Τσιάρας από Έβρο: Οι πολιτικές του ΥΠΑΑΤ που δίνουν ώθηση στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα στην περιοχή

« Έβρος δεν είναι η άκρη της Ελλάδας. Είναι η αρχή της Ελλάδας και της Ευρώπης», τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας, στην Ημερίδα με τίτλο «Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη», που έγινε υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ορεστιάδα.

Ο κ. Τσιάρας παρουσίασε τα έργα, τις πολικές και τις δράσεις που αναπτύσσει το ΥΠΑΑΤ στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, για την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα.

Ειδικά για την περιοχή του Βορείου Έβρου, ο κ. Τσιάρας ανακοίνωσε δύο επί πλέον προγράμματα, το e-farming και το agro-innovation, όπου μέσω voucher οι ενδιαφερόμενοι αγρότες θα μπορούν να επιδοτηθούν με 1.000 ευρώ έκαστος. Στόχος είναι η εξοικείωση των κατ’ επάγγελμα αγροτών των ωφελούμενων πυρόπληκτων περιοχών Κεντρικού και του Βόρειου Έβρου με την πληροφορική, την ψηφιακή οικονομία και τις καινοτόμες αγροτικές πρακτικές.

Ανταποκρινόμενος σε αίτημα της τοπικής κοινωνίας και της Περιφέρειας, ο κ. Τσιάρας ανακοίνωσε ότι την ερχόμενη εβδομάδα ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, θα υπογράψουν μνημόνιο συνεργασίας για την πρόσληψη τριών επί πλέον κτηνιάτρων στην περιοχή.

Οι δράσεις που παρουσίασε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει ως εξής:

Δράσεις/Ενισχύσεις

Ø Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2022

Σχέδια Βελτίωσης, Μεταποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων, Νέοι αγρότες, Ενισχύσεις για τη γεωργία, το περιβάλλον και το κλίμα, Συμβουλευτικές υπηρεσίες, Συστήματα ποιότητας καθώς και δράσεις όπως: Δράσεις συνεργασίας, Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης, LEADER/CLLD

Στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2014-2020, στην ΠΕ Έβρου έχουν ενταχθεί συνολικά 24.336 δικαιούχοι έργων, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 370 εκατ. €. εκ των οποίων έχουν πληρωθεί περί τα 248 εκατ. €.

- Για το μέτρο Βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας => 85,5 εκατ. € και 3.952 ωφελούμενοι

- Εξισωτική αποζημίωση (ενίσχυση γεωργών σε μειονεκτικές περιοχές) => 72,2 εκατ. € και 14.832 ωφελούμενοι

- Εκκίνηση επιχείρησης για νέους γεωργούς => 25 εκατ. € και 932 ωφελούμενοι

- Ενίσχυση για την υιοθέτηση νέων πρακτικών και τεχνολογιών => 41,5 εκατ. € και 501 ωφελούμενοι

- Υλοποίηση δράσεων της τοπικής στρατηγικής ανάπτυξης CLLD/LEADER => 16,2 εκατ. € και 122 ωφελούμενοι

Ø Ιδιωτικές Επενδύσεις με χρηματοδότηση από το ΤΑΑ

Άξονες:

Ø Πράσινος αγροτουρισμός

Ø Εκσυγχρονισμός του πρωτογενούς τομέα

Ø Καινοτομία και πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων στην ΠΕ Έβρου

Στην ΠΕ Έβρου:

α) υλοποιούνται 16 επενδυτικά σχέδια, με προϋπολογιζόμενη δημόσια δαπάνη 9,8 εκατ. €

β) είναι στο στάδιο της αξιολόγησης 4 επενδυτικά σχέδια, με προϋπολογιζόμενη δημόσια δαπάνη 9 εκατ. €

Ø Εγγειοβελτιωτικά έργα

1. Αντικατάσταση και υπογειοποίηση αρδευτικών δικτύων ΤΟΕΒ Ερυθροποτάμου

Προϋπολογισμός: 9,5 εκατ. €

Το έργο αφορά στη βελτίωση και στον εκσυγχρονισμό του αρδευτικού δικτύου του ΤΟΕΒ Ερυθροποτάμου εντός των ορίων του Δήμου Διδυμοτείχου.

Το αγρόκτημα Ερυθροποτάμου έχει μια έκταση περίπου 35.000 στρεμμάτων συνολικά που αρδεύονται από 70γεωτρήσεις διάσπαρτες στην εν λόγω έκταση. Το μήκος του υφιστάμενου δικτύου υπολογίζεται στα 135 χιλιόμετρα.Το νερό άρδευσης αντλείται κατά κανόνα με ηλεκτροκίνητες στροβιλοφόρες αντλίες ενώ μεμονωμένα απαντώνται και υποβρύχιες. Το υφιστάμενο δίκτυο, αποτελείται από κλειστούς επιφανειακούς αγωγούς, συμπληρώνει, δε, τριαντακονταετία (30)λειτουργίας και η συχνότητα βλαβών κυρίως λόγω διάβρωσης αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο. Το κόστος τοπικής αποκατάστασης βλαβών σε συνδυασμό με τις μεγάλες διαρροές καθιστούν την λειτουργία του δικτύου αντιοικονομική. Κατά συνέπεια επιβάλλεται η αντικατάσταση του υφιστάμενου δικτύου με νέο υπόγειο δίκτυο σωλήνων πολυαιθυλενίου τρίτης γενιάς.

Η Σύμβαση με τον Ανάδοχο υπεγράφη τον Δεκέμβριο 2022.

Πρόοδος υλοποίησης: εκτέλεση εργασιών

2. Ενεργειακή αναβάθμιση – εκσυγχρονισμός αρδευτικών εγκαταστάσεων ΓΟΕΒ Ορεστιάδας

Προϋπολογισμός: 2,2 εκατ. €

Αναβάθμιση των υποδομών και τηλε-έλεγχος τηλεχειρισμός μέρους των εγκαταστάσεων άρδευσης που διαχειρίζεται ο Οργανισμός με τη δημιουργία ενός Κεντρικού Συστήματος Ελέγχου (ΚΣΕ) ολοκληρωμένης διαχείρισης για την βέλτιστη λειτουργία του αρδευτικού συστήματος με την μέγιστη αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού και μείωσης απωλειών του, ενώ με τον σωστό χειρισμό λειτουργίας των αντλιών θα υπάρχει και ένα επιπρόσθετο όφελος στην δραστική μείωση του λειτουργικού κόστους.

Πρόοδος υλοποίησης: εκτέλεση εργασιών

Εκτιμώμενη ολοκλήρωση: 31/12/2025

3. Υπογειοποίηση αρδευτικού δικτύου περιοχής Κάτω Λίμνες του ΤΟΕΒ Φερών - Πέπλου

Προϋπολογισμός: 2,2 εκατ. €

Το έργο αφορά στην επέκταση και εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου κλειστού υπόγειου αρδευτικού δικτύου του ΤΟΕΒ Φερών-Πέπλου στη θέση Κάτω Λίμνες και περιλαμβάνει τόσο την βελτίωση της υφιστάμενης υποδομής όσο και την επέκταση του για την αύξηση της αρδευόμενης έκτασης (πλήρης αντικατάσταση των κρουνών υδροληψίας και αντικατάσταση τμήματος του κεντρικού αγωγού). Ακόμα το νέο δίκτυο διαθέτει δικλείδες ελέγχου και εκκένωσης, αντιπληγματικές βαλβίδες σε χαρακτηριστικές θέσεις, αερεξαγωγούς, φρεάτια των υδραυλικών συσκευών και σώματα αγκύρωσης των αγωγών.

Πρόοδος υλοποίησης: εκτέλεση εργασιών

Εκτιμώμενη ολοκλήρωση: 31/12/2025

Ø Αγροτική Οδοποιία

1. Δήμος Ορεστιάδας: ολοκλήρωση τμήματος αγροτικού δρόμου σύνδεσης κοινότητας Πενταλόφου Ορεστιάδας με παλιό οικισμό Μπάρας Έβρου- 748.000,00 €

2. Δήμος Σουφλίου: Βελτίωση αγροτικής οδοποιίας επιλεγμένων παρέβριων τμημάτων εντός αναδασμών στο Δήμο Σουφλίου - Τμήμα προς βιολογικό καθαρισμό Έβρου- 500.000,00 €

Ø Πυρκαγιές 2023

Προκαταβολές για την απώλεια φυτικού κεφαλαίου, μέσω της Κρατικής Αρωγής:

Για τις ζημίες στις καλλιέργειες φυτικού κεφαλαίου, κυρίως ελαιοκαλλιέργειες, κατεβλήθησαν :

Ø σε 582 παραγωγούς της Π.Ε. Έβρου 7.419.177,50 € περίπου και

Ø σε 90 παραγωγούς της Π.Ε. Ροδόπης 358.400 €.

Σύνολο: 7.777.577,50 €

Επόμενες ενέργειες

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία αναμένεται να καταβληθεί το υπόλοιπο 50% της εκκαθάρισης των πορισμάτων, για την απώλεια φυτικού κεφαλαίου, κατόπιν υποβολής του αρχείου του ΕΛ.Γ.Α. και έγκρισης από την Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής.

Το χρονοδιάγραμμα έχει ως εξής:

i. Οριστικοποίηση των πορισμάτων του ΕΛ.Γ.Α. Η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί.

ii. Έκδοση της σχετικής ΚΥΑ για τις Πυρκαγιές 2023, με πρωτοβουλία της πολιτικής ηγεσίας ΥπΑΑΤ, Υπουργείου Οικονομικών, Κρατικής Αρωγής και υλοποίησή της από τον ΕΛ.Γ.Α.

iii. Σύνταξη του σχετικού αρχείου με την καταχώρηση των πορισμάτων στα πληροφοριακά συστήματα του ΕΛ.Γ.Α.

iv. Υποβολή, περί τα τέλη Δεκεμβρίου 2024, του προαναφερόμενου αρχείου, με την σχετική κοστολόγησή του στην Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής προς έγκριση του απαιτούμενου κεφαλαίου, για την εκκαθάριση των πορισμάτων.

v. Έγκριση της απαιτούμενης δαπάνης από το Υπουργείο Οικονομικών και το ΥπΑΑΤ και ακολούθως καταβολή στους δικαιούχους.

Απώλειες Ζωικού Κεφαλαίου, ζημιές ασφαλιστικά καλυπτόμενες από τον ΕΛ.Γ.Α.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό του ΕΛ.Γ.Α., για τις απώλειες ζωικού κεφαλαίου, διετέθησαν προς εξόφληση των κτηνοτρόφων συνολικά 306.312 € και ειδικότερα σε 77 κτηνοτρόφους της Π.Ε. Έβρου, 261.488 € και σε 16 κτηνοτρόφους της Π.Ε. Ροδόπης, 44.824 €.

Ενισχύσεις σε κτηνοτρόφους

Ø Σημαντικές ενισχύσεις θα δοθούν στους κτηνοτρόφους των οποίων τα ζώα επλήγησαν από την πανώλη και την ευλογιά.

Ø Εκδίδεται νέα ΚΥΑ, σύμφωνα με την οποία αναθεωρείται το ποσό αποζημίωσης ανά ζώο που θανατώθηκε στη διάρκεια της πανώλης των μικρών μηρυκαστικών και της ευλογιάς των προβάτων

Ø Σύμφωνα με τη νέα απόφαση η κατά κεφαλή αποζημίωση στην ανώτατη κατηγορία στα θηλυκά ζώα, από 150 €ανεβαίνει στα 250 € και στα 500 € για τα αρσενικά. Παράλληλα, θα υπάρξει και πρόγραμμα ενίσχυσης των κτηνοτρόφων για να αντικαταστήσουν δωρεάν τα ζώα που θανατώθηκαν.

Ø ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027

Το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027 (ΣΣ-ΚΑΠ) αποτελεί το βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας και με βασικό στόχο την αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί.

Βασικές συνιστώσες του ΣΣ – ΚΑΠ:

α) Άμεσες Ενισχύσεις (αποσυνδεδεμένες και συνδεδεμένες ενισχύσεις, οικολογικά σχήματα),

β) Τομεακά Προγράμματα (μέλι, οίνος, οπωροκηπευτικά, ελαιόλαδο-βρώσιμες ελιές),

γ) Αγροτική Ανάπτυξη (φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις, ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικά και άλλα ειδικά μειονεκτήματα, δημόσιες και ιδιωτικές παραγωγικές και μη παραγωγικές επενδύσεις, εγκατάσταση νέων γεωργών, συνεργασία, κατάρτιση και συμβουλευτική υποστήριξη των παραγωγών).

Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται:

Ø η διασφάλιση ενός δίκαιου γεωργικού εισοδήματος με τη μείωση της ανισοκατανομής των άμεσων ενισχύσεων

Ø η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα με την αύξηση της προστιθέμενης αξίας που θα προέλθει από την συνδυαστική αύξηση των εισοδημάτων

Ø η μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών

Προϋπολογισμός για την προγραμματική περίοδο 2023-2027: περίπου 14 δις ευρώ σε επίπεδο Επικράτειας

Ø Πρόγραμμα "Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια & Θάλασσα" (ΠΑΛΥΘ) 2021-2027

Υλοποίηση στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων για την ενίσχυση των οικονομιών των τοπικών κοινοτήτων και της κοινωνικής συνοχής, του πολιτισμού, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την επίτευξη της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης σε περιοχές αλιείας και υδατοκαλλιέργειας.

Προϋπολογισμός: 5,4 εκατ. € για την Περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης

Η υλοποίηση των στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης στο πλαίσιο του ΠΑΛΥΘ πραγματοποιείται από τις Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) και αφορά στην υλοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σχετικών με τον τομέα της Αλιείας και της γαλάζιας ανάπτυξης. Ο προϋπολογισμός αφορά στο σύνολο της εγκεκριμένης περιοχής (αλιευτική ζώνη) η οποία περιλαμβάνει δημοτικά διαμερίσματα από όλες τις Περιφερειακές Ενότητες που την απαρτίζουν.

Ø Ανάπτυξη θερμοκηπιακών καλλιεργειών

Στόχος:

α) αύξηση της παραγωγής

β) εξοικονόμηση ενέργειας 30%.

γ) μείωση κατανάλωσης νερού.

δ) δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

ε) προστασία περιβάλλοντος – εξοικονόμηση φυσικών πόρων

Προϋπολογισμός: 600 εκατ. €, 50% ΣΣ ΚΑΠ, 35% τραπεζικός δανεισμός, 15% ίδια κεφάλαια

Περίοδος αναφοράς: ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027

Ωφελούμενοι: φυσικά και νομικά πρόσωπα, αγροτικά συλλογικά σχήματα

Πολιτικές

Ø Αξιοποίηση Αδρανών Γαιών

Σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αδρανών γαιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Η κατάσταση σήμερα έχει ως εξής:

Το Εποικιστικό αρχείο (κατ’ εκτίμηση – κυρίως αδιάθετα μετά από απαλλοτριώσεις) περιλαμβάνει:

Δάση: 2,448 εκατ. στρέμματα

Βοσκές, Χερσολιβαδικά & χέρσα: 7,335 εκατ. στρέμματα

Αγροί, δενδρώνες, άλλα: 1,799 εκατ. στρέμματα

Στόχος είναι η αξιοποίηση αδρανών εκτάσεων του ΥΠΑΑΤ για αγροτική χρήση, για αναπτυξιακούς και κοινωνικούς λόγους.

Ωφελούμενοι: κυρίως νέοι αγρότες και αγρότες

Επόμενα βήματα:

- Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των ακινήτων του Υπουργείου

- Αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων για τη διαχείριση και προστασία των εν λόγω εκτάσεων

Ø Ρύθμιση «κόκκινων δανείων»

Τα κόκκινα δάνεια ανέρχονται συνολικά σε 3,8 δισ. ευρώ. Τα βάρη αντιστοιχούν σε 26.000 ακίνητα (αξίας 1,5 δισ.ευρώ), 750 Συνεταιρισμών και 21.000 αγροτών.

Στόχος είναι:

1. Στήριξη συνεργατικών σχημάτων

2. Ενίσχυση βιώσιμων συνεταιρισμών

3. Άμεση πρόσβαση σε λύσεις νέας τραπεζικής χρηματοδότησης

4. Προσέλκυση κεφαλαίων στον πρωτογενή τομέα

5. Βιώσιμες ρυθμίσεις αγροτικών δανείων

Σε συνεργασία με την ΕΘΕΑΣ θα υπάρξουν:

- Νέο Πλαίσιο ρυθμίσεων / συμβιβαστικών εξοφλήσεων με σημαντική διαγραφή οφειλών στην βάση του λογιστικού υπολοίπου.

- Συνδυαστική λύση επί παλαιών απαιτήσεων (λύσεις διαγραφής οφειλών) με ταυτόχρονη νέα τραπεζική χρηματοδότηση.

- Προώθηση συνεργειών μεταξύ βιώσιμων Συνεταιρισμών.

- Άμεση αξιοποίηση ακινήτων και εκμίσθωση αυτών προκειμένου για την αύξηση ταμειακών ροών.

- Προώθηση Συγχωνεύσεων – Αποσχίσεων και εν γένει Εταιρικών Μετασχηματισμών μη βιώσιμων.

- Πρόσθετα εργαλεία είναι η σύνδεση του Σχεδίου με καινοτόμα τραπεζικά προγράμματα όπως οι συμβολαιακές κάρτες και το κεφάλαιο κίνησης ειδικού σκοπού.

Ωφελούμενοι: Συνεταιρισμοί, αγρότες

Επόμενα βήματα:

- Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των ακινήτων του Υπουργείου

- Αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων για τη διαχείριση και προστασία των εν λόγω εκτάσεων Επίλυση εκκρεμοτήτων που αφορούν σε ιδιοκτησιακά ζητήματα καθώς και θέματα αλλαγής χρήσης γης

- Άρση γραφειοκρατικών εμποδίων για τη σύσταση ή µεταβίβαση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ιδιωτικές εκτάσεις

- Δημιουργία Ομάδας Εργασίας σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την πλήρη αποτύπωση των διαθέσιμων γαιών.

Ø Ειδικός φόρος κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο

Η επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) καταργήθηκε το 2016. Η κυβέρνηση της ΝΔ τα τελευταία τρία χρόνια επιστρέφει το 50% του ΕΦΚ, δηλαδή περισσότερα από 250 εκατ. ευρώ.

Προβλέπεται για το έτος 2025 και εφεξής (ανάλογη ρύθμιση ισχύει έως την 31η Δεκεμβρίου 2024):

- η εφαρμογή μηδενικού συντελεστή ΕΦΚ για το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων, το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία

- η επιστροφή του αναφερόμενου ΕΦΚ είναι ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων καθώς και μη υποκείμενη σε οποιαδήποτε κράτηση ή συμψηφισμό.

Στόχος είναι η μείωση του κόστους παραγωγής μέσω θέσπισης μόνιμου μηχανισμού επιστροφής του ΕΦΚ.

Ωφελούμενοι: 298.000 κατ’ επάγγελμα αγρότες

Πρόοδος υλοποίησης: έκδοση ΚΥΑ μετά από διαβούλευση με ΕΘΕΑΣ και λοιπούς κοινωνικούς φορείς.

Ø Ενίσχυση πρωτογενούς τομέα

· Αγροτικό Δικτυωθείτε Έβρου (e-farming) | Σουφλί, Διδυμότειχο, Ορεστιάδα

Πρόγραμμα με στόχο την εξοικείωση των κατ’ επάγγελμα αγροτών των ωφελούμενων πυρόπληκτων περιοχών του Κεντρικού και του Βόρειου Έβρου με την πληροφορική και την ψηφιακή οικονομία. Χορήγηση voucher 1.000 € για τηναγορά εξοπλισμού πληροφορικής, λογισμικού και δωρεάν σύνδεση στο διαδίκτυο διάρκειας ενός έτους. Συμμετοχήσε προγράμματα κατάρτισης.

Ωφελούμενοι: ~ 3.000 αγρότες, κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι

Προϋπολογισμός: 3.300.000 €

· Αγρό-Καινοτομία Έβρου (agro-innovation) | Σουφλί, Διδυμότειχο, Ορεστιάδα

Πρόγραμμα με στόχο την εξοικείωση των κατ’ επάγγελμα αγροτών των ωφελούμενων πυρόπληκτων περιοχών του Κεντρικού και του Βόρειου Έβρου με τις σύγχρονες και καινοτόμες αγροτικές πρακτικές, τόσο για το φυτικό όσο και για το ζωικό κεφάλαιο. Επιχορήγηση 1.000 € για συμμετοχή σε ενημερωτικές διημερίδες και εξειδικευμένα ταχύρρυθμα σεμινάρια για τις σύγχρονες ανάγκες και την αναγκαία προσαρμογή της αγροτικής παραγωγής.

Ωφελούμενοι: ~ 3.000 αγρότες, κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι

Προϋπολογισμός: 3.300.000 €