Αμφίπολη: Συγκίνηση και δέος για τον τύμβο Καστά

Εντυπωσιασμένοι από τις επιβλητικές σφίγγες που κοσμούν την είσοδο του μνημείου στην Αμφίπολη, τις γοητευτικές Καρυάτιδες και το πανέμορφο ψηφιδωτό της Περσεφόνης εξέρχονταν από τον τύμβο Καστά οι πρώτοι επισκέπτες γεμάτοι συγκίνηση και δέος.

Απαιτήθηκαν εννέα χρόνια από την ανακάλυψη του ταφικού μνημείου μέχρι οι πρώτοι επισκέπτες να δουν από κοντά τα «μυστικά» του.

Επιστήμονες, ερευνητές, εκπαιδευτικοί, τουριστικοί πράκτορες και άνθρωποι της Αυτοδιοίκησης της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, χωρισμένοι σε ομάδες των πέντε ατόμων, συνοδεία ενός φύλακα ή αρχαιολόγου, έχουν πλέον τη δυνατότητα να επισκεφθούν το εσωτερικό του τύμβου και να θαυμάσουν από κοντά ένα μέρος από το διάκοσμό του. Οι επισκέψεις θα διαρκούν λίγα λεπτά της ώρας και θα γίνονται κατόπιν συνεννόησης με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών έως και τις αρχές Ιουνίου, οπότε και θα διακοπούν προσωρινά για να αρχίσουν οι εργασίες για την απομάκρυνση των ικριωμάτων από το εσωτερικό του μνημείου και θα συνεχιστούν αμέσως μετά. Πάντως, το ταφικό μνημείο θα αποδοθεί στο σύνολό του στο ευρύ κοινό το 2027, μετά την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων έργων υποδομής, αποκατάστασης και ανάπλασης του περιβάλλοντος χώρου.

Οι Καρυάτιδες μαζί με το βάθρο τους φτάνουν τα 3,67 μέτρα από το επίπεδο του εδάφους του πρώτου θαλάμου. Το ταφικό μνημείο θα αποδοθεί στο σύνολό του στο ευρύ κοινό το 2027, μετά την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων έργων υποδομής, αποκατάστασης και ανάπλασης του περιβάλλοντος χώρου

Η είσοδος στην παρούσα φάση γίνεται χωρίς εισιτήριο, ενώ το ενδιαφέρον είναι τόσο μεγάλο ώστε έχουν ήδη προγραμματιστεί επισκέψεις έως τις 20 Μαΐου! Σύμφωνα με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, Δημητρία Μαλαμίδου, το πρόγραμμα των επισκέψεων είναι πιλοτικό και η εφαρμογή του θα επιτρέψει στους επιστήμονες και τους αρμοδίους να εξετάσουν καίρια ζητήματα που αφορούν στην πλήρη μελλοντική λειτουργία του. «Είναι μία πολύ σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη. Ίσως η σημαντικότερη των τελευταίων ετών στον ελλαδικό χώρο. Το μνημείο είναι καλά διατηρημένο και η μελέτη του θα μας επιτρέψει να πούμε περισσότερα πράγματα στο μέλλον», είπε.

Ο μαρμάρινος περίβολος του κυκλικού τύμβου έχει περίμετρο 497 μέτρων και η έκτασή του αντιστοιχεί σε περίπου 20 στρέμματα. Τον Σεπτέμβριο του 2015 και σύμφωνα με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της ανασκαφικής ομάδας στον τύμβο Καστά ως προς τις έρευνες που διεξήγαγαν από το 2012 έως το 2014, ανακοινώθηκε πως το μνημείο κατασκευάστηκε κατά παραγγελία του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τον Ηφαιστίωνα, με κατασκευαστή τον Δεινοκράτη.

Η πρόσβαση στον τάφο γίνεται από θύρα ανοίγματος 1,67 μέτρων, πάνω από την οποία, στο υπέρθυρο, εδράζονται οι δύο σφίγγες, από τις οποίες έλειπαν οι κεφαλές (η μία βρέθηκε θαμμένη στον τρίτο θάλαμο του τάφου) και τα φτερά (τμήματά τους επίσης βρέθηκαν στο εσωτερικό του τάφου, μαζί με την κεφαλή της σφίγγας). Οι σφίγγες έχουν ύψος 1,45 μ. και οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι θα είχαν συνολικό ύψος περίπου δύο μέτρων, συνυπολογίζοντας τα μέρη που λείπουν. Ακριβώς πίσω από τη θύρα υπήρχε ο πρώτος διαφραγματικός τοίχος, ο οποίος εμπόδιζε την πρόσβαση.

Ο πρώτος θάλαμος έχει μήκος έξι μέτρα και πλάτος 4,5 μέτρα, ενώ το ύψος του είναι στις άκρες περίπου τέσσερα μέτρα και στο μέσο (όπου βρίσκεται ο θόλος) ακόμη μεγαλύτερο. Ενδεικτικά, οι Καρυάτιδες μαζί με το βάθρο τους φτάνουν τα 3,67 μέτρα από το επίπεδο του εδάφους του πρώτου θαλάμου. Η πρόσβαση γίνεται από τη θύρα με τις σφίγγες και στο βάθος του πρώτου θαλάμου βρισκόταν ο δεύτερος διαφραγματικός τοίχος, πίσω από τον οποίο υπήρχαν στήλες με δύο Καρυάτιδες, με το ένα χέρι της μίας απλωμένο προς την πλευρά της άλλης. Οι Καρυάτιδες είναι σκαλισμένες σε πεσσούς από μάρμαρο Θάσου διατομής 0,20 μ. επί 0,60 μ.

Ο δεύτερος θάλαμος βρίσκεται πίσω από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο και είσοδό του αποτελούν οι στήλες με τις Καρυάτιδες. Όταν είχε βρεθεί, ήταν σχεδόν γεμάτος με χώματα, όπως και ο πρώτος. Εκτίμηση των αρχαιολόγων ήταν ότι τα χώματα είχαν αφεθεί από τους κατασκευαστές του τάφου, για να εμποδιστεί η σύλησή του. Στο πάτωμα βρέθηκε ψηφιδωτό με διαστάσεις 4,5×3 μέτρα που απεικονίζει το μύθο της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά κυκλικού σχήματος στο κέντρο του.

Ο τρίτος θάλαμος είχε βρεθεί με λιγότερη επιχωμάτωση από τους άλλους δύο. Οι τοίχοι έχουν μαρμάρινη επικάλυψη, όπως και στους άλλους δύο θαλάμους. Το δάπεδο διαπιστώθηκε ότι έχει ρόλο σφράγισης με πώρινους λίθους. Κάτω από τους λίθους, βρέθηκε τεχνητό όρυγμα στο φυσικό έδαφος (σχιστολιθικής φύσης) με επιφάνεια 4×2,10 μ. Σε βάθος 1,60 μ. ανακαλύφθηκε μεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος και οστά τα οποία ήταν μέσα και γύρω από τον τάφο. Αναλύσεις των σκελετικών καταλοίπων έδειξαν ότι στον τάφο ήταν θαμμένα πέντε άτομα: μία γυναίκα ηλικίας μεγαλύτερης των 60 ετών, δύο άνδρες μεταξύ 35 και 45 ετών, με ενδείξεις ότι τομές που βρέθηκαν στο σκελετό του νεότερου από τους δύο πιθανόν προκάλεσαν το θάνατό του, ένα μωρό (νεογνό) και τα οστά ενός άνδρα, το σώμα του οποίου είχε αποτεφρωθεί.

eleftherostypos.gr