Επισιτιστική επισφάλεια από τις τιμές σε ρύζι και σιτάρι

Φόβους για ένα νέο ράλι στις τιμές των τροφίμων που θα εξαναγκάσει δεκάδες ακόμη εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα προκαλούν οι τελευταίες αυξήσεις στις τιμές βασικών τροφίμων όπως το σιτάρι και το ρύζι. Οι τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης σιταριού στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Σικάγου κατέγραψαν χθες άνοδο (1,8%) για τρίτη συνεχόμενη ημέρα, αγγίζοντας τα 7,3 δολάρια ανά μπούσελ, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 3 εβδομάδων.

Μία μέρα νωρίτερα οι τιμές είχαν σημειώσει τη μεγαλύτερή τους άνοδο (8,5%) από το 2012 εξαιτίας της άρνησης της Ρωσίας να ανανεώσει τη συμφωνία για την ασφαλή διέλευση των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα. Η Μόσχα προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε πλοία ταξιδεύουν στα ουκρανικά λιμάνια θα εκλαμβάνονται ως πιθανοί μεταφορείς στρατιωτικού φορτίου. Σαν να μην έφτανε αυτό, ένα νέο κύμα ξηρασίας σε κομβικές περιοχές καλλιέργειας σιτηρών των ΗΠΑ ανατρέπει τις προσδοκίες υψηλότερης παραγωγής.

Τα «ακραία καιρικά φαινόμενα» δεν χτυπούν όμως μόνο το σιτάρι. Η Ινδία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο, ανακοίνωσε χθες την απαγόρευση των εξαγωγών λευκού ρυζιού (εκτός του μπασμάτι) καθώς η καθυστερημένη έναρξη των μουσώνων και το μεγάλο έλλειμμα βροχής μέχρι τα μέσα Ιουνίου προκάλεσαν ζημιά στις καλλιέργειες, αυξάνοντας τον κίνδυνο ελλείψεων και ανόδου των τιμών. Η τιμή του ρυζιού αυξήθηκε κατά 3% τον τελευταίο μήνα και 11,5% στο 12μηνο.

Η απαγόρευση σύμφωνα με τους ειδικούς ενδέχεται να διαταράξει την παγκόσμια αγορά ρυζιού με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία την αγορά σιταριού, καθώς η Ινδία αντιπροσωπεύει το 40% των παγκόσμιων εξαγωγών. Το ρύζι αποτελεί βασικό είδος διατροφής για πάνω από 3 δισ. ανθρώπους στον πλανήτη. Σχεδόν το 90% της καλλιέργειας έντασης νερού παράγεται στην Ασία, όπου το φαινόμενο Ελ Νίνιο (που επιστρέφει) φέρνει συνήθως χαμηλότερες βροχοπτώσεις.

Οι διεθνείς τιμές ρυζιού κυμαίνονται ήδη στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 11 ετών. Οι παραπάνω πιέσεις αποτελούν -όπως έχει δείξει το παρελθόν- βούτυρο στο ψωμί των επενδυτών που ψάχνουν για υψηλές αποδόσεις και κέρδη στις αγορές προθεσμιακών συμβολαίων κατά τη διάρκεια της χρηματιστηριακής ραστώνης του Αυγούστου.

Στο περιβάλλον αυτό πραγματοποιείται την επόμενη εβδομάδα η διάσκεψη κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τα συστήματα τροφίμων.

Κλιματική αλλαγή

Το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων βρίσκεται σε κρίση. Κλιματική αλλαγή, πόλεμος και πανδημία οδήγησαν μετά το 2019 επιπλέον 100 εκατ. ανθρώπους σε οξεία επισιτιστική ανασφάλεια, εκτοξεύοντας τον συνολικό αριθμό των πεινασμένων της Γης στα 258 εκατομμύρια. Λίγο πριν από την έναρξη της συνόδου, τοπικοί παραγωγοί, αυτόχθονες πληθυσμοί και τα μεγαλύτερα παγκόσμια κινήματα για τη διατροφική δικαιοσύνη προειδοποιούν ότι η πρόθεση των διοργανωτών είναι να πουλήσουν τα σχέδια των εταιρειών του αγροτικού τομέα και της βιομηχανίας τροφίμων ως μετασχηματισμό του παγκόσμιου διατροφικού συστήματος.

Κρούουν τον κώδωνα του κίνδυνου ότι οι μεγάλες εταιρείες και οι πληρεξούσιοί τους στη σύνοδο θα επηρεάσουν αδικαιολόγητα την αμφιλεγόμενη προσέγγιση του ΟΗΕ για την επισιτιστική ασφάλεια. «Μη βάζετε την κατσίκα να κάνει τον κηπουρό» (παλιά αγροτική παροιμία), αντιτάσσουν. «Οι εταιρικοί κολοσσοί παραγωγής τροφίμων και δεδομένων δεν ενδιαφέρονται για τη δημοκρατική διακυβέρνηση στον ΟΗΕ – απλώς τη χρησιμοποιούν για τα κέρδη τους. Οπως η κατσίκα, οι εταιρείες θα φάνε τη σαλάτα και τα τριαντάφυλλα, αν δεν τις σταματήσουν».

πηγή: έντυπη έκδοση της "Εφημερίδας των Συντακτών", efsyn.gr - Μπάμπης Μιχάλης