Χάρη στο AΠΘ οι αστροναύτες μπορούν πλέον να τρώνε τηγανητές πατάτες στο διάστημα

Μιλώντας στο Newsbomb.gr, ο πρόεδρος του Τμήματος Χημείας ΑΠΘ, Θοδωρής Καραπάντσιος, αποκάλυψε την ιδέα για τις διαστημικές τηγανητές πατάτες, την τηγανιέρα που κατασκεύασαν και τα πειράματα παραβολικών πτήσεων (σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA)
Η επιστήμη εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς και τα επιτεύγματα της είναι ασύλληπτα, αν αναλογιστεί κανείς ότι πλέον οι αστροναύτες μπορούν να έχουν μια μερίδα ζεστές τηγανητές πατάτες στο διάστημα. Όλα ξεκίνησαν από μία πρόταση στελεχών της NASA και του ESA στο ΑΠΘ.

Ο πρόεδρος του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, διευθυντής του Εργαστηρίου Χημικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας και της επιστημονικής ομάδας Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων, Θοδωρής Καραπάντσιος και η ομάδα του πειραματίζεται εδώ και αρκετά χρόνια στον βρασμό σε έλλειψη βαρύτητας- έγινε από στελέχη της NASA και του ESA στη διάρκεια ενός φόρουμ, στην έδρα του κρατικού αμερικανικού οργανισμού που ασχολείται με την εξερεύνηση του διαστήματος, την αεροναυτική και τη μελέτη του περιβάλλοντος της Γης.

Το φαινόμενο του τηγανίσματος, δηλαδή το βράσιμο πατάτας σε καυτό ελαιόλαδο απασχολεί εδώ και μία δεκαετία την επιστημονική κοινότητα και έπειτα από αρκετά πειράματα πλέον μπορούμε να τηγανίσουμε πατάτες και σε έλλειψη βαρύτητας. Αν και ακούγεται ευνόητο για τις γήινες διαδικασίες, κάτι τέτοιο αποτελούσε «άπιαστο όνειρο» σε ό,τι αφορά το Διάστημα.

Μιλώντας στο Newsbomb.gr, ο πρόεδρος του Τμήματος Χημείας ΑΠΘ, διευθυντής του Εργαστηρίου Χημικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας και επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Τμήματος, Θοδωρής Καραπάντσιος, αποκάλυψε την ιδέα για τις διαστημικές τηγανητές πατάτες, την τηγανιέρα που κατασκεύασαν και τα πειράματα παραβολικών πτήσεων (σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).

«Δουλεύουμε εδώ και αρκετά χρόνια στο βρασμό. Ο βρασμός είναι μια μέθοδος ψύξης μεγάλων φορτίων όπως είναι η ψύξη ηλεκτρονικών υπολογιστών, ένα από τα πρότζεκτ του βρασμού που τρέχαμε τόσα χρόνια είναι ο βρασμός μέσα σε πορώδη κεραμικά το οποίο χρησιμοποιείται για να προστατέψουμε τα διαστημόπλοια όταν επιστρέφουν στην ατμόσφαιρα της γης. Πρόκειται για κεραμικές ασπίδες», είπε αρχικά ο Θοδωρής Καραπάντσιος.

Οι αστροναύτες δήλωσαν ότι στα ταξίδια τους ήθελαν να τρώνε τηγανητές πατάτες

Σε μία συνάντηση που είχαν οι μεγάλοι διαστημικοί οργανισμοί, NASA και ESA, άρχισαν να στρέφουν το ενδιαφέρον προς την κατεύθυνση της ικανοποίησης πλέον ορισμένων επιθυμιών του προσωπικού τους.

Η ομάδα του ΑΠΘ είχε δώσει το έναυσμα παρουσιάζοντας πειράματα, σύμφωνα με τα οποία ο μηχανισμός δημιουργίας και κίνησης φυσαλίδων ατμού κατά τον βρασμό στο εσωτερικό πορωδών κεραμικών μέσων μοιάζει με αυτόν κατά το τηγάνισμα. Αν και οι πρώτες δραστηριότητες της ομάδας του ΑΠΘ αφορούσαν τη χρήση του βρασμού σε πορώδη κεραμικά υλικά ως μέσο για να διατηρηθεί χαμηλή η θερμοκρασία των τοιχωμάτων διαστημοπλοίων κατά την επιστροφή τους στην ατμόσφαιρα της γης ή σε περίπτωση φωτιάς, προέκυψε ενδιαφέρον για το τηγάνισμα πατάτας στο Διάστημα, καθώς υπήρχαν δηλώσεις από αστροναύτες που λέγανε πως αυτό που τους λείπει στα ταξίδια μακριά από τη Γη είναι οι… τηγανητές πατάτες.

«Σε μία παρουσίαση μας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος κάποιος από το κοινό είπε ότι οι αστροναύτες θα ήθελαν να δοκιμάσουν πατάτα τηγανητή. Το ερώτημα τέθηκε πριν από δέκα χρόνια και απαντήσαμε θετικά στο αίτημά τους. Η πατάτα είναι ένα πορώδες μέσο γιατί περιλαμβάνει νερό ανάμεσα στο άμυλο και στα άλλα συστατικά. Συμμετέχουμε σε πολλά διαστημικά έργα αλλά αυτό είναι ένα αμιγώς ελληνικό έργο», ανέφερε ο πρόεδρος του Τμήματος Χημείας ΑΠΘ.

Το «πειραματικό ταξίδι» και οι 186 παραβολικές βουτιές

Η πειραματική συσκευή – φριτέζα του ΑΠΘ, μεταφέρθηκε από το εργαστήριο του Αριστοτελείου στον αέρα και στις παραβολικές πτήσεις, όπου οι απαιτήσεις για συντονισμό και οργάνωση ήταν ιδιαίτερα υψηλές. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 186 παραβολικές βουτιές των 25 δευτερολέπτων η κάθε μία, μέσα σε έξι μέρες, σε δύο καμπάνιες παραβολικών πτήσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων χιλιάδες φυσαλίδες εκλύθηκαν και καταγράφηκαν από κάμερες υψηλής ταχύτητας κατά το «τηγάνισμα».

«Σχεδιάσαμε μία διάταξη, ξεκινήσαμε τα πειράματα από το 2016 και είδαμε ότι μπορούμε να τηγανίσουμε σε έλλειψη βαρύτητας, ενώ η υπόθεση που κάναμε μέχρι τότε ήταν ότι δεν μπορεί. Ήταν ένα σημαντικό εύρημα. Στη συνέχεια ρωτήσαμε αν θα πραγματοποιηθεί κάποια μεγάλη διαστημική πτήση στην οποία θα μπορούσαμε να στείλει μία ειδικά σχεδιασμένη τηγανιέρα η οποία θα ήταν αρκετά οικονομική και κατάλληλη για να τηγανίσει στους νόμους της βαρύτητας», ανέφερε ο Θοδωρής Καραπάντσιος.

Τηγανητές πατάτες στον μισό χρόνο

Όπως είδαν στις δοκιμές, μέσω της τεχνολογίας που αναπτύχθηκε στο Εργαστήριο Χημικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας του ΑΠΘ, η πατάτα μπορεί να τηγανίζεται στον μισό χρόνο και σε μικρότερη θερμοκρασία π.χ. στους 150-160 βαθμούς Κελσίου αντί στους 180 βαθμούς. Αυτό σημαίνει λιγότερα έως καθόλου καρκινογόνα προϊόντα και εξοικονόμηση ενέργειας. Επίσης το λάδι δεν υποβαθμίζεται γρήγορα και άρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για περισσότερα τηγανίσματα.

«Σημειώνεται ότι στην έλλειψη βαρύτητας το λάδι και οι πατάτες δεν θα μείνουν στον πυθμένα του δοχείου αλλά θα αρχίσουν να αιωρούνται σε όλο το δοχείο. Έτσι ξεκινήσαμε να κάνουμε πειράματα σε μια ειδική φυγόκεντρο και ανακαλύψαμε ότι μπορούμε να τηγανίσουμε στο μισό χρόνο από ό,τι σε μία κανονική φριτέζα δηλαδή σε 3-4 λεπτά αλλά και σε χαμηλότερη θερμοκρασία (σ.σ. 150 βαθμούς). Αφού κάναμε τα πειράματα κατασκευάσαμε την ειδική τηγανιέρα», είπε στο Newsbomb.gr ο πρόεδρος του Τμήματος Χημείας ΑΠΘ.

«Η γεύση είναι ακριβώς ίδια. Στην συγκεκριμένη τηγανιέρα μπορούμε να τηγανίσουμε ό,τι θέλουμε όχι μόνο πατάτες», υπογράμμισε.

«Η τηγανιέρα περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της αλλά και γύρω από τον εαυτό της όπως η Γη γύρω από τον ήλιο. Αυτή η περιστροφή δεν επιτρέπει στο λάδι και στις πατάτες να κολλήσουν στο τοίχωμα. Αυτή η κίνηση δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ πριν στο τηγάνισμα. Ελπίζουμε να καταφέρουμε να τη δούμε σε εμπορικό προϊόν», δήλωσε ο πρόεδρος του Τμήματος Χημείας ΑΠΘ, Θοδωρής Καραπάντσιος.

Η «λαχταριστή» και «χρυσαφένια» αναγνώριση στο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) στο ΑΠΘ

O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), στην ανασκόπησή του για το 2023 στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριέλαβε ένα βίντεο τηγανίσματος πατάτας στο διάστημα, από τα πειράματα της Ομάδας Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων, του Εργαστηρίου Χημικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας, του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου.

«Αν τηγανίζατε πατάτες στον πλανήτη Δία, πιθανότατα θα είχαν καλύτερη γεύση από ό,τι στη Γη», ξεκινά το βίντεο που ανήρτησε ο ESA. Στη συνέχεια επεξηγεί το πείραμα και τους στόχους του, προβάλλοντας στιγμιότυπα από την ομάδα των Ελλήνων ερευνητών να το υλοποιεί στο πλαίσιο παραβολικών πτήσεων.

Πηγή: newsbomb.gr, με διάμεσο το sdna.gr/newsroom