Οι «πληγές» του Ολύμπου και η αδιαφορία της Πολιτείας

Έλληνες, Βαλκάνιοι, Ισραηλινοί, Γερμανοί, Γάλλοι, Αυστριακοί κ.ά από πολλές χώρες του κόσμου φτάνουν στην Ελλάδα, προκειμένου να ανεβούν στον ξακουστό Όλυμπο.

Ρεπορτάζ: Φανή Χαρίση

Ειδικά τα τελευταία 4-5 χρόνια η αύξηση των ορειβατών και επισκεπτών στο βουνό των θεών είναι τεράστια σε σημείο φρενίτιδας, ενώ ειδικά φέτος ο ήπιος χειμώνας που προηγήθηκε προκάλεσε «έκρηξη» επισκεψιμότητας στη σεζόν Ιουνίου- Οκτωβρίου με συνθήκες απόλυτα ιδανικές για έμπειρους και μη ορειβάτες.

«Είναι πολύ υψηλό του ενδιαφέρον του κόσμου να επισκεφτεί και να ανεβεί τον Όλυμπο. Πολλοί φτάνουν έως το Οροπέδιο και σταματούν εκεί, τους ικανοποιεί και αυτό, ενώ άλλοι καταφέρνουν να φτάσουν στο Μύτικα ή και σε άλλες κορυφές. Η σεζόν ξεκινάει αρχές Ιουνίου και τελειώνει τέλος Οκτωβρίου όπου ουσιαστικά το βουνό είναι σε μια φάση καλοκαιρινή, δηλαδή είναι προσπελάσιμο, δεν έχει χιόνια, δεν έχει κρύο όποτε δελεάζει τον κόσμο να ανεβεί» είπε στην «Κ» ο έμπειρος ορειβάτης Νικόλαος Ράγγος που είναι κάτοχος πτυχίου διεθνούς σχολής ορειβασίας αλλά και οδηγός βουνού.

Στον Όλυμπο λειτουργούν συνολικά τέσσερα καταφύγια, του Αγαπητού, και της Πετρόστρουγκας που είναι στα 2000 και 2100 μέτρα και δύο άλλα, του Κάκκαλου και του Αποστολίδη που είναι ψηλότερα στο βουνό.

Τα τέσσερα καταφύγια είναι άκρως απαραίτητα για όλους όσοι ανεβαίνουν στον Όλυμπο, ωστόσο κατασκευάστηκαν πριν από πάρα πολλά χρόνια και πλέον δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τον όγκο των επισκεπτών είτε φιλοξενώντας τους είτε σε προμήθειες που είναι αναγκαίες. Επιπλέον, ειδικά φέτος, όπως ανέφερε ο κ. Ράγγος, λόγω του ήπιου χειμώνα τα καταφύγια ξέμειναν από νερό, αφού δεν υπήρξαν αρκετά χιόνια για να τα λιώσουν και να κρατήσουν το νερό για καθαριότητα και χρήση στις τουαλέτες όπως έκαναν τις προηγούμενες χρονιές.

Η δημιουργία νέων καταφυγίων ή και η ανάπτυξη των υφισταμένων είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία παρότι ιδιαίτερα κοστοβόρα αφού ακόμα και η μεταφορά των υλικών θα πρέπει να γίνει από αέρος.

Ένα άλλο μείζον θέμα που μάλιστα προκαλεί εντύπωση στους ξένους ορειβάτες και τουρίστες είναι η ανυπαρξία μηχανισμού αεροδιάσωσης με εξειδικευμένα εναέρια μέσα και κυρίως προσωπικό. Τα ατυχήματα ή οι ασθένειες ορειβατών είναι τακτικότατο φαινόμενο, ενώ η διάσωση και η μεταφορά τους εναπόκειται στην καλή διάθεση που θα επιδείξουν διάφοροι φορείς. «Γίνεται ένα ατύχημα με έναν ορειβάτη και θα πρέπει να παρακαλέσεις υπηρεσίες για να αναλάβουν το κόστος και για να έρθει το εναέριο μέσο, που όμως μπορεί να είναι ακατάλληλο. Παράδειγμα, ένα ελικόπτερο super puma είναι κατάλληλο για τα νησιά, για τον Όλυμπο όμως είναι ακατάλληλο γιατι είναι βαρύ, δεν μπορεί μπορεί να κάνεις γρήγορες κινήσεις κλπ» τόνισε ο κ. Ράγγος που πρόσθεσε ότι «στις Άλπεις υπάρχει η ασφάλιση του ορειβάτη κόστους 60-70 ευρώ ακριβώς για αυτόν τον λόγο, για να έχει ο ορειβάτης αεροδιάσωση όταν θα την χρειαστεί». Στον Όλυμπο η διάσωση ενός ορειβάτη είναι υπόθεση κυρίως της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ο χρόνος ανάβασης των πυροσβεστών υπολογίζεται στις 3,5 ώρες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σωματική καταπόνηση των ιδίων.

Σκουπίδια, ακαθάριστα μονοπάτια και με ελλιπή σήμανση

Το κεντρικό μονοπάτι που αρχίζει από τη θέση «Πριόνια» και οδηγεί στο Οροπέδιο και την ψηλότερη κορυφή είναι το Ε4 που θεωρείται ευρωπαϊκό μονοπάτι, καθώς ως νοητή γραμμή οδηγεί προς την Ευρώπη. Ο Ολύμπος όμως έχει άλλα δεκαπέντε μονοπάτια, τα οποία είναι σε κακή κατάσταση, ακαθάριστα, χωρίς ορθή σήμανση και γεμάτα σκουπίδια. Πολλοί μάλιστα είναι οι επισκέπτες που χάνονται μέσα σε αυτά ειδικά κατα τους θερινούς μήνες και οι διασώστες αδυνατούν να τους εντοπίσουν.

«Μαϊμού» οδηγοί βουνών και τα επικίνδυνα ευτράπελα

Για κάποιον που ενδιαφέρεται να ανεβεί στον Όλυμπο μπορεί να το κάνει με τη συνοδεία οδηγού πληρώνοντας περίπου 70- 80 ευρώ προκειμένου να πάρει και τον απαραίτητο εξοπλισμό.

Εκτός όμως από τους πιστοποιημένους οδηγούς και συνοδούς βουνού που έχουν περάσει από τις σχολές της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας – Αναρρίχησης (Ε. Ο. Ο. Α.), δυστυχώς υπάρχουν και οι μη πιστοποιημένοι που εκμεταλλεύονται την τεράστια ζήτηση και την έλλειψη ελέγχου και πλασάρονται ως οδηγοί και συνοδοί ανεβάζοντας κόσμο στο ψηλότερο βουνό της Ελλάδος.

Εκτός αυτού όμως πολλοί είναι εκείνοι που δεν αντιλαμβάνονται ότι η ανάβαση στον Όλυμπο είναι μια διαδικασία που εκτός από καλή φυσική κατάσταση απαιτεί και ειδικό εξοπλισμό, γιατί οι κίνδυνοι είναι πάρα πολλοί. «Έχουμε δει άτομα να θέλουν να ανέβουν στον Όλυμπο φορώντας σαγιονάρες, παντόφλες crocs ακόμα και σκαρπίνια. Φορούν ακατάλληλα για ορειβασία ρούχα και αγοράζουν φθηνά ακατάλληλα για τον Όλυμπο αντίσκηνα τα οποία τα βράδια ο δυνατός αέρας τα τσακίζει και μένουν απροστάτευτοι» είπε ο κ. Ράγγος.

Τα ξεχασμένα master plan και το ενδεχόμενο εισιτηρίου

Η Πολιτεία ακόμα και σήμερα αδιαφορεί για αυτά τα σημαντικά ζητήματα ενώ έχει αφήσει στα συρτάρια της ένα master plan το οποίο ολοκληρώθηκε το 1996, αφορούσε τον Εθνικό Δρυμό του Ολύμπου και έβαζε σειρά σε πολλά ζητήματα, για να περάσει στη συνέχεια το 2013 σε ένα διαχειριστικό σχέδιο που τελικά δεν εγκρίθηκε ποτέ!

Πέραν αυτών όμως έχουν πραγματοποιηθεί από διάφορους φορείς αρκετές μελέτες που αφορούν την οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της περιοχής όμως καμία δεν κατέληξε προς έλεγχο και έγκριση από τον αρμόδιο Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής που προΐσταται της Μονάδας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου του Ολύμπου.

Στελέχη της Μονάδας Διαχείρισης ανέφεραν στην «Κ» ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει ένα σχέδιο ειδικά όσον αφορά τους επισκέπτες και τους ορειβάτες του Ολύμπου που φτάνουν πλέον ετήσια τους 400.000 ενώ χρόνο με τον χρόνο ο αριθμός αυξάνεται.

Όπως έλεγαν τα στελέχη της Μονάδας Διαχείρισης στην μεγάλη αύξηση των επισκεπτών έχουν συντελέσει η μόδα των social media αλλά και η αναζήτησή των ανθρώπων για την επαφή με την φύση.

Ωστόσο, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη καθώς δεν υπάρχει όπως είπαν καμία καταγραφή των επισκεπτών. «Έχουμε 7-8 εισόδους από τις οποίες μπορεί κάποιος να ανεβεί στον Όλυμπο μέσα από μονοπάτια. Κανονικά σε όλες αυτές θα έπρεπε να υπάρχουν άτομα που να κάνουν καταγραφή των ατόμων που ανεβαίνουν» ανέφερε υπάλληλος της Μονάδας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ολύμπου προσθέτοντας ότι πάρα πολλοί επισκέπτες είναι απροετοίμαστοι για την άνοδο στο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας.

«Πάρα πολλοί επισκέπτες ανεβαίνουν χωρίς καμία προετοιμασία και γνώση για το βουνό, μη έχοντας καμία εμπειρία από άλλες αναβάσεις σε μικρότερα βουνά και συχνά πλέον έχουμε ατυχήματα. Πολλοί έρχονται και μας ρωτούν για τον καιρό και αν μπορούν να ανεβούν. Λαμβάνουμε διαρκώς τα καιρικά δεδομένα και αν είναι άσχημος ο καιρός τους προτρέπουμε να μην ανέβουν αλλά δεν μπορούμε να τους απαγορεύσουμε. Πολλοί αψηφούν τις καιρικές συνθήκες και μετά έχουμε ατυχήματα» ανέφερε ο υπάλληλος της Μονάδας Διαχείρισης.

Το ζητούμενο της δημιουργίας μιας ολοκληρωμένης παροχής υπηρεσιών ακόμα και έναντι των ατυχημάτων είναι κοινό πλέον, αλλά η αρμόδια Πολιτεία δεν το αποφασίζει.

Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό: Πριν από λίγα χρόνια υπήρξε μεγάλη συζήτηση όσον αφορά την επιβολή εισιτηρίου σε όσους ανεβαίνουν στον Όλυμπο. Τότε υπήρξε σφοδρή αντίδραση και το σχέδιο «πάγωσε». Πάντως, όπως πληροφορείται η «Κ», παραμένει ανοιχτή η συζήτηση για το εάν πρέπει να εφαρμοστεί ή όχι, καθώς η ιδέα ουσιαστικά δεν απορρίφθηκε ποτέ. Μάλιστα αναμένεται να γίνει μια επεξεργασία, προκειμένου να προχωρήσει το σχέδιο του εισιτηρίου.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ KARFITSA