Τα παλιά παιχνίδια συνεχίζουν να συγκινούν ενήλικες και παιδιά

Σε ένα ατμοσφαιρικό μαγαζί που πουλάει παλιά παιχνίδια, ένας πατέρας μπαίνει κρατώντας από το χέρι το παιδί του. Το στιγμιότυπο είναι μοναδικό. Δεν είναι το παιδί που τραβάει τον γονιό από το χέρι για να αγοράσουν το παιχνίδι που είδε στις διαφημίσεις. Είναι ο γονιός που με ανυπομονησία δείχνει στον γιο του τις φιγούρες, με τις οποίες έπαιζε ο ίδιος στην παιδική ηλικία και τις κρατάει σφιχτά στα χέρια του για να τις ξαναποκτήσει.

Σαν σκηνές που ξεπηδούν από ρετρό παιδικά όνειρα, Playmobil που χρονολογούνται ακόμα και από τα τέλη του 1970 συνυπάρχουν με μεμονωμένες φιγούρες άλλων παιχνιδιών δημιουργώντας στα ράφια του μαγαζιού σκηνές από φανταστικές ιστορίες, όμοιες με αυτές που πλάθουν τα παιδιά διαχρονικά στο μυαλό τους. Δίπλα τους, μολυβένια στρατιωτάκια της δεκαετίας του 1930 «μάχονται» με φιγούρες G.I.Joe της δεκαετίας του '80. Σε ένα παρακείμενο ράφι στέκονται μια κούκλα Ρένα της δεκαετίας του '60 και ένας φωτεινός αγκαλίτσας της δεκαετίας του '80 να θυμίζουν την αίσθηση ασφάλειας που δημιουργούσαν στα παιδιά που τα είχαν κάποτε δίπλα τους.

Παρά τη φθορά που έχουν από τον χρόνο, τα vintage παιχνίδια συνεχίζουν να μιλούν στις καρδιές μικρών και μεγάλων, συλλεκτών, αλλά και ανθρώπων που θέλουν απλά να ξαναγυρίσουν στην παιδική τους ηλικία.

Ο Ντίνος Σκούμπης ξεκίνησε την πορεία του στον χώρο του vintage παιχνιδιού ως συλλέκτης. Ως νεαρός ενήλικας αποφάσισε να βγάλει από την αποθήκη τις φιγούρες G.I. Joe και Dungeons & Dragons, με τις οποίες έπαιζε ως παιδί, και στη συνέχεια να εμπλουτίσει αυτές τις συλλογές αγοράζοντας και ανταλλάσσοντας φιγούρες στο διαδίκτυο.

«Εκτός από τα παιχνίδια, ως ενήλικας είχα συλλογή από συλλογές. Νομίσματα, γραμματόσημα, ποτήρια μπύρας, μπουκάλια μπύρας, τασάκια, σπίρτα, αναπτήρες, στυλό. Μου άρεσε να μαζεύω χωρίς να μπορώ να εξηγήσω τι μου κέντριζε το ενδιαφέρον», περιγράφει ο ίδιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Σιγά σιγά η αγορά και ανταλλαγή παλαιών παιχνιδιών έγινε εμπορική δραστηριότητα στο διαδίκτυο και το 2012 παρά την οικονομική κρίση αποφάσισε να ανοίξει ένα κατάστημα αποκλειστικά για vintage παιχνίδια, φυσικό στην Αγία Παρασκευή και διαδικτυακό, με την ονομασία «Vintage Toy Mania».

Είναι η μόδα του vintage που έχει φέρει στην επικαιρότητα την κουλτούρα παλαιότερων δεκαετιών: η μουσική της δεκαετίας του '80 ακούγεται διαρκώς από τα ραδιόφωνα, οι ταινίες της Φίνος Φιλμ ψηφιοποιούνται και ξαναπαίζονται, τα ρούχα vintage είναι μόδα, ακόμα και εκπομπές στην τηλεόραση προβάλλονται έχοντας ως θέμα τους τα παλιά αντικείμενα.

Τακτικοί πελάτες του μαγαζιού είναι ενήλικες που έχουν ανάγκη να επανασυνδεθούν με την παιδική τους ηλικία. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι γονείς φέρνουν τα παιδιά τους στο μαγαζί για να αγοράσουν μαζί τα παιχνίδια που συγκινούσαν τους ίδιους ως παιδιά. «Θέλουν να διηγηθούν και οι γονείς την ιστορία τους», εξηγεί ο κ. Σκούμπης. Όμως, και παιδιά ζητούν από τους γονείς τους παλιά παιχνίδια που είδαν σε μια ταινία ή δικά τους παλιά παιχνίδια που έχουν χαλάσει και επισκέπτονται το κατάστημα, δηλώνοντας εντυπωσιασμένα από τη συμπυκνωμένη πληροφορία που περιέχει. «Εδώ δεν θα βρεις 500 φορές το ίδιο παιχνίδι, όπως στα κλασικά καταστήματα παιχνιδιών. Θα βρεις 500 παιχνίδια από μία φορά», τονίζει ο ιδιοκτήτης του. Ακόμα και εταιρείες παραγωγής που θέλουν να αναβιώσουν ένα παιδικό δωμάτιο ή ένα σπίτι εποχής αποτελούν κοινό του καταστήματος.

Τα παιχνίδια παλαιότερων δεκαετιών κεντρίζουν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των συλλεκτών. Οι Αμερικανοί είναι οι «βασιλιάδες» των συλλογών, ωστόσο και στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετοί συλλέκτες για τον μικρό πληθυσμό της χώρας.

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το ελληνικό κοινό συγκεντρώνουν τα ελληνικά παιχνίδια, που έβγαζαν η Lyra, η El Greco, αλλά και μικρότερες ελληνικές εταιρείες, όπως η βιοτεχνία Μουστάκας και η εταιρεία κατασκευής ξύλινων παιχνιδιών Κουβαλιάς. Η αξία πώλησης ενός παιχνιδιού εξαρτάται από την κατάσταση διατήρησής του, την πληρότητα των κομματιών που το απαρτίζουν, τη χρονολογία κατασκευής και των αριθμό των τεμαχίων στα οποία κυκλοφόρησε και βέβαια από τη ζήτηση.

Ακόμα και τα παιχνίδια που δεν είναι σε καλή κατάσταση, μπορεί να είναι και αυτά δημοφιλή. «Υπάρχουν άνθρωποι, επαγγελματίες ή χομπίστες που τα επιδιορθώνουν και στη συνέχεια τα μεταπωλούν. Μπορεί να χρησιμοποιήσουν γνήσια ανταλλακτικά για να τα φέρουν πλήρως στην αρχική τους μορφή ή να τα ανακατασκευάσουν με ανταλλακτικά που έφτιαξαν με τρισδιάστατους εκτυπωτές. Εκεί σημασία έχει τι θέλει ο συλλέκτης», επισημαίνει ο Ντίνος Σκούμπης.

Μεγάλη ζήτηση έχουν τα τελευταία χρόνια και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. «Στην πανδημία του κορονοϊού έμειναν όλοι σπίτι τους, είχαν χρόνο και "ξέθαψαν" παλιές κονσόλες και άρχισαν να παίζουν, οπότε αναζητούσαν παιχνίδια για τις κονσόλες αυτές. Αυτό ήταν παγκόσμιο και όχι μόνο ελληνικό φαινόμενο», εξηγεί ο ιδιοκτήτης του καταστήματος. Ακόμα και μετά το τέλος του lockdown, όμως, η τάση αυτή έχει παραμείνει. «Σιγά σιγά, ούτως ή άλλως, το φυσικό παιχνίδι έχει αρχίσει και φθίνει. Τα παιδιά πλέον δεν παίζουν με πολλά παιχνίδια ή σταματάνε να παίζουν με παιχνίδια πολύ νωρίς. Μόνο το επιτραπέζιο από τα φυσικά παιχνίδια έχει άνθηση. Κι αυτό άνθισε μέσα στην πανδημία γιατί ήταν δραστηριότητα εσωτερικού χώρου», προσθέτει ο ίδιος.

Μήπως η ζήτηση που έχουν τα vintage παιχνίδια αποτελεί ένα μήνυμα ότι ο κόσμος δεν πρέπει να πετάει τα παιχνίδια του, ρωτάμε τον κ. Σκούμπη. «Προφανώς. Το να δίνουμε παιχνίδια σε συγγενείς, φίλους ή άλλα παιδάκια, έχει ένα νόημα, κρατάει τα παιχνίδια ζωντανά. Αλλά το να πετάς παιχνίδια στα σκουπίδια είναι κρίμα», απαντά.

Μαρία Κουζινοπούλου για το ΑΠΕ-ΜΠΕ