Στις 17 Οκτωβρίου η απελευθέρωση της Σκύδρας

Την Τρίτη 17 Οκτωβρίου 2023 η 111η επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης της Σκύδρας από την οθωμανική σκλαβιά.

Θυμηθείτε το ιστορικό από την περσινή ομιλία της εκπαιδευτικού του 1ου Δημοτικού σχολείου κας Πέτκογλου:

Ο τόπος μας εδώ και 110 χρόνια αναπνέει τον αέρα της ελευθερίας.

Ήταν 17 του Οκτώβρη του 1912 όταν ο Ελληνικός Στρατός κατάφερε να απελευθερώσει την Σκύδρα και να την ενσωματώσει στα εθνικά εδάφη.

Έτσι μπαίνει τέλος στην Τουρκική σκλαβιά!

Μετά από μακροχρόνια υποδούλωση και σκλαβιά και τον ατυχή Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, ακολουθεί ο Μακεδονικός αγώνας του 1904-1908.

Ένας διμέτωπος αγώνας εναντίον των Τούρκων και των Βουλγάρων για την απελευθέρωση και την ένωση της Μακεδονίας με την Ελλάδα.

Ο αγώνας αυτός άρχισε ουσιαστικά το 1903 και έλαβε τέλος το 1908, όταν θεσπίστηκε το τουρκικό σύνταγμα με το κίνημα των Νεότουρκων. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, δύο ήταν οι κυριότεροι εχθροί του Ελληνικού στοιχείου. Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες και οι Τούρκοι σωβινιστές.

Όμως ο ελληνικός αγώνας στη Μακεδονία κατά τα έτη 1904-1908, στέφθηκε από επιτυχία και απάλλαξε τη Μακεδονία από τη βουλγαρική και σλαβική απειλή.

Παράλληλα , ανυψώθηκε το πολεμικό φρόνιμα του ελληνικού λαού, που είχε καταπέσει μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897 και προπαρασκευάστηκε, σε μεγάλο βαθμό , το έδαφος των θριάμβων του Ελληνικού Στρατού κατά τους βαλκανικούς πολέμους 1912-13.

Στις 5 Οκτωβρίου 1912 η Ελλάδα κηρύττει τον πόλεμο κατά της Τουρκίας. Ο ελληνικός στρατός μετά τη νίκη του, στη μάχη του Σαρανταπόρου στις 9 και 10 Οκτωβρίου, προελαύνει ορμητικά στην πεδιάδα της κεντρικής Μακεδονίας και απελευθερώνει διαδοχικά τη Βέροια στις 16 Οκτωβρίου και τη Νάουσα το πρωί της 17ης Οκτωβρίου. Ο τουρκικός στρατός υποχωρεί προς την πεδιάδα των Γιαννιτσών για να δώσει την αποφασιστική μάχη του πολέμου στις 19-20 Οκτωβρίου του1912, εγκαταλείποντας την πόλη της Έδεσσας και αφήνοντας σημαντικό τροχαίο υλικό και πολεμοφόδια στο σιδηροδρομικό σταθμό της Σκύδρας.

Σύμφωνα με το αρχείο του κ. Ιωάννη Τεστέμπαση από το ημερολόγιο του ανθυπίλαρχου Σπυρόπουλου, τα γεγονότα έχουν ως εξής:

Στις 17/10/1912 ο Ελληνικός στρατός υπό τον ανθυπίλαρχο Αργύριο Σταυρόπουλο και το λοχαγό Πέτρο Κλάδο, μετά την κατάληψη της Βέροιας αναγνωρίζει την οδόν Ναούσης, καταλαμβάνει τον Σιδηροδρομικόν σταθμόν Σκύδρας και πληροφορείται παρά του σταθμάρχου Ναούσης ότι εις τον σιδηροδρομικόν Σταθμόν Σκύδρας υπάρχει σημαντικό τροχαίο υλικό και πολεμοφόδια. Στις 4:00μμ σπεύδει προς τη Σκύδρα. Στην Επισκοπή συλλαμβάνει Τούρκους στρατιώτες.

Στη Σκύδρα φτάνει στις 8:00μμ και λόγω του σκότους διατάσσεται αφίππευσις των ανδρών. Οι άνδρες καταλαμβάνουν τον Σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, δε βρίσκουν Τούρκους, καταλαμβάνουν όμως τρεις ατμομηχανές και τέσσερα βαγόνια, πολύτιμα λάφυρα για τη μετακίνηση του στρατού. Επίσης υψώνουν την ελληνική σημαία στην πλατεία του Σταθμού. Η Σκύδρα είναι ελεύθερη!

Μπορεί να μην έγινε μάχη για την απελευθέρωση της Σκύδρας, όμως τα παραπάνω διαδοχικά γεγονότα είναι σημαντικά στην αναφορά της τοπικής ιστορικής εξέλιξης. Τις επόμενες δυο μέρες, δηλαδή στις 19 και 20 Οκτωβρίου θα διεξαχθεί η καθοριστική μάχη των Γιαννιτσών από την οποία θα κριθεί το μέλλον της Θεσσαλονίκης και η ενσωμάτωση της στον εθνικό κορμό.

Τα γεγονότα εκείνων των ημερών συντέλεσαν τα μέγιστα στην εθνική ολοκλήρωση.

Οι πρωταγωνιστές τους ήταν άνθρωποι σπουδαίοι, σημαντικοί με μεγάλες ικανότητες, αλλά βεβαίως και με αδυναμίες.

Με τις πρωτοβουλίες τους μεγάλωσαν την Ελλάδα και γι αυτό τους αξίζει αιώνια τιμή και θαυμασμός.
Όμως ας μην ξεχνάμε πως και άνθρωποι απλοί, αφανείς και πατριώτες , συντέλεσαν με τις πρωτοβουλίες, με το θάρρος και τις ικανότητες τους, στην ευτυχή κατάληξη των ανεπανάληπτων αυτών ιστορικών γεγονότων.
Εμείς έχουμε χρέος σήμερα που για μια ακόμη φορά η Πατρίδα μας νιώθει την απειλή της Τουρκίας να επαγρυπνούμε και αν χρειαστεί να κάνουμε το χρέος μας.

Και όπως είπε ο ποιητής της νίκης, ο μεγάλος πατριώτης ποιητής, ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ «Χρωστάμε σ’όσους ήρθαν, πέρασαν, θα ‘ρθούνε, θα περάσουν. Κριτές θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί».
Σας ευχαριστώ, χρόνια πολλά σε όλους