήθος του και στον τρόπο του. Πήρα πολλά στοιχεία και από τον Μητροπολίτη Χαλκίδος, πήρα πολλά στοιχεία και από Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος έχει πολλά καλά χαρακτηριστικά. Αν προσπαθήσεις να τον γνωρίσεις ουσιαστικά μόνο να ωφεληθείς έχεις.

Εδώ και μερικές εβδομάδας ενθρονιστήκατε στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Τι αισθήματα υπάρχουν;

Αισθήματα ευθύνης γι’ αυτή τη διακονία που μού έδωσε η Εκκλησία, σεβασμού προς τον Παναγιώτατο και σεβαστό προκάτοχό μου Άνθιμο, με τον οποίο εδώ μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι (χαμογελάει). Εκείνος είναι στο δεύτερο όροφο, εγώ είμαι εδώ στον πρώτο, αλλά η επικοινωνία μας είναι καθημερινή. Και εκείνος κατεβαίνει στο γραφείο και εκείνος ανεβαίνει στο σπίτι και τον συμβουλεύομαι και ζητώ την ευχή του για κάποια πράγματα. Πάντοτε μεταφέρω τις ευχές του στον κόσμο. Αισθήματα ευγνωμοσύνης προς τους κληρικούς και τους ανθρώπους της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, όχι μόνο αυτούς που εργάζονται στη Μητρόπολη, αλλά και όλο τον κόσμο, το πλήρωμα της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, διότι με έχουν περιβάλλει με πολύ αγάπη. Με έχουν κάνει να μη νοιώθω καθόλου ξένος, δε νοιώθω ξένος και πάντοτε παραμένω ευγνώμων απέναντί τους.

Η υποδοχή ήταν καλή, δηλαδή;

Η υποδοχή ήταν θερμή και εξακολουθεί να γίνεται ολοένα και θερμότερη. Αυτό είναι το συγκινητικό και το ουσιαστικό.

Και έχετε συμπέσει με την περίοδο των ορκωμοσιών και έτσι γνωρίζετε και όλο τον κόσμο της αυτοδιοίκησης.

Ακριβώς.

Πάμε λίγο στα κοινωνικά θέματα της εποχής: Η Ελλάδα πέρασε μια δύσκολη δεκαετία με τη δημοσιονομική κρίση της χώρας, που έπληξε όλο τον κόσμο. Βγήκαμε πιο δυνατοί απ’ όλα αυτά ή μας κλόνισαν συθέμελα;

Κοιτάξτε, ότι κλονιστήκαμε κλονιστήκαμε. Αλλά τα καταφέραμε. Σκεφτείτε τι συζητούσαμε το 10, το 11 και το 12 και ακόμη και πιο μετά. Αν θα έχουμε φάρμακα στα φαρμακεία, αν θα έχουμε φαγητό ή αν θα έχουμε ρεύμα ή θα μπορούμε να εξυπηρετήσουμε όχι μόνο τα δάνεια της χώρας, αλλά και τα δάνεια που έχουμε εμείς στις Τράπεζες και μήπως μάς πάρουνε τα σπίτια. Και βεβαίως πολλοί άνθρωποι έχασαν τα σπίτια τους και είναι κρίμα που συνέβη αυτό. Όμως κάτι έγινε. Κάτι καταφέραμε οι άνθρωποι. Και ο απλός λαός και αρκετοί από τους κυβερνώντες.

Σήμερα η πίστη μέσα από όλες αυτές τις δυσκολίες έχει ισχυροποιηθεί;

Πιστεύω ότι δε χάθηκε η πίστη. Σε κάποιους ανθρώπους μπορεί και να ενισχύθηκε. Δεν μπορείς να πεις με σιγουριά ότι ενισχύθηκε σε όλους. Έχει να κάνει με το ξεχωριστό του κάθε ανθρωπίνου προσώπου. Πώς προσέλαβε τη δυσκολία, πώς μπόρεσε να την αφομοιώσει και πώς μέσα από τη δυσκολία μπόρεσε να οδηγηθεί σε μια εντονότερη σχέση με το Θεό. Αλλά αυτό δεν είναι ίδιο για όλους. Όμως είχαμε περιπτώσεις και είδαμε περιπτώσεις ανθρώπων που μέσα από τη δυσκολίες ενισχύθηκε η πίστη τους.

Σημαντικός είναι και ο κοινωνικός ρόλος της Εκκλησίας σήμερα. Πως τον αντιλαμβάνεστε;

Μέσα στη δεκαετία που πέρασε φάνηκε ακόμη πιο πολύ ο κοινωνικός ρόλος της Εκκλησίας. Και πέρα από τα συσσίτια ή την προσφορά βοηθημάτων ή τις άλλες κοινωνικές προσφορές που οι κατά τόπους Μητροπόλεις ή ενορίες προσέφεραν προς τους ανθρώπους, θα μου επιτρέψετε να πω ότι η Εκκλησία υπήρξε εκείνη που διατήρησε την κοινωνική συνοχή. Διατήρησε την ενότητα των ανθρώπων και σε εποχές δύσκολες. Γιατί όταν ο άλλος πεινάει μπορεί να ξεσηκωθεί. Και έχουμε δει στο εξωτερικό περιπτώσεις που οι άνθρωποι έμπαιναν στα σούπερ μάρκετ και έκλεβαν και έκαναν κακό ο ένας στον άλλο. Ο τρόπος με τον οποίο η Εκκλησία πολιτεύτηκε σε αυτή τη δεκαετία συνολικά, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ο Αρχιεπίσκοπος διαχειρίστηκε ως ο πρώτος των Ιεραρχών της Εκκλησίας της Ελλάδος όλη αυτή την κρίση νομίζω ότι συνετέλεσε καθοριστικά ώστε να διατηρηθεί αυτή η ενότητα και η κοινωνική συνοχή. Με τρόπο ήσυχο και αθόρυβο, αλλά τόσο ουσιαστικό. Και αυτό έκαναν όλοι οι Επίσκοποι της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Τι αίσθηση έχετε για τα συσσίτια στη Θεσσαλονίκη; Αυξάνονται; Μειώνονται;

Έχουμε αρκετά. Έχουμε πει πως όπου υπάρχουν μεγαλύτερες ανάγκες ό,τι μπορούμε θα κάνουμε. Θα αυξήσουμε και την προσφορά. Ήδη βρισκόμαστε σε επικοινωνία και για άλλες δράσεις.

Όπως;

Έχουμε τη διάθεση και είμαστε σε μια επικοινωνία με το ΕΚΑΒ η Μητρόπολη να δωρίσει ένα ή δύο ασθενοφόρα εφόσον χρειάζονται, γιατί είναι τελείως απαραίτητο κάτι τέτοιο. Έχουμε στόχο και σκοπό να κάνουμε και άλλα πράγματα που βοηθούν και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως τα Άτομα με ειδικές ανάγκες. Υπήρχε και ένα σχέδιο που είχε εκπονήσει ο Παναγιώτατος και σεβαστός προκάτοχός μου Άνθιμος για ένα λεγόμενο εκείνη την εποχή Άσυλο Ανιάτων. Μπορούμε με έναν διαφορετικό τρόπο να το δούμε, εφόσον δεν έγινε κάτι τέτοιο τότε, αλλά εκείνος έχει συγκεντρώσει τα χρήματα και θα τα αξιοποιήσουμε γι’ αυτό το σκοπό. Για πρόσωπα που το έχουν ανάγκη.

Ένα μεγάλο κομμάτι του κοινωνικού ρόλου είναι και οι νέοι. Για τη νεανική παραβατικότητα έχετε και μια ιδιαίτερη ευαισθησία. Εκεί τι σχέδια υπάρχουν;

Είναι ο πιο ευαίσθητος και ο πιο κρίσιμος, αλλά και ο πιο ουσιαστικός τομέας. Εγώ προσπαθώ πάντοτε στη ζωή μου να είμαι ο εαυτός μου. Να μην φτιασιδώνομαι μπροστά στους ανθρώπους και ιδίως μπροστά στους νέους, γιατί οι νέοι ζητούν μια αυθεντικότητα. Και γι΄ αυτό όσες φορές έρχομαι σε επικοινωνία μαζί τους αυτό προσπαθώ να κάνω. Να μιλάω στη γλώσσα που μιλούν οι άνθρωποι στην καθημερινή τους ζωή, να είμαι ο εαυτός μου και να προσπαθώ να τους δείξω ότι και η σχέση μου με τον Χριστό δεν είναι κάτι που μας απομονώνει από τους άλλους, αλλά απεναντίας είναι κάτι που μπορεί να ισχυροποιήσει ακόμη περισσότερο την προσωπικότητά μας και αυτό που είμαστε. Γιατί ο Χριστός δε θέλει να αλλάξουμε αυτό που είμαστε, αλλά ο Χριστός θέλει να αλλάξει αυτό που δεν είμαστε. Δηλαδή, την κακή εικόνα που εμείς δημιουργούμε στον εαυτό μας μέσα από συγκεκριμένες επιλογές. Η βία, η παραβατικότητα και όλα αυτά τα πράγματα, δεν τα έχει κάποιος επειδή γεννιέται έτσι, αλλά γιατί γίνεται μέσα από τις καταστάσεις της ζωής ή και μέσα από τις δικές του λανθασμένες επιλογές. Ε, η Εκκλησία υπάρχει για να υπενθυμίζει στους ανθρώπους ότι δεν είναι αυτό, αλλά ότι είναι κάτι άλλο. Και προσπαθούμε να αποκαλύψουμε αυτό το αληθινό, που έχουμε μέσα μας. Η προσέγγιση αυτή πρέπει να γίνει με ειλικρίνεια, με αλήθεια και μέσα στο πεδίο της καθημερινότητας.

Και με τους νέους;

Ναι, ασφαλώς. Και όχι είτε με το να είμαι κλεισμένος μέσα σε ένα γραφείο είτε με το να παραμένω σε θρόνο ή οτιδήποτε άλλο, αλλά μέσα από την προσωπική επικοινωνία.

Θα δεχτείτε και το σκουλαρίκι που έλεγε και ο μακαριστός Χριστόδουλος;

Ήμουν χτες το βράδυ στο Μέγαρο Μουσικής σε μια εκδήλωση που έκανε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με χορούς, τραγούδια και ύμνους. Υπήρχε, λοιπόν μια πολύ όμορφη χορωδία νέων ανθρώπων, γυναικών, με νέες κοπέλες που έψαλαν και κάποιες από αυτές φορούσαν σκουλαρίκι και στη μύτη. Όμως έψαλαν. Αυτό σημαίνει πολλά. Θα αποκλείσεις έναν άνθρωπο επειδή φορά το σκουλαρίκι στη μύτη;

Ξεκινάτε σε νεαρή ηλικία από τη θέση του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης. Είστε 46.

Ο προκάτοχός μου Γεννάδιος έγινε στα 44. Οπότε υπάρχει καλό προηγούμενο (γελάει).

Παρόλο που καταλαβαίνω ότι είστε ένας άνθρωπος που πηγαίνει βήμα βήμα: Έχετε θέσει κάποιο στόχο;

Δε θέλω να λέω λόγια. Θα το επαναλάβω και μπορεί να είμαι κοινότυπος. Το πρόγραμμα του κάθε Επισκόπου είναι το πρόγραμμα της Εκκλησίας, η σωτηρία των ανθρώπων. Και αυτό θα γίνει μόνο μέσα από την ανάπτυξη μιας σχέσης και επικοινωνίας με τους ανθρώπους και μέσα από την προσπάθεια να ξαναβρούμε αυτό που είναι η Εκκλησία, δηλαδή μια κοινότητα ανθρώπων. Στα πλαίσια μιας κοινότητας χωρούν τα πάντα. Και το κοινωνικό έργο και η προσφορά της αγάπης και η φιλανθρωπία. Αρα, λοιπόν αυτό που κάνει πάντοτε η Εκκλησία, αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε και εμείς, χρησιμοποιώντας τους νέους τρόπους, τους οποίους η ζωή και η καθημερινότητα μάς υποδεικνύουν.

Υπάρχουν και μερικά κοινωνικά θέματα, όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, ή εθνικά θέματα. Θα ασχοληθείτε με αυτά ή θα είστε πιο διακριτικός;

Στα πλαίσια των καθηκόντων μου. Αν χρειαστεί, ναι. Ας πούμε το ζήτημα της τεκνοθεσίας ζευγαριών που είναι ομοφυλόφιλοι είναι ένα θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει, γιατί δεν αφορά μόνο τα ατομικά δικαιώματα αυτών των προσώπων που επιλέγουν -κατά εμέ και κατά την Εκκλησία λανθασμένα αλλά είναι μια προσωπική τους επιλογή- να συμβιώσουν ή να ζήσουν μεταξύ τους, αλλά έχει να κάνει με τα δικαιώματα του παιδιού και το σωστό τρόπο ανάπτυξης ενός παιδιού. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε αποφάσεις που έχει πάρει κατά καιρούς ενώ γενικώς δείχνει μια φιλελεύθερη αντίληψη γι’ αυτά τα ζητήματα λέει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις προέχουν τα δικαιώματα του παιδιού και όχι τα δικαιώματα των ανθρώπων που θέλουν να τεκνοθετήσουν ή οτιδήποτε άλλο. Είναι ένα ζήτημα που θέλει πολύ πολύ προσοχή.

Για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών;

Κοιτάξτε, για να είμαστε ειλικρινείς ο γάμος θέλουν οι άνθρωποι να θεσπιστεί για να δοθεί το δικαίωμα της τεκνοθεσίας. Γιατί τα υπόλοιπα νομικά ζητήματα έχουν λυθεί με το σύμφωνο συμβίωσης. Ο γάμος συζητιέται μόνο και μόνο για να υπάρξει το ζήτημα της τεκνοθεσίας. Η άποψη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αλλά και των άλλων χριστιανικών Ομολογιών και γενικά των θρησκειών είναι σαφής. Και δεν πρόκειται για μια σκοταδιστική αντίληψη, γιατί μας αρέσει οι άνθρωποι να βάζουμε ταμπέλες. Επειδή έχω μια διαφορετική άποψη είμαι σκοταδιστής, ενώ ο άλλος που έχει την ακριβώς αντίθετη άποψη από μένα που είναι ας πούμε σε αντίθεση με τα ισχύοντα σημαίνει ότι είναι προοδευτικός; Αυτό δεν είναι φιλελεύθερο. Αυτό είναι σκοταδιστικό. Να βάζεις ταμπέλες στον άλλο.

Υπάρχει ελεύθερος χρόνος;

Πολύ ελεύθερος χρόνος ακόμη δεν υπάρχει.

Περπατάτε όμως.

Προσπαθώ να περπατάω και εκεί στο περπάτημα προσπαθώ να κάνω και κανένα τηλέφωνο. Έχω φίλους που τώρα δυστυχώς η απόσταση μας έχει απομακρύνει και προσπαθώ να βρίσκω χρόνο και να επικοινωνώ μαζί τους.

Ο κόσμος σας βλέπει; Σας αναγνωρίζει;

Τώρα άρχισαν να με αναγνωρίζουν.

Και τι σας λένε;

Με χαιρετούν. Προχτές πήγα σε ένα μαγαζί για να ψωνίσω κάτι και μου λέει ο άνθρωπος: «Μήπως έχετε κάποια σχέση με τη Μητρόπολη;» Ναι, λέω είμαι ο Μητροπολίτης. «Δε φανταζόμουν ότι θα ερχόσασταν στο μαγαζί», μου λέει. Αφού είχα ανάγκη να πάρω αυτό το συγκεκριμένο πράγμα τι να κάνω», του απαντάω (γελάει).

Χρόνος για διάβασμα και βιβλία υπάρχει;

Προσπαθώ να μην το αφήνω το διάβασμα.

Στην τελετή ενθρόνισής σας υπήρξαν πολλές πινελιές από ποίηση…

Η ποίηση είναι πάντοτε … Ο Θεός είναι ο πρώτος ποιητής. «Ποιητής ουρανού και γής, ορατών τε πάντων και αοράτων». Και οι άνθρωποι πάντοτε είμαστε ποιητές, με την έννοια ότι προσπαθούμε να ποιήσουμε πράγματα σύμφωνα με τα θέλημα του Θεού.

Αγαπημένοι συγγραφείς;

Μου άρεζε πάντοτε και μου αρέσει ακόμη πάρα πολύ η Μάρω Βαμβουνάκη. Αλλά και άλλοι και ξένοι. Τώρα μού έφεραν πολλά δώρα. Έχω ένα κακό. Τα πιάνω όλα μαζί. Μπορεί να ξεκινήσω να διαβάζω κάτι και κάποιος να μου φέρει κάτι και να το αρχίσω και εκείνο παράλληλα. Λίγο χάνομαι, αλλά το ξαναβρίσκω.

Παναγιώτατε, ευχαριστούμε γι’ αυτή τη συνέντευξη. Για το τέλος θα θέλαμε μια ευχή για τα φετινά Χριστούγεννα και τον νέο χρόνο του 2024.

Εύχομαι σε όλους τους Θεσσαλονικείς, σε όλους τους Μακεδόνες, σε όλους όσοι διαβάζουν την εφημερίδα, την ηλεκτρονική και την έντυπη, να έχουν καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα. Το νέο έτος να αποτελέσει μια αφορμή ώστε να συνειδητοποιήσουμε καλύτερα -γιατί Επίσκοπος είμαι – τη σχέση μας με το Θεό και τη σχέση μας με την Εκκλησία. Σε εσάς και τους συνεργάτες σας εύχομαι να έχετε δύναμη ώστε να μπορείτε να παρουσιάζετε πάντοτε την αλήθεια των πραγμάτων, όπως ακριβώς κάνετε μέχρι σήμερα και να δίνετε στους ανθρώπους ευκαιρία να ανοίγονται, όπως κάνετε και με εμένα σήμερα.