Αμπελιές Πέλλας: Σύσκεψη αγροτών για τα ροδάκινα

Σύσκεψη πραγματοποίησαν οι αγρότες στις Αμπελιες Πέλλας. Στην σύσκεψη μετείχαν οι βουλευτές Πέλλας Λάκης Βασιλειάδης και Θεοδώρα Τζάκρη όπως και ο Δήμαρχος Πέλλας Στάθης Φουντουκίδης 

Απο την πλευρά του ο Λάκης Βασιλειάδης δήλωσε 

 Συνάντηση με τους παραγωγούς για την ασθένεια στα πυρηνόκαρπα

 Είχα την ευκαιρία χθες να παρευρεθώ σε μια πρωτοβουλία των παραγωγών της περιοχής των Αμπελειών και άλλων τοπικών κοινοτήτων του Δήμου Πέλλας για να συζητήσουμε το φλέγον ζήτημα της ασθένειας που προκαλεί παραμόρφωση των πυρηνόκαρπων. Είναι εύλογη η ανησυχία των παραγωγών δεδομένου ότι το φαινόμενο δείχνει να έχει μια ταχεία εξέλιξη και να εξαπλώνεται σε υγιείς καλλιέργειες. Σε ένα πλαίσιο προετοιμασίας για την επόμενη χρονιά οι παραγωγοί προσπαθούν να βρουν λύσεις που θα τους εξασφαλίσουν την συνέχιση της παραγωγής τους.  Επιπλέον είναι σημαντικό να δοθεί ένα είδος αποζημίωσης στους πληγέντες αγρότες που πέρυσι αλλά και δυο χρόνια πριν, αρκετοί από αυτούς δεν είχαν καθόλου παραγωγή ή υπέστησαν μεγάλη μείωση αυτής, καθώς οι προσβεβλημένοι καρποί δεν είναι ούτε εμπορεύσιμοι ως επιτραπέζιοι, ούτε ως χυμοποιήσιμοι. Η αποζημίωση που ζητάται τώρα λειτουργεί υπέρ της επιβίωσης των παραγωγών, αλλά θα πρέπει προβλεφθεί και σχετική αποζημίωση στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης, σε περίπτωση που τελικά προταθεί να ξηλωθούν δέντρα και ως εκ τούτου δεν θα υπάρχει παραγωγή. Αυτή τη στιγμή έχει γίνει καταγραφή των πληγέντων κτημάτων μέσω της πλατφόρμας και το υπουργείο έχει όλα τα δεδομένα.  Η συζήτηση ήταν εποικοδομητική καθώς εκφράστηκαν οι ανησυχίες των παραγωγών αλλά τέθηκαν και οι πραγματικές παράμετροι διαχείρισης του φαινομένου, πολιτικά. Προσωπικά, ήδη από το καλοκαίρι έχω προχωρήσει σε όλες τις δυνατές θεσμικές ενέργειες προκειμένου να αναδείξω την σημασία του συγκεκριμένου ζητήματος, τόσο από πλευράς των παραγωγών όσο και από πλευράς των επιπτώσεων του φαινομένου στην αγροτική παραγωγή της περιοχής και των παρακείμενων περιοχών, που εξαπλώνεται. Όλο αυτό το διάστημα έχω καταθέσει Κοινοβουλευτικές Αναφορές και Ερωτήσεις, κατ’ ιδίας συναντήσεις με τον πρώην και νυν Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, τόσο για την αντιμετώπιση του ίδιου του ζητήματος όσο και για την ανάγκη αποζημιώσεων των πληγέντων παραγωγών.  Θα πρέπει όμως να σημειωθεί πως τα αρμόδια ινστιτούτα και πιστοποιημένα ιδρύματα όπως Μπενάκειο Φυτοπαθολογικο Ινστιτούτο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο κ.α. που μελετάνε το φαινόμενο καθυστερούν να βγάλουν ασφαλή συμπεράσματα καθώς δεν έχει μέχρι στιγμής ταυτοποιηθεί το πρωτογενές αίτιο. Οι επιστήμονες είναι οι μόνοι αρμόδιοι ώστε να εντοπίσουν την αιτία του φαινομένου και να υποδείξουν στην συνέχεια τις επεμβάσεις που πρέπει να γίνουν. Εν αναμονή των τελικών τους πορισμάτων και των συστάσεων τους για αποτελεσματική διαχείριση θα πρέπει να ακολουθηθούν οι προσωρινές λύσεις που έχουν προταθεί ως καλλιεργητικές πρακτικές. Προσωπικά στηρίζω την προσπάθεια συνεχίζω να παρακολουθώ το θέμα από κοντά και να εξαντλώ όλα τα θεσμικά μέσα που διαθέτω πιέζοντας ώστε το ζήτημα να τελεί υπό συνεχή διαχείριση σε όλα τα επίπεδα.

Η Θεοδώρα Τζάκρη από την πλευρά της επισήμανε: Να καταβληθούν άμεσα οι αποζημιώσεις και να εκπονηθεί πρόγραμμα αναδιάρθρωσης για τις καλλιέργειες της Πέλλας που έχουν πληγεί από την νέα ασθένεια στα πυρηνόκαρπα που παραμορφώνει τους καρπούς
 Στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις Αμπελιές από την ομάδα πρωτοβουλίας αγροτών
Το απόγευμα της Δευτέρας 2 Δεκεμβρίου 2024 βρέθηκα στη συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε στις Αμπελιές του Δήμου Πέλλας με πρωτοβουλία των παραγωγών της περιοχής για το πρόβλημα της παραμόρφωσης των ροδακίνων/πυρηνόκαρπων από την νέα ασθένεια, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για το γεγονός ότι ενώ η νέα ασθένεια έχει προσβάλει ήδη περισσότερα από 14.000 στρέμματα, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, παρά της υποσχέσεις της πολιτικής ηγεσίας του, για αποζημίωση της παραγωγής, αλλά και για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός προγράμματος αναδιάρθρωσης που θα περιλαμβάνει την εκρίζωση των καλλιεργειών που έχουν ήδη προσβληθεί και την φύτευση νέων ώστε να ανακοπεί το φαινόμενο της επιμόλυνσης που εξελίσσεται ραγδαία και απειλεί με αφανισμό την καλλιέργεια, δεν έχει ανακοινώσει κανένα μέτρο και καμία δράση προς την κατεύθυνση αυτή.
 Το 2021 πρωτοεμφανίστηκε στο χωριό Αμπελιές των Γιαννιτσών αυτή η νέα ασθένεια σε κτήματα περίπου 10 στρέμματων με ροδακινιές. Πρόκειται για μια ασθένεια που προσβάλλει τις περισσότερες [βιομηχανικές και επιτραπέζιες] ποικιλίες ροδάκινων αλλά και άλλα πυρηνόκαρπα όπως βερίκοκα, νεκταρίνια και δαμάσκηνα. Με κύριο σύμπτωμα την παραμόρφωση των καρπών και ταυτόχρονα ανθόπτωση, καρπόπτωση, μείωση της βλάστησης κλπ. Δηλαδή σήμερα οι παραγωγοί βιώνουν μια απώλεια παραγωγής, ποιοτική υποβάθμιση και μηδενική εμπορική αξία της παραγωγής τους.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η νέα αυτή ασθένεια τείνει να λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Τον Μάιο το 2024 η ασθένεια είχε προσβάλλει περί τα 4.000 στρέμματα. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους μερικούς μήνες αργότερα φαίνεται ότι οι προσβολές ξεπερνούν τα 14.000 στρέμματα. 

Η ΕΔΟΠ [Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνοκάρπων] από τα μέσα Ιουνίου [και σε εβδομαδιαία βάση] έχει ξεκινήσει μια διαδικασία καταγραφής του προβλήματος.  

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην Πέλλα, όπου (στοιχεία Αυγούστου) 640 παραγωγοί έχουν δηλώσει συνολικά πάνω από 11.000 στρέμματα με παραμορφωμένα ροδάκινα, νεκταρίνια και βερίκοκα αν και το ίδιο πρόβλημα αλλά σε μικρότερο βαθμό υπάρχει σε Ημαθία, Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Λάρισα, Πέλλα, Πιερία και Φλώρινα

Από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο πιθανολογείται ότι οφείλεται στην παρουσία πολλών ιών/ιοειδών, σε διάφορους συνδυασμούς που με την επίδραση των κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή και την επικράτηση ήπιων χειμώνων τα τελευταία χρόνια. 

Στη γεωργική πράξη δεν υπάρχει θεραπευτικό μέτρο κατά των ιώσεων και η αντιμετώπιση του προβλήματος βασίζεται στην εφαρμογή προληπτικών μέτρων τόσοστις Μητρικές φυτείες και φυτώρια όσο και στους οπωρώνες (με χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού, μέτρων απολύμανσης και ορθής υγιεινής για αποφυγή μετάδοσης των ιώσεων και των ιοειδών με μηχανικά μέσα, τακτικοί έλεγχοι κλπ), μέτρα που εφαρμόστηκαν αλλά αν κρίνουμε από την ταχύτατη διάδοση της ασθένειας δεν απέδωσαν.

Με δεδομένη την τόσο γρήγορη διασπορά, ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος να καταστραφεί μεγάλο ποσοστό ή ακόμη και ολοσχερώς η καλλιέργειας της ροδακινιάς στην Πέλλα και στην Ημαθία, γεγονός που σημαίνει ότι στην πράξη θα απειληθεί η εγχώρια παραγωγή ροδάκινων αλλά και η οικονομία αυτών των δυο περιοχών που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την καλλιέργεια της ροδακινιάς πρωτίστως αλλά και των λοιπών πυρηνοκάρπων. 

 Απαιτούνται:

(Επιδοτούμενη) εκρίζωση των πληγέντων κτημάτων και πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, προκειμένου οιροδακινοπαραγωγοί που θα έχουν εκριζώσει την καλλιέργεια τους εξαιτίας της νέας ασθένειας, να έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στην εγκατάσταση μιας νέας διαφορετικής καλλιέργειας ή μιας ανθεκτικής ποικιλίας ροδακινιάς (εφόσον υπάρχει) και να γίνουν ξανά τα κτήματά τους παραγωγικά.

Άμεσες αποζημιώσεις στους παραγωγούς που έχουν χάσει και χάνουν την παραγωγή τους από τη νέα ασθένεια για την οικονομική στήριξη τους.

Από την πλευρά του Υπουργείου ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης παρά το γεγονός ότι είναι γνώστης από την πρώτη στιγμή των τραγικών συνεπειών από την επέκταση της νέας ασθένειας στους παραγωγούς των οποίων οι καλλιέργειες έχουν ήδη πληγεί και του δυνητικού κινδύνου για την εξαφάνιση της ροδακινοκαλλιέργειας και τις υποσχέσεις του ότι θαληφθούν αποτελεσματικά μέτρα τόσο για την οικονομική ενίσχυση των παραγωγών αλλά και μέτρα για τον περιορισμό της ασθένειας που περιλαμβάνουν άμεσες αποζημιώσεις και ένα σωστό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, που να περιλαμβάνει ενισχύσεις για την εκρίζωση, τις νέες φυτεύσεις και την απώλεια εισοδήματος που θα προκύψει από αυτή τη διαδικασία, ο κ. Υφυπουργός (που εκλέγεται και στην Πέλλα) δεν έκανε καμία αναφορά σε αποζημιώσεις των παραγωγών ή σε ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης προκειμένου να εκριζωθούν τα κτήματα που έχουν πληγεί ώστε να περιοριστεί η ασθένεια.

Ο κ. Σταμενίτης έχει ενημερώσει ότι το Υπουργείο χρηματοδότησε δυο μελέτες που είναι σε εξέλιξη προκειμένου να καταλήξει στον τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας (και μέχρι εκεί):

1. το ερευνητικό πρόγραμμα του Μπενακείου για τις αιτίες και τους τρόπους αντιμετώπισης, 

2. την επιστημονική επιτροπή από προσωπικό του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για παράλληλη διερεύνηση των τρόπων αντιμετώπισης με χρηματοδότηση από την ΕΚΕ, 

3. Επιπλέον, αναπτύχθηκε η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την καταχώρηση των προσβεβλημένων αγροτεμαχίων με χρηματοδότηση από την υπό σύσταση διεθνική διεπαγγελματικήπυρηνοκάρπων.

Από το Υπουργείο καμία αναφορά σε αποζημιώσεις των παραγωγών ή σε ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης προκειμένου να εκριζωθούν τα κτήματα που έχουν πληγεί ώστε να περιοριστεί η ασθένεια,

Παρά μόνο οδηγίες προς τους αγρότες:

α) Την απομάκρυνση από τους οπωρώνες και την καταστροφή (με θάψιμο), των καρπών που έχουν πέσει στο έδαφος ή παραμένουν πάνω στα δέντρα, και

β) Τον ψεκασμό των οπωρώνων ροδάκινων/νεκταρινιών, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος) με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα για να αντιμετωπισθούν οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί του ακάρεως (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ΥπΑΑΤ).

Μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά την επερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω μείωση των πληθυσμών του ακάρεως, τα οποία περιλαμβάνουν:

α) Μετά το κλάδεμα καρποφορίας, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή των αφαιρούμενων κατά το κλάδεμα φυτικών ιστών, και

β) Τον ψεκασμό με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα στο φούσκωμα των οφθαλμών.

Μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα οποία περιλαμβάνουν:

α) Μετά τα οποιαδήποτε τύπου κλαδέματα/κλαδοκάθαρο, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή, του αφαιρούμενου φυτικού υλικού, και

β) Αποφυγή μετακίνησης οποιουδήποτε φυτικού υλικού (π.χ. εμβόλια) μεταξύ περιοχών/οπωρώνων.

Οι παραγωγοί ζητούν:

1. Άμεση απάντηση για το ύψος και τον χρόνο της αποζημίωσης. (Ενδεικτικά αναφέρουν ότι το κόστος για την παραγωγή 3 τόνων νωπού ροδάκινου ανέρχεται στα 650ευρώ/στρέμμα(κοστολογημένο το 2016,Rural-Lab 2016).

2. Απαλλαγή των υποχρεώσεων τους απέναντι στο κράτος (ΕΛΓΑ, ΕΦΚΑ, σχέδια βελτίωσης)

3. Άμεση κοινοποίηση του σχεδίου αντιμετώπισης του φαινομένου, ενόψει της επερχόμενης καλλιεργητικής περιόδου 2025.

4. Ελάχιστη αποζημίωση 600 ευρώ/στρέμμα και καταβολή πριν το τέλος του 2024.

5. Κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας του φαινομένου.

Το διεκδικητικό αυτό πλαίσιο είναι απολύτως εύλογο και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα πρέπει να ανταποκριθεί άμεσα αν πραγματικά θέλει να συμβάλει στην αντιμετώπιση των τραγικών συνεπειών από την επέκταση της νέας ασθένειας στους παραγωγούς των οποίων οι καλλιέργειες έχουν ήδη πληγεί και αν θέλει να αντιμετωπίσει τον υπαρκτό κινδύνου για την εξαφάνιση της ροδακινοκαλλιέργειας.