Νοσταλγικές μνήμες από το παραδοσιακό Παριανό Δεκαπενταύγουστο

Εικόνες πολύτιμες, καλά φυλαγμένες στα έγκατα της μνήμης, αναδύονται όταν οι παλαιότεροι παριανοί ταξιδεύουν νοερά πίσω στο χρόνο ανασκαλεύοντας τις αναμνήσεις τους από το Δεκαπενταύγουστο της Πάρου της δεκαετίας του ΄50. Θραύσματα μνήμης μιας αλλοτινής πραγματικότητας ξεπηδούν νοσταλγικά και επιζητούν πιεστικά τη θέση τους στο παρόν ως βαθιά χαραγμένα βιώματα των χρόνων της παιδικής αθωότητας.

Και τι δεν σήμαινε εκείνο το παλαιό Δεκαπενταύγουστο για τους παριανούς, μικρούς και μεγάλους! Γιόρταζε η Παναγιά της Πάρου και ολόκληρο το νησί προσκυνούσε τη Χάρη της την πιο μεγάλη μέρα του ετήσιου εορτολόγιου.

Δύο γεμάτες ημέρες κρατούσε η Πανήγυρη, δύο ημέρες κατάνυξης και γιορτής που ενσάρκωναν την παριανή σχόλη σε όλο της το μεγαλείο. Οι πάγκοι των πραματευτάδων κυρίως Συριανών, στήνονταν από την προηγούμενη μέρα από την Παναγία μέχρι το λιμάνι και τι δεν είχαν πάνω! Μαγνήτιζαν τα παιδικά μάτια τα παιχνίδια, τα γλυκίσματα αλλά και κάθε είδους πρωτότυπα αντικείμενα του έξω κόσμου που φάνταζαν εξωτικά την εποχή της ένδειας. Έλκονταν μέχρι και οι μεγαλύτεροι που έσπευδαν να θαυμάσουν και να αγοράσουν ό,τι καινούργιο έφερνε μαζί του το Πανηγύρι και που δεν γνώριζαν μέχρι εκείνη τη μέρα ότι υπήρχε!

Από όλες τις γωνιές του νησιού, από τις εξοχές και τα χωριά, οικογένειες ολόκληρες συνέρρεαν στη Χώρα το απόγευμα της Παραμονής σύμπασες για τη γιορτή. Μόνο τα ζωντανά έμεναν πίσω. Όλοι, μικροί, μεγάλοι μετά την περιήγηση στους πάγκους και πριν η Χάρη της σημάνει τον Εσπερινό, χόρευαν και διασκέδαζαν στο υπαίθριο γλέντι με όργανα που στήνονταν κοντά στην πλατεία. Μόλις όμως η λειτουργία άρχιζε, τα όργανα έπαυαν για να ξαναρχίσουν, μαζί και ο χορός που κρατούσε μέχρι το πρωί, όταν η λειτουργία λάβαινε τέλος.

Και ποιοι δεν αντάμωναν σε τούτο το Πανηγύρι. Συγγενείς και φίλοι, ναυτικοί μισεμένοι που εκείνη την ημέρα φρόντιζαν να είναι στην Πάρο, οικογένειες που ενώνονταν ξανά και νέοι που γνωρίζονταν για πρώτη φορά. Ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο, μετά την πρωινή λειτουργία, γινόταν η λιτάνευση της Ιερής Εικόνας της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής στα φρεσκοασβεστωμένα σοκάκια της Παροικίας, και όλες , μα όλες οι γυναίκες από όπου περνούσε η πομπή έβγαιναν σε κατώφλια και μπαλκόνια ραίνοντας με ροδοπέταλα την Εικόνα. Η Φιλαρμονική του Ναυτικού παιάνιζε, τα πολεμικά πλοία σφύριζαν πανηγυρικά όταν άγημα απέδιδε τιμές στην Παναγιά της Πάρου.

Το μεσημέρι οι οικογένειες έτρωγαν μαζί σε ένα πλούσιο γιορτινό τραπέζι. Συνήθως όσοι δεν ήταν από την Χώρα, διατηρούσαν εκεί ένα μικρό σπιτάκι, δίπλα από το οποίο έδεναν το στολισμένο με χάντρες και φυλαχτά λόγω της ημέρας γαιδούρι ή μουλάρι τους που τους είχε οδηγήσει στη Χώρα καθισμένους πάνω στο καλό σαμάρι με τα υφαντά στρωσίδια. Το απόγευμα τα όργανα στην πλατεία του Βεντουρή ξεκινούσαν και πάλι…

Το πρώτο λόγο είχαν οι οργανοπαίχτες που έπαιρναν παραγγελίες για να χορέψουν οι οικογένειες οι οποίες τους πλήρωναν επί τόπου βουλώνοντας με χαρτονομίσματα τα όργανα!

Όλη η Πάρος περνούσε από το γλέντι, το οποίοι οι έφηβοι περίμεναν πως και πως για να δουν και να κορτάρουν τις όμορφες κοπέλες. Συχνά όμως δεν έλειπαν και οι παρεξηγήσεις με αφορμή το κόρτε ή τη σειρά των οικογενειών στο χορό που θα έπρεπε να τηρείται από τους οργανοπαίχτες! Επίδειξη πλούτου, χορευτικών ικανοτήτων και φλερτ, έδιναν και έπαιρναν και το γλέντι κρατούσε μέχρι την επόμενη μέρα το πρωί όταν οι πρώτες ακτίνες του ήλιου και η ολονύχτια κόπωση διέλυαν τις παρέες. Από την επομένη ξανάρχιζε η καθημερινότητα μέχρι το επόμενο μεγάλο πανηγύρι που θα γινόταν και πάλι επίκεντρο της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής του νησιού.

Κανένα όμως δεν συγκρινόταν με εκείνο του Δεκαπενταύγουστου!